النور المشتعل من كتاب ما نزل من القرآن في علي علیه‌السلام
| نام کتاب | النور المشتعل من کتاب ما نزل من القرآن في علي علیه السلام |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | ما نزل من القرآن فی علی علیه السلام |
| پدیدآورندگان | ابونعیم، احمد بن عبدالله (نويسنده)
محمودی، محمدباقر (مقدمه نویس و مصحح) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 104 /ع8الف2 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 5ق.
علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - احادیث اهل سنت علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - جنبههای قرآنی علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضایل |
| ناشر | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1406 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE20958AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«النور المشتعل من كتاب ما نزل من القرآن في على(ع)»، تأليف حافظ ابونعيم اصفهانى، محدث و رجالى قرن چهارم و پنجم هجرى، به زبان عربى است كه محمدباقر محمودى آن را گردآورى و تحقيق نموده است.
يكى از آثار مفقوده حافظ ابونعيم اصفهانى (متوفى 430ق)، كتاب «ما نزل من القرآن في على(ع)» است و از آنجا كه ابن بطريق (متوفى 600ق)، بيشتر احاديث ابونعيم در «ما نزل» را در كتاب خود «خصائص الوحي المبين» نقل كرده است، محمدباقر محمودى با گردآوردن نقليات او، در كتابى با عنوان «النور المشتعل من كتاب ما نزل من القرآن في على(ع)» پاره‌هاى بازمانده آن را به چاپ رسانيده است (دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ص 338).
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و خاتمه به قلم محقق كتاب و متن كتاب است كه در ضمن 79 شماره ذكر شده است.
گزارش محتوا
محقق اثر در مقدمه‌اش پس از ارائه شرح حالى از ابونعيم اصفهانى، به معرفى اجمالى از كتاب «ما نزل من القرآن في على(ع)» و بيان اهميت آن در بين ميراث مكتوب اسلامى پرداخته است. وى در باره اين كتاب مى‌نويسد: «و أما كتاب ما نزل من القرآن في على(ع)، تأليف حافظ ابونعيم، مدلول مطابقى‌اش خبر از عظمت كتاب مى‌دهد؛ چرا كه دلالت بر آن دارد كه كتاب مشتمل مى‌باشد بر آيات قرآنى و بيان نبوى شريف كه شارح آن آيات است و به اينكه آن آيات در باره على(ع) نازل شده است؛ بنابراين، الفاظ كتاب به لحاظ ارزش از شريف‌ترين الفاظ است؛ چرا كه الفاظ آن برگرفته از كتاب خدا و كلام رسول‌الله(ص) و معانى آن هم از عظيم‌ترين معانى است؛ زيرا كه در باره فضائل و خصائص عظيم‌ترين شخصيت پس از رسول‌الله(ص) است» (مقدمه محقق، ص 7).
وى همچنين از چگونگى مراجعه به كتاب «خصائص الوحي المبين»، تأليف ابن بطريق (متوفى 600ق) كه مشتمل بر بيشتر مطالب كتاب گم‌شده «ما نزل من القرآن في على(ع)» است ياد كرده است (همان).
«خصائص الوحي المبين في مناقب اميرالمؤمنين(ع) و الآيات النازلة في حقه»، كتابى است كه در 25 فصل آياتى كه در شأن على(ع) نازل شده را ذكر كرده است.
ابن بطريق قريب به هشتاد حديث را با ذكر سندهاى آن از كتاب ابونعيم اصفهانى ذكر كرده است. اين احاديث از درخشان‌ترين خصائص امام على(ع) است و بيان‌كننده شأن نزول بسيارى از آيات قرآن كريم و فصل خطاب اختلافات بسيارى است كه در باره شأن نزول اين آيات واقع شده است (مقدمه محقق، ص 11).
وضعيت كتاب
فهرست مشايخ ابونعيم اصفهانى به ترتيب حروف الفبا و فهرست مطالب كتاب در انتهاى اثر آمده است.
بخش اعظمى از كتاب را پاورقى‌ها تشكيل مى‌دهد كه حاوى توضيحات محقق و نيز ذكر تحقيقات وى پيرامون هر روايت از منابع مختلف است.
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب.
2. دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1373، جلد ششم، ص 338، نوشته حسن انصارى.
پیوندها