۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المورد الكبير؛ نماذج تطبيقية في الإعراب و الأدوات و الصرف (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۴۷
، ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'براي' به 'برای'
جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =') |
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
#نويسنده قبل از نقل ابيات هر شاعر در هر مورد، مقدمه‌اى كوتاه ذكر كرده تا چگونگى پيدايش شعرهاى مورد نظر روشن شود و بعد از ذكر اشعار، به ترتيب به بيان اعراب، ادوات و صرف آن پرداخته است و به تعبير روشن‌تر ابيات ذكرشده را از نظر صرفى و نحوى تجزيه و تركيب كرده است. منظور ايشان از ادوات، بيان نوع حروف استفاده‌شده در ابيات و توضيحاتى در مورد آن است. | #نويسنده قبل از نقل ابيات هر شاعر در هر مورد، مقدمه‌اى كوتاه ذكر كرده تا چگونگى پيدايش شعرهاى مورد نظر روشن شود و بعد از ذكر اشعار، به ترتيب به بيان اعراب، ادوات و صرف آن پرداخته است و به تعبير روشن‌تر ابيات ذكرشده را از نظر صرفى و نحوى تجزيه و تركيب كرده است. منظور ايشان از ادوات، بيان نوع حروف استفاده‌شده در ابيات و توضيحاتى در مورد آن است. | ||
#نويسنده در مورد اعراب به موارد مشكل بسنده كرده و از بيان اعراب همه كلمات خوددارى ورزيده است. البته او نسبت به اعراب جمله و شبه جمله و مصدرها، اهتمامى خاص مبذول داشته؛ زيرا ناتوانى جويندگان و سهل‌انگارى مدرسان را در اين زمينه احساس كرده است. همچنين ايشان همه حروف و ادوات را استقصا كرده و معناى روشنى براى يكايك آن‌ها بيان كرده و هرچند گاه دچار تكرار نيز شده است. مؤلف در مورد صرف كلمات نيز به كلماتى برگزيده از متون بسنده كرده و مقدارى در مورد آن‌ها تفصيل داده و احكام وقف، ابتدا، اماله، التقاء ساكنين، ادغام، تخفيف همزه و همچنين اسباب و نتائج آن‌ها را بيان كرده؛ بدون توجه به اقتضائات و محدوديت‌هاى شعرى؛ زيرا ايشان در غالب موارد به كلمه به‌صورت منفرد و به شكل واقعى خودش در عبارت نظر داشته است.<ref>همان، ص6 - 7</ref> | #نويسنده در مورد اعراب به موارد مشكل بسنده كرده و از بيان اعراب همه كلمات خوددارى ورزيده است. البته او نسبت به اعراب جمله و شبه جمله و مصدرها، اهتمامى خاص مبذول داشته؛ زيرا ناتوانى جويندگان و سهل‌انگارى مدرسان را در اين زمينه احساس كرده است. همچنين ايشان همه حروف و ادوات را استقصا كرده و معناى روشنى براى يكايك آن‌ها بيان كرده و هرچند گاه دچار تكرار نيز شده است. مؤلف در مورد صرف كلمات نيز به كلماتى برگزيده از متون بسنده كرده و مقدارى در مورد آن‌ها تفصيل داده و احكام وقف، ابتدا، اماله، التقاء ساكنين، ادغام، تخفيف همزه و همچنين اسباب و نتائج آن‌ها را بيان كرده؛ بدون توجه به اقتضائات و محدوديت‌هاى شعرى؛ زيرا ايشان در غالب موارد به كلمه به‌صورت منفرد و به شكل واقعى خودش در عبارت نظر داشته است.<ref>همان، ص6 - 7</ref> | ||
#نويسنده، يادآور شده است كه زحمات بسيارى براى بيان ضابطه‌مند و روشمند كردن احكام صرفى متحمل شده است؛ زيرا اين كار، كوشش نخستين در نوع خودش است؛ چه، در كتاب‌هاى صرف و نحو قديم يا جديد اين احكام به‌صورت نظرى عرضه شده و اصول و صورت‌هاى صحيحش در قواعد علمى به‌طور پراكنده آمده است، ولى اينكه در يك كلمه يا چند كلمه در يك متن، همه اين قواعد تطبيق داده شود، نيامده است. | #نويسنده، يادآور شده است كه زحمات بسيارى براى بيان ضابطه‌مند و روشمند كردن احكام صرفى متحمل شده است؛ زيرا اين كار، كوشش نخستين در نوع خودش است؛ چه، در كتاب‌هاى صرف و نحو قديم يا جديد اين احكام به‌صورت نظرى عرضه شده و اصول و صورت‌هاى صحيحش در قواعد علمى به‌طور پراكنده آمده است، ولى اينكه در يك كلمه يا چند كلمه در يك متن، همه اين قواعد تطبيق داده شود، نيامده است. بنابراین، كتاب حاضر راه جديدى باز مى‌كند كه پيمودنش آسان نيست. نويسنده از نظر روشى، به‌صورت غالب از صورت قياسى استفاده مى‌كند كه مقتضى بيان و فصاحت و وضوح است و از بيان اختلافات قبيله‌اى و فردى و مذهبى در مورد وجوه اعراب و ادوات و تحليل صرفى خوددارى مى‌كند. همچنين از آنجا كه احكام اماله بسيار مفصل و گوناگون است، نويسنده در آن موارد بر اصولى كه به ذهن نزدیک تر و علت و تفسيرش روشن‌تر است، اكتفا كرده است.<ref>همان، ص7</ref> | ||
#نويسنده در پاورقى‌هاى كتاب، در آغاز هر قطعه كه از هر شاعرى نقل كرده، معناى لغات مشكل را آورده و مآخذ اشعار مورد نظر را نيز بيان كرده است.<ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، ص9، 31، 53، 66 و...</ref>و در مواردى توضيحى در مورد برخى شخصيت‌هاى ادبى و تاريخى براى رفع اشتباه بيان كرده است.<ref>مثلاً ر. ك.: همان، ص468، پاورقى 1</ref> | #نويسنده در پاورقى‌هاى كتاب، در آغاز هر قطعه كه از هر شاعرى نقل كرده، معناى لغات مشكل را آورده و مآخذ اشعار مورد نظر را نيز بيان كرده است.<ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، ص9، 31، 53، 66 و...</ref>و در مواردى توضيحى در مورد برخى شخصيت‌هاى ادبى و تاريخى براى رفع اشتباه بيان كرده است.<ref>مثلاً ر. ك.: همان، ص468، پاورقى 1</ref> | ||
#از جمله اشعار جالبى كه نويسنده نقل كرده اين است كه ليلى الأخيليه در رثاى توبة بن حمير بعد از كشته شدنش چنين سرود:{{شعر}} | #از جمله اشعار جالبى كه نويسنده نقل كرده اين است كه ليلى الأخيليه در رثاى توبة بن حمير بعد از كشته شدنش چنين سرود:{{شعر}} | ||