امثال و حکم: تفاوت میان نسخه‌ها

امثال و حکم (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۵۹

۶۰ بایت حذف‌شده ، ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR11385J1.jpg|بندانگشتی|امثال و حکم]]
+| تصویر =NUR11385J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =امثال و حکم
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|امثال و حکم
+[[دهخدا، علی‌اکبر]] (نویسنده)
-|-
+| زبان =فارسی
-|نام های دیگر کتاب
+| کد کنگره =‏PIR‎‏ ‎‏3996‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏9‎‏الف‎‏8
-|data-type='otherBookNames'|
+| موضوع =
-|-
+ضرب المثل‏های ایرانی
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[دهخدا، علی‌اکبر]] (نويسنده)
-|-
-|زبان
-|data-type='language'|فارسی
-|-
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PIR‎‏ ‎‏3996‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏9‎‏الف‎‏8
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|ضرب المثل‏های ایرانی
 ضرب المثل‏های فارسی
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+امير کبير
-|data-type='publisher'|امير کبير
+| مکان نشر =تهران - ایران
-|-
+| سال نشر = 1383 ش
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|تهران - ایران
-|-
-|سال نشر
-|data-type='publishYear'| 1383 هـ.ش
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11385AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11385AUTOMATIONCODE
+| چاپ =12
+| شابک =964-00-0156-2
+| تعداد جلد =4
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =7361
+| کتابخوان همراه نور =11385
+| کد پدیدآور =
+| پس از =
+| پیش از =
+}}
-== معرفى اجمالى==
+'''امثال و حکم''' اثر [[دهخدا، علی‌اکبر|على‌اکبر دهخدا]]، به موضوع ضرب المثل‌ها و حکمت‌هاى ادب فارسی است. زمانى که [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] به تدوین لغت‌نامه خود پرداخت یادداشت‌هاى «امثال و حکم» را نیز در لغت‌نامه وارد کرده بود و اعتماد‌الدوله قراگزلو وزیر معارف وقت از ایشان درخواست کرد که «امثال و حکم» را از یادداشت‌ها مجزا کند و جداگانه منتشر سازد، وى نیز موافقت کرد و یادداشتهاى خود که حاوى مثل، حکمت، اصطلاح و حتى اخبار و احادیث بود را به‌طور جداگانه منتشر نمود.
-«امثال و حكم» اثر على اكبر دهخدا، به موضوع ضرب المثل‌ها و حكمت‌هاى ادب فارسى است. زمانى كه دهخدا به تدوين لغت‌نامه خود پرداخت يادداشت‌هاى «امثال و حكم» را نيز در لغت‌نامه وارد كرده بود و اعتماد الدوله قراگزلو وزير معارف وقت از ايشان درخواست كرد كه «امثال و حكم» را از يادداشت‌ها مجزا كند و جداگانه منتشر سازد، وى نيز موافقت كرد و يادداشتهاى خود كه حاوى مثل، حكمت، اصطلاح و حتى اخبار و احاديث بود را به‌طور جداگانه منتشر نمود.
 == ساختار==
+کتاب حاوى مقدمه‌اى از ناشر و متن کتاب است که مانند کتب لغت به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است.
-كتاب حاوى مقدمه‌اى از ناشر و متن كتاب است كه مانند كتب لغت به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.
 == گزارش محتوا==
+در پیشگفتار کتاب پس از توضیح شیوه نگارش کتاب و اهمیت موضوع آن، شرحى حالى از [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] و آثار او به اختصار آمده است.
+کتاب مشتمل بر حدود سى هزار عنوان ضرب المثل، حکمت، اصطلاح و کنایه است و نزدیک به ده هزا مثل یا حکمت و کنایه و اصطلاح به عنوان نظیر و مرادف آمده و عنوان نیافته است.
-در پيشگفتار كتاب پس از توضيح شيوه نگارش كتاب و اهميت موضوع آن، شرحى حالى از دهخدا و آثار او به اختصار آمده است.
+[[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] در تألیف خود بیش از هزار عبارت عربى آورده است که بیش‌تر آیات قرآن و احادیث نبوى و کلمات منسوب به امامان شیعه و امثال و نظایر آن‌ها است. مؤلف مفهوم ضرب‌المثل را با مفهوم کلمات کوتاه حکیمانه و اخلاقى درهم آمیخته است.[[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] 45 هزار بیت از شاعران کلاسیک مانند: فردوسى، سعدى، نظامى و جلال‌الدین رومى در کتاب خود آورده است. بیش‌تر این بیت‌ها شکل‌هاى گوناگون یک ضرب المثل است که هر شاعرى به سلیقه خود و با بیانى خاص به نظم در آورده است.
-كتاب مشتمل بر حدود سى هزار عنوان ضرب المثل، حكمت، اصطلاح و كنايه است و نزديك به ده هزا مثل يا حكمت و كنايه و اصطلاح به عنوان نظير و مرادف آمده و عنوان نيافته است.
-دهخدا در تألیف خود بيش از هزار عبارت عربى آورده است كه بيش‌تر آيات قرآن و احاديث نبوى و كلمات منسوب به امامان شيعه و امثال و نظاير آن‌ها است. مؤلف مفهوم ضرب‌المثل را با مفهوم كلمات كوتاه حكيمانه و اخلاقى درهم آميخته است.دهخدا 45 هزار بيت از شاعران كلاسيك مانند: فردوسى، سعدى، نظامى و جلال‌ الدين رومى در كتاب خود آورده است. بيش‌تر اين بيت‌ها شكل‌هاى گوناگون يك ضرب المثل است كه هر شاعرى به سليقه خود و با بيانى خاص به نظم در آورده است.
