اندیشه‌های فقهی امام خمینی(س): تفاوت میان نسخه‌ها

تعریف حضرت امام از فقه چنین است: «حکومت در نظر مجتهد واقعی فلسفه ی عملی تمامی فقه در تمامی زوایای زندگی بشریت است، حکومت نشاندهنده ی جنبه عملی فقه در برخورد با تمامی معظلات اجتماعی و سیاسی و نظامی و فرهنگی است، فقه، تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور است».

ایشان معتقدند: «همه ترس استکبار از همین مسئله است که فقه و اجتهاد جنبه ی عینی و عملی پیدا کند و قدرت برخورد در مسلمانان به وجود آورد».

هنر [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] این بود که از «ضرورت تشکیل حکومت در عصر غیبت» به منظور تحقق احکام اسلام سخن گفت و برای عملی شدن آن تلاش و مجاهدت نمود. مسئله دیگر، احیای ابعاد معقول فقه است که امام را از هم قطاران خود در عصر کنونی امتیاز می بخشد. تأکید بر ابعاد اجتماعی و سیاسی فقه توأم با ابعاد عبادی، اخلاقی و فردی از جمله تلاش‌های حضرت امام در زمینه نشان دادن قلمرو فقه است.

و نکته دیگر اینکه در اندیشه‌های امام، فقه دانشی کاربردی بوده و فلسفه آن اجرا و عمل فرد و جامعه است و این بعد از دانش فقه است که اسلام را به اهدافش می‌رساند و دشمنان اسلام را به خطر می اندازد، نه جنبه نظری و تئوریک فقه.

از دیدگاه امام عقل گاهی ملاک و مصلحت حکم را درک می‌کند و خطابات شرعی ارشاد به همان است که عقل درک کرده و گاه حدود و شرایط حکم را بیان  می‌کند که عقل آن را درک نموده است. چنان که عقل شأن تفسیر، توسعه، تضییق، تقیید و انصراف از ادله ی نقلی را هم عهده دار است و در مجموع جایگاه و نقش مهمی در استنباط احکام شرعی دارد.

ایشان در نامه ای مرقوم فرمودند: «من از ابتدا معتقد بودم و اصرار داشتم که شرط (مرجعیت) لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان محترم سراسر کشور کفایت می‌کند. اگر مردم به خبرگان رأی دادند تا مجتهد عادلی را برای رهبری حکومتشان تعیین کنند،وقتی آنها هم فردی را تعیین کردند تا رهبری را به عهده بگیرد، قهری او مورد قبول مردم است. در این صورت او ولیّ منتخب مردم می‌شود و حکمش نافذ است».

ایشان در نامه ای که در اواخر عمر شریفشان مرقوم فرمودند در فرازی فرمودند: «اگر اختیارات حکومت در چهارچوب احکام فرعیه الهیه است، باید عرض حکومت الهیه و ولایت مطلقه مفوضه به نبی اسلام، یک پدیده بی معنا و محتوا باشد. حکومت، که  شعبه‌ای از ولایت مطلقه رسول الله است، یکی از احکام اولیه اسلام است و مقدم بر تمام احکام فرعیه، حتی نماز و روزه و حج است. حاکم  میتواند مسجد یا منزلی را که در مسیر خیابان است خراب کند و پول منزل را به صاحبش رد کند. حاکم می‌تواند مساجد را در موقع لزوم تعطیل کند و مسجدی که ضرار باشد….»