۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
انصاری، مرتضی بن محمدامین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'غاية إيضاح المطالب في شرح المکاسب' به 'غاية إيضاح المطالب في شرح المكاسب'
جز (جایگزینی متن - 'حاشیة العلامة المیرزا محمد تقي الشیرازي علی مکاسب الشیخ الأعظم (قدس‌سرهما)' به 'حاشية العلامة الميرزا محمدتقي الشيرازي علی مكاسب الشيخ الأعظم (قدس‌سرهما)') |
جز (جایگزینی متن - 'غاية إيضاح المطالب في شرح المکاسب' به 'غاية إيضاح المطالب في شرح المكاسب') |
||
| (۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" |شيخ | | data-type="authorTeachers" |شيخ حسین انصاری، سيدمحمد مجاهد، شريف‌العلماى مازندرانى | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00012AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
== | '''مرتضى انصارى'''، '''شیخ اعظم مرتضی انصاری دزفولی''' (۱۲۱۴ ه. ق، دزفول - ۱۲۸۱ ه. ق، نجف)، ملقب به '''شيخ الفقهاء و المجتهدين،''' از بزرگترین فقیهان شیعه قرن سیزدهم که بعد از [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] مرجعیت عامه یافت. از مهمترین آثار او می‌توان به کتاب [[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|رسائل]] و [[كتاب المكاسب|مکاسب]] اشاره کرد. | ||
در روز 18 ذی‌حجه سال 1214ق در شهر دزفول به دنیا آمد.<ref>ر.ک؛ | |||
== ولادت == | |||
در روز 18 ذی‌حجه سال 1214ق در شهر دزفول به دنیا آمد.<ref>ر.ک؛ کلانتر، سید محمد، ج1، ص19</ref> | |||
نسبش به جابر بن عبدالله انصارى سلمی خزرجی (م 78ق) صحابى بزرگ پيامبر(ص) مى‌رسيد.<ref>ر.ک؛ همان، ص20</ref> | نسبش به جابر بن عبدالله انصارى سلمی خزرجی (م 78ق) صحابى بزرگ پيامبر(ص) مى‌رسيد.<ref>ر.ک؛ همان، ص20</ref> | ||
پدرش محمد امين، عالمى پرهيزكار بود كه در سال 1248ق بر اثر بیماری طاعون از دنیا رفت.<ref>ر.ک؛ | پدرش محمد امين، عالمى پرهيزكار بود كه در سال 1248ق بر اثر بیماری طاعون از دنیا رفت.<ref>ر.ک؛ همان، ص24</ref> | ||
مادر ایشان، دختر علامه شیخ یعقوب انصاری از زنان پرهیزکار بود که در سال 1279ق در نجف اشرف وفات کرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص25 الی 27</ref> | مادر ایشان، دختر علامه شیخ یعقوب انصاری از زنان پرهیزکار بود که در سال 1279ق در نجف اشرف وفات کرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص25 الی 27</ref> | ||
== | ==تحصیلات== | ||
شیخ آموختن را با خواندن قرآن کریم آغاز کرد و بعد از گذراندن مقدمات از صرف و نحو و غیره در محضر عموی خویش، شیخ حسین انصاری، به فراگیری فقه و اصول نزد استادان دیگر پرداخت.<ref>ر.ک؛ همان، ص29</ref> | شیخ آموختن را با خواندن قرآن کریم آغاز کرد و بعد از گذراندن مقدمات از صرف و نحو و غیره در محضر عموی خویش، شیخ حسین انصاری، به فراگیری فقه و اصول نزد استادان دیگر پرداخت.<ref>ر.ک؛ همان، ص29</ref> | ||
در سال 1232ق براى ادامه تحصيلات به همراه پدرش به عراق مهاجرت كرد و در كربلا به مدت چهار سال از محضر | در سال 1232ق براى ادامه تحصيلات به همراه پدرش به عراق مهاجرت كرد و در كربلا به مدت چهار سال از محضر [[طباطبایی، محمد بن علی|سيد محمد مجاهد]] (م 1242ق) و [[شریف‌العلماء مازندرانی، محمدشریف بن حسنعلی|شريف‌العلماى مازندرانى]](م 1245ق) بهره‌مند گرديد.<ref>ر.ک؛ همان، ص30</ref> | ||
