المواقف: تفاوت میان نسخه‌ها

المواقف (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۱۰

۱۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱ اوت ۲۰۱۷

جز

جایگزینی متن - '،ج' به '، ج'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۶۹: / خط ۶۹: @@
 شيوۀ مؤلف در شرح كتاب مواقف، بيشتر از آنكه بر محور ادلۀ نقليه همچون آيات و روايات و اقوال باشد، مبتنى است بر استدلالات عقلى و جدلى گرچه مؤلف در اندك مواردى از شواهد نقلى هم براى تائيد استدلالات خود آورده است.
-اين كتاب گرچه در موضوع علم كلام نوشته شده است اما علاوه بر آنچه دركلام مطرح مى‌شود موضوعات متنوعى از مباحث فلسفى، همچون مباحث وجود، عدم، ماهيت، عرض،جوهر و...و از مسائل علم نجوم همچون مباحث مربوط به شمس،قمر، افلاك نهگانه و وضعيت جغرافيائى زمين و از مسائل علم اصول فقه، همچون مسائل مربوط به قياس، استقراء، تمثيل و...سخن به ميان مى‌آورد.
+اين كتاب گرچه در موضوع علم كلام نوشته شده است اما علاوه بر آنچه دركلام مطرح مى‌شود موضوعات متنوعى از مباحث فلسفى، همچون مباحث وجود، عدم، ماهيت، عرض، جوهر و...و از مسائل علم نجوم همچون مباحث مربوط به شمس،قمر، افلاك نهگانه و وضعيت جغرافيائى زمين و از مسائل علم اصول فقه، همچون مسائل مربوط به قياس، استقراء، تمثيل و...سخن به ميان مى‌آورد.
 مؤلف علت تأليف اين كتاب را وجود مطالب عاليه از علم كلام در كتاب مواقف و مستور بودن آنها مى‌داند كه جمعى از دوستان از او خواسته بودند كه اين مطالب را روشن سازد.او مى‌گويد«كتاب المواقف الذى احتوى من اصوله (علم الكلام) و قواعده على اهمها و اولاها و من شعبه و فوائده على الطفها و اسناها و...فاجتمع الى نفر من اجلة الاحباب المتطلعين الى سرائر الكتاب و اقترحوا على أن اكشف لهم عن مخدارته الاستار و ابرز لهم من نقاب الحجاب هاتيك الاسرار ليجتلوها بأعينهم متبرجات بزينتها متبخرات بمحاسن فطرتها...
@@ خط ۷۹: / خط ۷۹: @@
 الموقف الاول في المقدمات:مؤلف در اين موقف وارد مقدمات كلام مى‌شود كه شامل شش مرصد مى‌باشد المرصد الاول:آنچه عرفا در علم كلام واجب است.اين مرصد از شش مقصد تشكيل شده است كه عبارتند از: تعريف علم كلام، موضوع علم كلام، فايده علم كلام، شرافت علم كلام، مسائل علم كلام‌و تسميه آن به علم كلام.المرصد الثانى:در تعريف مطلق علم مى‌باشد.المرصد الثالث در اين مرصد اقسام علم مورد كنكاش قرار مى‌گيرد كه شامل 4 مقصد است: تعريف علم، علم حادث، تصور و تصديق، آراء ضعيف.المرصد الرابع:دلايل علوم ضرورى را بررسى مى‌نمايد.المرصد الخامس:در بيان مطلوب علم كلام مى‌باشد كه مباحث آن در 10 مقصد بيان شده است:نظر صحيح، كيفيت افاده نظر صحيح براى علم، شرط نظر، معرفة الله، اولين واجب بر مكلف، نظر فاسد، اختلافات شروط علم، مغايرت علم با مدلول.
-المرصد السادس:طريق وصول به علم كلام كه در ضمن هشت مقصد بيان شده است: تحديد و تقسيم علم كلام، وجوب شناخت معرف قبل از معرف،أجلى بودن معرف از معرف، روش‌هاى استدلال،قياس،قويترين طريق اثبات مسائل كلام،قضاياى طريق تصديق، دلايل عقلى و نقلى،جايگاه ادلۀ عقلى و نقلى.
+المرصد السادس:طريق وصول به علم كلام كه در ضمن هشت مقصد بيان شده است: تحديد و تقسيم علم كلام، وجوب شناخت معرف قبل از معرف،أجلى بودن معرف از معرف، روش‌هاى استدلال،قياس،قويترين طريق اثبات مسائل كلام،قضاياى طريق تصديق، دلايل عقلى و نقلى، جايگاه ادلۀ عقلى و نقلى.