-وى از منابع مختلفى در تنظيم كتاب استفاده كرده كه از آن جمله است:
-- مجموعه «امثال ميدانى» كه در سده پنجم هجرى به زبان عربى تألیف شده است. دهخدا از اين كتاب نزديك به هزار ضرب المثل عربى بر گرفته و به مجموعه خود وارد كرده است.
-- «مجموعه مختصر امثال» چاپ هندوستان كه يكصد ضرب المثل از آن اقتباس كرده است.
-- «جامع التمثيل» كه در هند و در سده 11هجرى چاپ شده و دهخدا نزديك به سيصد مثل از آن در كتاب خود آورده است.
-- «شاهد صادق» كه يك مجموعه هندى است و دهخدا توجه ويژه‌اى به آن نداشته و به نقل از چند مثال از آن بسنده كرده است.
-گروهى بر كتاب خرده گرفتند كه عنوان كتاب «امثال و حكم» است ولى در طى آن اصطلاحات و كنايات و اخبار و احاديث و كلمات ديگرى كه مثل نيستند وارد شده است. دهخدا بر اين خرده‌گيرى چنين پاسخ گفته است كه اگر عنوان كتاب «امثال و حكم و مصطلاحات و كنايات و اخبار و احاديث و...» يا نظير آن انتخاب مى‌گرديد، عنوانى دراز مى‌شد و احتراز از آن واجب بود و از او به عنوان مختصر «امثال و حكم» اكتفا شد. راه ديگر اين بوده است كه آن اصطلاحات و... حذف شود و طبيعى است كه آن حذف، پاسخگوى خرده‌گيران مى‌توانست باشد؛ اما محروميت خوانندگان از فوايد آنها جبرانى نمى‌توانست داشته باشد.
-دهخدا به پيروى از رسم و شيوه شاعران و نويسندگان قديم ايران، ضرب المثلها را نه به صورتى‌كه در زبان مردم بوده، بلكه به صورتى‌كه در كتاب‌ها و ديوان‌ها آمده نقل كرده است. چنان كه گويى اصلاً درصدد گردآورى فولكلور (فرهنگ و دانش عامه) نبوده، بلكه قصد داشته كه شعرها و كلمات اخلاقى و پندآموز را در يك‌جا گرد آورد. از اين رو است كه ضرب المثلها در كتاب او مقام دوم را گرفته و اغلب تنها به عنوان مرادف امثال و حكم ادبى ذكر گرديده است.
+وى از منابع مختلفى در تنظیم کتاب استفاده کرده که از آن جمله است:
-==وضعيت كتاب==
+# مجموعه «امثال میدانى» که در سده پنجم هجرى به زبان عربى تألیف شده است. [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] از این کتاب نزدیک به هزار ضرب المثل عربى بر گرفته و به مجموعه خود وارد کرده است.
+# «مجموعه مختصر امثال» چاپ هندوستان که یکصد ضرب المثل از آن اقتباس کرده است.
+# «جامع التمثیل» که در هند و در سده 11هجرى چاپ شده و [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] نزدیک به سیصد مثل از آن در کتاب خود آورده است.
+# «شاهد صادق» که یک مجموعه هندى است و [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] توجه ویژه‌اى به آن نداشته و به نقل از چند مثال از آن بسنده کرده است.
+گروهى بر کتاب خرده گرفتند که عنوان کتاب «امثال و حکم» است ولى در طى آن اصطلاحات و کنایات و اخبار و احادیث و کلمات دیگرى که مثل نیستند وارد شده است. [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] بر این خرده‌گیرى چنین پاسخ گفته است که اگر عنوان کتاب «امثال و حکم و مصطلاحات و کنایات و اخبار و احادیث و...» یا نظیر آن انتخاب مى‌گردید، عنوانى دراز مى‌شد و احتراز از آن واجب بود و از او به عنوان مختصر «امثال و حکم» اکتفا شد. راه دیگر این بوده است که آن اصطلاحات و... حذف شود و طبیعى است که آن حذف، پاسخگوى خردیران مى‌توانست باشد؛ اما محرومیت خوانندگان از فواید آنها جبرانى نمى‌توانست داشته باشد.
-در پايان هر يك از مجلدات كتاب فهرست اسماء رجال و كتب، امكنه و طوائف، و... به تفكيك آمده شده است.
+[[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] به پیروى از رسم و شیوه شاعران و نویسندگان قدیم ایران، ضرب المثلها را نه به صورتى‌که در زبان مردم بوده، بلکه به صورتى‌که در کتاب‌ها و دیوان‌ها آمده نقل کرده است. چنان که گویى اصلاً درصدد گردآورى فولکلور (فرهنگ و دانش عامه) نبوده، بلکه قصد داشته که شعرها و کلمات اخلاقى و پندآموز را در یک‌جا گرد آورد. از این رو است که ضرب المثلها در کتاب او مقام دوم را گرفته و اغلب تنها به عنوان مرادف امثال و حکم ادبى ذکر گردیده است.
-== منبع مقاله==
+==وضعیت کتاب==
+در پایان هر یک از مجلدات کتاب فهرست اسماء رجال و کتب، امکنه و طوائف، و... به تفکیک آمده شده است.
+==منابع مقاله==
-مقدمه و متن كتاب
+مقدمه و متن کتاب
-== پیوندها ==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/7361 مطالعه کتاب امثال و حکم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
 [[رده:ادبیات فارسی]]
+[[رده:شهریور (99)]]