در سال چهارم، عده‌اى از مردم دزفول كه به زيارت كربلا آمده بودند، به وى گفتند: پدرت شوق ديدار تو را دارد. شيخ به دزفول بازگشت اما بيش از دو نتوانست در دزفول بماند و مجدداً به كربلا بازگشت.<ref>ر.ک؛ همان، ص35</ref>پس از گذشت يك سال عازم نجف گرديد و در مجلس درس شيخ موسى فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء شركت كرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص36</ref> | در سال چهارم، عده‌اى از مردم دزفول كه به زيارت كربلا آمده بودند، به وى گفتند: پدرت شوق ديدار تو را دارد. شيخ به دزفول بازگشت اما بيش از دو نتوانست در دزفول بماند و مجدداً به كربلا بازگشت.<ref>ر.ک؛ همان، ص35</ref>پس از گذشت يك سال عازم نجف گرديد و در مجلس درس شيخ موسى فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء شركت كرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص36</ref> | ||
در سال 1240ق پس از بازگشت به زادگاهش، رهسپار زيارت بارگاه ثامن‌الحجج گرديد و بر سر راهش به مشهد از حوزه‌هاى علميه شهرهاى بروجرد، اصفهان و كاشان ديدن كرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص38 الی 43</ref> | در سال 1240ق پس از بازگشت به زادگاهش، رهسپار زيارت بارگاه ثامن‌الحجج گرديد و بر سر راهش به مشهد از حوزه‌هاى علميه شهرهاى بروجرد، اصفهان و كاشان ديدن كرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص38 الی 43</ref> | ||
وى مدت چهار سال در كاشان توقف نمود و در خدمت [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]](م 1244ق) به تكميل معلومات خود پرداخت.<ref>ر.ک؛ همان، ص56</ref>پس از گرفتن اجازه روايت و اجتهاد از نراقى رهسپار مشهد گرديد و پس از پنج ماه توقف در اين شهر به تهران و از آنجا به زادگاهش دزفول مراجعت نمود.<ref>ر.ک؛ همان، ص77</ref> | |||
==تدریس== | == تدریس == | ||
شيخ در دزفول بساط تدريس گسترد و در رأس حوزه علميه اين شهر قرار گرفت.<ref>ر.ک؛ همان</ref> | شيخ در دزفول بساط تدريس گسترد و در رأس حوزه علميه اين شهر قرار گرفت.<ref>ر.ک؛ همان</ref> | ||
در سال 1249ق براى هميشه به عتبات رفت و مدتى را در نجف در مجلس درس شيخ على فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء(م 1254ق) به مدت پنج سال حاضر شد.<ref>ر.ک؛ همان، ص80</ref>و به درجه اجتهاد نائل شد. | در سال 1249ق براى هميشه به عتبات رفت و مدتى را در نجف در مجلس درس شيخ على فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء(م 1254ق) به مدت پنج سال حاضر شد.<ref>ر.ک؛ همان، ص80</ref>و به درجه اجتهاد نائل شد. | ||
بعد از فوت صاحب جواهر در سال 1266ق ریاست مطلق دینی به شیخ منتقل شد و به دلیل مقام والای علمی و زهد و ورع کم نظیر، از لحاظ علمی و عملی به مرجعیت بسیار بالایی دست یافت، در عین حال گویند با این که همه وجوه شرعی بلاد شیعه به جانب ایشان سرازیر بود با این حال هنگام مرگ کل ماترک این مرجع بزرگ مبلغ بسیار ناچیزی بود و معادل همان مبلغ هم بدهکار بودند و حتی هزینه مراسم ترحیم هم بوسیله برخی از متمکنان پرداخت شد.<ref>ر.ک؛ | |||
بعد از فوت صاحب جواهر در سال 1266ق ریاست مطلق دینی به شیخ منتقل شد و به دلیل مقام والای علمی و زهد و ورع کم نظیر، از لحاظ علمی و عملی به مرجعیت بسیار بالایی دست یافت، در عین حال گویند با این که همه وجوه شرعی بلاد شیعه به جانب ایشان سرازیر بود با این حال هنگام مرگ کل ماترک این مرجع بزرگ مبلغ بسیار ناچیزی بود و معادل همان مبلغ هم بدهکار بودند و حتی هزینه مراسم ترحیم هم بوسیله برخی از متمکنان پرداخت شد.<ref>ر.ک؛ گرجی، ابوالقاسم، ص266</ref> | |||