-الموقف الثانى في الامور العامة:اين موقف شامل مباحث كلى از قبيل واجب،جوهر، عرض مى‌باشد كه شامل يك مقدمه و پنج مرصد است، مرصد اول در مورد وجود و عدم مى‌باشد كه خود مشتمل است بر هفت مقصد همچون تعريف وجود از حيث بديهى بودن، اشتراك معنوى وجود، رابطۀ وجود با ماهيت از حيث عينيت و يا زيادت آن بر وجود، وجود ذهنى، معدوم، شى بودن معدوم، اتحاد وجود و ماهيت، حال.
+الموقف الثانى في الامور العامة:اين موقف شامل مباحث كلى از قبيل واجب، جوهر، عرض مى‌باشد كه شامل يك مقدمه و پنج مرصد است، مرصد اول در مورد وجود و عدم مى‌باشد كه خود مشتمل است بر هفت مقصد همچون تعريف وجود از حيث بديهى بودن، اشتراك معنوى وجود، رابطۀ وجود با ماهيت از حيث عينيت و يا زيادت آن بر وجود، وجود ذهنى، معدوم، شى بودن معدوم، اتحاد وجود و ماهيت، حال.
 المرصد الثانى:ماهيت بما هى هى در 12 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تمييز ماهيت از غير، تقسيمات ماهيت، نظر افلاطون، ماهيت يا مركب، اجزاء ماهيت مركب، ماهيت مجعول، مركب، اجزاء مركب، ماهيت حقيقى، وجوب نياز به اجزاء ماهيت، وجوب قبول شركت در ماهيت، آراء حكما در ماهيت.
@@ خط ۹۷: / خط ۹۷: @@
 النوع الثالث:مسموعات در سه مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:ماهيت صوت، كيفيت صوت وجود خارجى صوت.القسم الثانى:حروف در 4 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:ماهيت حروف اقسام حروف، ابتدا به ساكن، امكان جمع ساكنين.الفصل الثانى:كيفيات نفسانية در سه مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تعريف حيات، شرط حيات، تعريف مرگ.
-النوع الثانى:علم در 14 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:نسبت مخصوص عالم و معلوم، تعلق علم واحد به دو معلوم،جهل مركب، مباحث پيرامون جهل مركب، حواس پنجگانه،صورتهاى عقلى، علم تفصيلى و اجمالى، علم بالفعل و بالقوه، علم فعلى، مراتب عقل، اطلاقات عقل، تعلق دو علم به دو معقول، دگرگونى علم نظرى به علم ضرورى و بالعكس، استناد علم ضرورى به علم نظرى.
+النوع الثانى:علم در 14 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:نسبت مخصوص عالم و معلوم، تعلق علم واحد به دو معلوم، جهل مركب، مباحث پيرامون جهل مركب، حواس پنجگانه،صورتهاى عقلى، علم تفصيلى و اجمالى، علم بالفعل و بالقوه، علم فعلى، مراتب عقل، اطلاقات عقل، تعلق دو علم به دو معقول، دگرگونى علم نظرى به علم ضرورى و بالعكس، استناد علم ضرورى به علم نظرى.
 النوع الثالث:اراده در 7 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تعريف اراده، ارادۀ قديم، عدم اشتراط اراده به اعتقاد نفع، مغايرت اراده با شهوت، مغايرت اراده با تمنى،قول اشعرى در اراده، اراده و رابطه او با ذات متعلق.
@@ خط ۱۰۵: / خط ۱۰۵: @@
 النوع الخامس:كيفيات نفسانى در دو مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:بديهى بودن لذت و درد، و مباحث مربوط به صحت.
-الفصل الثالث:كيفيات مخصوص به كميات در دو مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:كيفيات مخصوص كميات، خط.المرصد الرابع:مقولات نسبى در يك مقدمه و دو فصل كه عبارتند از:مقولات نسبى كه در خارج موجود هستند، اكوان در هفت مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تعريف مقولات نسبى، انواع كون،ضرورى بودن وجود كون، حركت جواهر،جوهر فرد، تضاد اكوان، اختلافات معتزله در اكوان.
+الفصل الثالث:كيفيات مخصوص به كميات در دو مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:كيفيات مخصوص كميات، خط.المرصد الرابع:مقولات نسبى در يك مقدمه و دو فصل كه عبارتند از:مقولات نسبى كه در خارج موجود هستند، اكوان در هفت مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تعريف مقولات نسبى، انواع كون،ضرورى بودن وجود كون، حركت جواهر، جوهر فرد، تضاد اكوان، اختلافات معتزله در اكوان.
 الفصل الثانى:مبحث«اين» در سيزده مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:حركت و سكون جسم، نظر [[ارسطو]] در تعريف حركت، اختلاف حكماء در اينكه حركت از مقولات است يا نه، علت حركت طبيعى، مقتضيات ششگانه حركت، لوازم مقتضيات ششگانه حركت، انواع حركت از جهت تضاد، لوازم تضاد حركت، اقسام حركت بعنوان كم بالعرض، محرك، حركت از جهت سرعت زمانى و ملازمات آن، علت كندى حركت، دو حركت مستقيم. المرصد الخامس:مبحث اضافه در پنج مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:ابوت، خواص مضاف، عدم استقلال اضافه، تقسيمات اضافه، اقسام مضاف از جهت تقدم و تأخر.
