انساب‌نگاری شیعه تا پایان قرن هفتم هجری

    از ویکی‌نور
    انساب‌نگاری شیعه تا پایان قرن هفتم هجری
    انساب‌نگاری شیعه تا پایان قرن هفتم هجری
    پدیدآورانعالمی، محمد رضا (نويسنده)
    ناشرآستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى ** پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
    مکان نشرایران - قم ** ایران - مشهد مقدس
    سال نشر1393ش
    چاپ1
    شابک978-600-298-042-7
    موضوعشیعه - نسب‌نامه - نسب شناسی
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /الف8 ع16 211/5 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    انساب‌نگاری شیعه تا پایان قرن هفتم هجری، تألیف سید محمدرضا عالمی (متولد 1359ش)، نقش شیعیان در انساب‌نگاری مسلمانان و تطورات آن را در آغاز انساب‌نگاری تا پایان قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار داده است. از لحاظ موضوعی انساب‌نگاری شیعیان اعم از امامی، زیدی و اسماعیلی مورد نظر است.

    نویسنده در مقدمه کتاب در ذکر پیشینه نگارش در موضوع انساب‌نگاری شیعه و ضرورت این تحقیق تصریح کرده که «به‌طور خاص کتاب یا مقاله‌ای در مورد تطورات انساب‌نگاری شیعیان وجود ندارد»[۱]‏.

    پژوهش حاضر دارای پنج فصل است؛ در فصل اول با عنوان کلیات، به مطالبی مانند مفاهیم، پیشینه انساب‌نگاری در میان ملت‌ها و انساب و انساب‌نگاری از دید آیات و روایت پرداخته شده است.

    در فصل دوم با عنوان انساب‌نگاری اسلامی، به مطالبی چون تاریخچه انساب‌نگاری در میان مسلمانان، کتاب‌شناسی علم انساب، جایگاه علم انساب در طبقه‌بندی علوم، عوامل رشد و کارکردهای انساب‌نگاری، روش‌ها و سبک‌های انساب‌نگاری پرداخته شده است.

    شکل‌گیری انساب‌نگاری عمومی در بین شیعیان و بررسی ‌تألیفات آنان در این زمینه به‌همراه تأثیر و تأثر انساب‌نگاری شیعیان و اهل سنت و منابع مؤلفان شیعه در انساب‌نگاری عمومی، مطالب مطرح‌شده در فصل سوم با نام انساب‌نگاری عمومی شیعیان است[۲].‏ مهم‌ترین تألیفات شیعیان در انساب‌نگاری عمومی که تأثیر بسزایی در جریان کلی انساب‌نگاری داشته‌اند و در دسترس هستند، عبارتند از: جمهرة النسب، نسب معد و اليمن الكبير، الإكليل، الإيناس بعلم الأنساب و... که در این تحقیق به آنها پرداخته شده است[۳]‏.

    در فصل چهارم، به تاریخچه اختصاصی شیعیان، دلائل پیدایش، شکوفایی و جریان شکل‌گیری انساب‌نگاری انساب آل ابی‌طالب پرداخته شده و سپس نگاشته‌های مؤلفان شیعه در این زمینه یکایک بررسی شده‌اند.

    در فصل پایانی و در ادامه بررسی انساب‌نگاری اختصاصی شیعیان، به مباحث انتزاعی و تحلیلی پرداخته شده که شامل انساب‌نگاری با منصب نقابت، محدوده جغرافیایی شبکه علمی نسّابه‌ها، نحوه ارتباط انساب‌نگاران اصلی و ویژگی‌های آنها، نقش مؤلفان امامی‌مذهب در انساب‌نگاری طالبیان و منابع انساب‌نگاران در انساب طالبیان است[۴]‏.

    منابع استفاده‌شده در این تحقیق را می‌توان به سه دسته عمده به شرح ذیل تقسیم کرد: کتاب‌های انساب؛ فهرست و رجال و منابع دیگر مانند کتب معجم، تفسیر و تاریخ عمومی که در جای‌جای کتاب و به‌واسطه نیازی که به آنها احساس شده، مورد استفاده قرار گرفته‌اند[۵]‏.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص2
    2. ر.ک: همان، ص4
    3. ر.ک: متن کتاب، ص193
    4. ر.ک: مقدمه، ص4
    5. ر.ک: همان، ص4-7

    منابع مقاله

    مقدمه مؤلف و متن کتاب.

    وابسته‌ها