وى از برجسته‌ترين نوابغ فقهى شيعه و مبتكر علم اصول جديد به شمار می‌رود. دانش شيخ در علوم چندان گسترده بود كه او را «خاتم الفقهاء و المجتهدين» لقب داده‌اند. به زبان عربى تسلطى استادانه داشت و آثار خود را ساده و روان مى‌نوشت و همين سادگى زبان سبب گرديد كه نوشته‌هاى وى در مدارس دينى در شمار كتب درسى درآيند. وى علم اصول و فقه را وارد مرحله تازه‌اى كرد و در هر دو زمينه ابتكارات بی‌سابقه‌اى دارد. | وى از برجسته‌ترين نوابغ فقهى شيعه و مبتكر علم اصول جديد به شمار می‌رود. دانش شيخ در علوم چندان گسترده بود كه او را «خاتم الفقهاء و المجتهدين» لقب داده‌اند. به زبان عربى تسلطى استادانه داشت و آثار خود را ساده و روان مى‌نوشت و همين سادگى زبان سبب گرديد كه نوشته‌هاى وى در مدارس دينى در شمار كتب درسى درآيند. وى علم اصول و فقه را وارد مرحله تازه‌اى كرد و در هر دو زمينه ابتكارات بی‌سابقه‌اى دارد. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۹: | ||
#شیخ حسین انصاری (عموی ایشان) | #شیخ حسین انصاری (عموی ایشان) | ||
#سید محمد مجاهد | #[[طباطبایی، محمد بن علی|سید محمد مجاهد]] | ||
#شریف‌العلماء مازندرانی | #[[شریف‌العلماء مازندرانی، محمدشریف بن حسنعلی|شریف‌العلماء مازندرانی]] | ||
#مولی احمد نراقی | #[[نراقی، احمد بن محمدمهدی|مولی احمد نراقی]] | ||
#شیخ موسی کاشف الغظاء | #[[کاشف‌الغطاء، موسی|شیخ موسی کاشف الغظاء]] | ||
#شیخ علی کاشف الغطاء | #[[آل کاشف‌الغطاء، علی|شیخ علی کاشف الغطاء]] | ||
و | و..<ref>ر.ک؛ همان، ص90 الی 103</ref> | ||
== شاگردان== | == شاگردان== | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۹: | ||
# [[محمدحسن آشتيانى]](م 1319ق) | # [[محمدحسن آشتيانى]](م 1319ق) | ||
# [[ميرزا ابوالقاسم كلانترى]](م 1292ق) | # [[ميرزا ابوالقاسم كلانترى]](م 1292ق) | ||
و | و..<ref>ر.ک؛ همان، ص131 الی 174</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۶: | ||
#المواسعه و المضايقه | #المواسعه و المضايقه | ||
#كتاب الرجال | #كتاب الرجال | ||
و | و..<ref>ر.ک؛ همان، ص185</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
# | # کلانتر، سید محمد، کتاب المکاسب (کلانتر) تألیف شیخ مرتضی انصاری، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب، 1410ق | ||
# گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقهاء، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی | # گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقهاء، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، تهران، 1379 | ||
{{فقیهان شیعه}} | {{فقیهان شیعه}} | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[سبط شیخ انصاری، احمد]] | |||
[[احکام الخلل في الصلاة]] | [[احکام الخلل في الصلاة]] | ||
[[إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب]] | [[إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب]] | ||
[[تشريح المطالب]] | |||
[[التعلیقة علی المکاسب (لاری)]] | [[التعلیقة علی المکاسب (لاری)]] | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۴۴: | ||
[[حاشية کتاب المکاسب]] | [[حاشية کتاب المکاسب]] | ||
[[حاشية كتاب المكاسب (منشورات پایه دانش)]] | |||
[[حاشية المکاسب (همدانی)]] | [[حاشية المکاسب (همدانی)]] | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۵۸: | ||
[[غاية الآمال في شرح المکاسب و البیع (قدیم)]] | [[غاية الآمال في شرح المکاسب و البیع (قدیم)]] | ||
[[محاضرات في فقه الإمامية، كتاب البيع]] | |||
[[القضاء و الشهادات]] | [[القضاء و الشهادات]] | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۷۱: | ||
[[کتاب الصوم]] | [[کتاب الصوم]] | ||
[[ | [[كتاب الطهارة (الإمام خميني)]] | ||
[[کتاب المکاسب]] | [[کتاب المکاسب]] | ||
| خط ۱۷۴: | خط ۱۸۵: | ||
[[منية الطالب]] | [[منية الطالب]] | ||