@@ خط ۱۲۷: / خط ۱۲۷: @@
 الموقف الخامس:مبحث الهيات در هفت مرصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:المرصد الاول:موضوع ذات در سه مقصد بيان مى‌شود كه شامل:اثبات صانع،ذات حق تعالى كيفيت وجود حق تعالى با ماهيت.
-المرصد الثانى:صفات سلبيه خداوند در هفت مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تصور مكان و جهت براى خداوند،جسم نبودن خداى تعالى، رابطه جوهر و عرض با خداوند، رابطه زمان با خدا، اتحاد وجودى خداوند، امتناع مقوم بودن حدوث حق تعالى به ذات او، اتفاق عقلا بر عدم اتصاف حق تعالى به عرض محسوس و غير محسوس المرصد الثالث: توحيد
+المرصد الثانى:صفات سلبيه خداوند در هفت مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از: تصور مكان و جهت براى خداوند، جسم نبودن خداى تعالى، رابطه جوهر و عرض با خداوند، رابطه زمان با خدا، اتحاد وجودى خداوند، امتناع مقوم بودن حدوث حق تعالى به ذات او، اتفاق عقلا بر عدم اتصاف حق تعالى به عرض محسوس و غير محسوس المرصد الثالث: توحيد
 المرصد الرابع:صفات وجودى حق تعالى در هشت مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:
@@ خط ۱۵۸: / خط ۱۵۸: @@
 كتاب از حيث جامعيت در بين كتب كلامى ممتاز است و در بين كتب كلامى اشعرى بى‌نظير است.
-مؤلف در قالب 6 موقف و چندين مرصد و دهها مقصد، همۀ موضوعات و مسائل علم كلامى را كه تا زمان خود مطرح بوده است، مورد بررسى قرار مى‌دهد.از بحثهاى عرض گرفته تا مباحث كلى از قبيل واجب،جوهر، علت و...از مباحث الهيات موضوعاتى از قبيل ذات خداوند-اثبات صانع، وجود خداوند، ماهيت خدا،صفات ثبوتى و سلبى...و نيز مباحث مربوط به نبوت از قبيل معناى نبى، حقيقت معجزه، امكان بعثت، اثبات نبوت، عصمت انبياء، حقيقت عصمت، عصمت ملائكة و...و نيز مباحث مربوط به معاد از قبيل اعاده معدوم، حشر اجساد، حشر روحانى، مخلوق بودن بهشت و جهنم در حال حاضر، عذاب و عقاب، احباط عمل و...و نيز مباحث مربوط به امامت مانند معناى امام، افضليت امام، تقدم افضل بر مفضول، امام بر حق و...همه را بطور مبسوط مورد تحقيق قرار مى‌دهد.
+مؤلف در قالب 6 موقف و چندين مرصد و دهها مقصد، همۀ موضوعات و مسائل علم كلامى را كه تا زمان خود مطرح بوده است، مورد بررسى قرار مى‌دهد.از بحثهاى عرض گرفته تا مباحث كلى از قبيل واجب، جوهر، علت و...از مباحث الهيات موضوعاتى از قبيل ذات خداوند-اثبات صانع، وجود خداوند، ماهيت خدا،صفات ثبوتى و سلبى...و نيز مباحث مربوط به نبوت از قبيل معناى نبى، حقيقت معجزه، امكان بعثت، اثبات نبوت، عصمت انبياء، حقيقت عصمت، عصمت ملائكة و...و نيز مباحث مربوط به معاد از قبيل اعاده معدوم، حشر اجساد، حشر روحانى، مخلوق بودن بهشت و جهنم در حال حاضر، عذاب و عقاب، احباط عمل و...و نيز مباحث مربوط به امامت مانند معناى امام، افضليت امام، تقدم افضل بر مفضول، امام بر حق و...همه را بطور مبسوط مورد تحقيق قرار مى‌دهد.
 -تعصبات بى‌جا:
@@ خط ۱۸۱: / خط ۱۸۱: @@
 صفحات هريك از مجلدات به تفصيل ذيل مى‌باشد.
-جلد اول 291 ص،جلد دوم 219 ص،جلد سوم 199 ص،جلد چهارم 203 ص،جلد پنجم 295 ص جلد ششم 294 ص،جلد هفتم 261 ص و جلد هشتم 401 ص.
+جلد اول 291 ص، جلد دوم 219 ص، جلد سوم 199 ص، جلد چهارم 203 ص، جلد پنجم 295 ص جلد ششم 294 ص، جلد هفتم 261 ص و جلد هشتم 401 ص.
 [1]-ج 1 ص 4