[[نهاية المقال في | [[نهاية المقال في تكملة غاية الآمال]] | ||
[[نهج الفقاهة]] | [[نهج الفقاهة]] | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۲۰۱: | ||
[[دراسات في المکاسب المحرمة]] | [[دراسات في المکاسب المحرمة]] | ||
[[عمدة المطالب في التعليق علی | [[عمدة المطالب في التعليق علی المكاسب]] | ||
[[الحاشية الأولی علی المکاسب]] | [[الحاشية الأولی علی المکاسب]] | ||
| خط ۲۰۴: | خط ۲۱۵: | ||
[[حاشية المکاسب (عراقی)]] | [[حاشية المکاسب (عراقی)]] | ||
[[ | [[التعليقة علی فرائد الأصول (لاری)]] | ||
[[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)]] | [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)]] | ||
| خط ۲۵۲: | خط ۲۶۳: | ||
[[الوصائل إلی الرسائل]] | [[الوصائل إلی الرسائل]] | ||
[[حاشیة رسائل شيخ انصاري ( | [[حاشیة رسائل شيخ انصاري (ساباطی يزدی)]] | ||
[[عمدة الوسائل في الحاشیة علی الرسائل]] | [[عمدة الوسائل في الحاشیة علی الرسائل]] | ||
| خط ۲۸۰: | خط ۲۹۱: | ||
[[المکاسب]] | [[المکاسب]] | ||
[[بلغة الطالب في حاشية | [[بلغة الطالب في حاشية المكاسب]] | ||
[[الآراء الفقهية]] | [[الآراء الفقهية]] | ||
| خط ۲۸۶: | خط ۲۹۷: | ||
[[تعلیقة للسید الکماری علی رسائل المحقق الأنصاری]] | [[تعلیقة للسید الکماری علی رسائل المحقق الأنصاری]] | ||
[[مفتاح المطالب | [[مفتاح المطالب في شرح کتاب المکاسب لشيخ الانصاري]] | ||
[[الفوائد | [[الفوائد الأصولیة]] | ||
[[غاية الآمال و نهایة المقال (جدید)]] | [[غاية الآمال و نهایة المقال (جدید)]] | ||
| خط ۲۹۴: | خط ۳۰۵: | ||
[[تعلیقة علی فرائد الأصول (شیرازی، علی)]] | [[تعلیقة علی فرائد الأصول (شیرازی، علی)]] | ||
[[ | [[تعليقات علي المکاسب للشيخ الأعظم الأنصاري]] | ||
[[حاشیة المکاسب (ایروانی - طبع جدید)]] | [[حاشیة المکاسب (ایروانی - طبع جدید)]] | ||
| خط ۳۰۰: | خط ۳۱۱: | ||
[[المکاسب المحرمه]] | [[المکاسب المحرمه]] | ||
[[إرشاد الطالب في شرح | [[إرشاد الطالب في شرح المكاسب]] | ||
[[سفینه الاصول: ترجمه و تبیین فرائد الاصول]] | [[سفینه الاصول: ترجمه و تبیین فرائد الاصول]] | ||
| خط ۳۱۴: | خط ۳۲۵: | ||
[[الانظار التفسیریه للشیخ الانصاری]] | [[الانظار التفسیریه للشیخ الانصاری]] | ||
[[ | [[تعليقة شريفة علی فرائد الأصول]] | ||
[[بحر الفوائد في شرح الفرائد (ویرایش سوم)]] | [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (ویرایش سوم)]] | ||
| خط ۳۲۶: | خط ۳۳۷: | ||
[[مبحث آفات زبان از مکاسب محرمه]] | [[مبحث آفات زبان از مکاسب محرمه]] | ||
[[النظر الثاقب و | [[النظر الثاقب و نيل الطالب]] [[لمرتضی الانصاری]] | ||
[[غاية إيضاح المطالب في شرح | [[غاية إيضاح المطالب في شرح المكاسب (البيع)]] | ||
[[تلخيص مکاسب انصاري (رحمه‌الله) (مکاسب محرمه)]] | [[تلخيص مکاسب انصاري (رحمه‌الله) (مکاسب محرمه)]] | ||
| خط ۳۳۴: | خط ۳۴۵: | ||
[[فرائد الأصول و هو رسائل]] | [[فرائد الأصول و هو رسائل]] | ||
[[شرح | [[شرح المكاسب المزجي]] | ||
[[ | [[زندگانی و شخصيت شيخ انصاري قدس‌سره]] | ||
[[کتاب المکاسب (بيروت)]] | [[کتاب المکاسب (بيروت)]] | ||
| خط ۳۴۴: | خط ۳۵۵: | ||
[[المکاسب]] | [[المکاسب]] | ||
[[مجموعة رسائل فقهية و | [[مجموعة رسائل فقهية و أصولیة]] | ||
[[الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة]] | [[الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة]] | ||
| خط ۳۵۰: | خط ۳۶۱: | ||
[[المکاسب]] | [[المکاسب]] | ||
[[ | [[إرشاد الطالب في شرح المكاسب]] | ||
[[حاشية كتاب المكاسب]] | [[حاشية كتاب المكاسب]] | ||