۸۰٬۶۳۰
ویرایش
المناقب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - '' به '') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =4 | | تعداد جلد =4 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01566 | ||
| کتابخوان همراه نور =01566 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|مناقب (ابهام زدایی)}} | |||
'''المناقب''' یا '''مناقب آل أبي‌طالب'''، اثر [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابوجعفر رشیدالدین محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی]](متوفی 588ق)، کتابی است که با استناد به منابع مهم علمای اهل سنت و شیعه به زبان عربی تدوین شده است. در این مجموعه، احادیثی که درباره فضایل و مناقب [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] و فرزندان وی نقل شده، گرد آمده است. | '''المناقب''' یا'''مناقب آل أبي‌طالب'''، اثر [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابوجعفر رشیدالدین محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی]](متوفی 588ق)، کتابی است که با استناد به منابع مهم علمای اهل سنت و شیعه به زبان عربی تدوین شده است. در این مجموعه، احادیثی که درباره فضایل و مناقب [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] و فرزندان وی نقل شده، گرد آمده است. | ||
تألیف کتاب اندکی پس از 553ق، در بغداد صورت گرفته است...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1805/64 ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص64]</ref> | تألیف کتاب اندکی پس از 553ق، در بغداد صورت گرفته است...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1805/64 ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص64]</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۷: | ||
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در چهار بخش، در چهار جلد تنظیم شده است. | کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در چهار بخش، در چهار جلد تنظیم شده است. | ||
نویسنده به شیوه برخی کتب سیره و تاریخ، سلسله سندها را قبل از هر گزارش نیاورده و به متون اخبار کفایت کرده است و علت آن را اجماع همه عالمان بر صحت این کتاب‌ها، شهرت آن اخبار و پرهیز از اطناب و | نویسنده به شیوه برخی کتب سیره و تاریخ، سلسله سندها را قبل از هر گزارش نیاورده و به متون اخبار کفایت کرده است و علت آن را اجماع همه عالمان بر صحت این کتاب‌ها، شهرت آن اخبار و پرهیز از اطناب و زیادویی دانسته است؛ ولی با بیان طرق نقلش متذکر می‌شود که بدین گونه، اخبار و روایات کتاب مناقب از دایره خبر مرسل خارج و به احادیث مسند ملحق شده‌اند. وی خاطرنشان می‌کند نوشته‌هایی که به دست من رسیده، یا مستقیما از طریق خود نویسنده‌ها به من رسیده است یا با چند واسطه در نهایت به نویسندگان اصلی می‌رسد. همچنین سعی نموده اخباری را نقل کند که از نظر سند، یا به حد تواتر برسد یا لااقل به حد شهرت رسیده باشد...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65685/64 شاکری حسین‌آباد، صدیقه، ص63-64]</ref> | ||
روش وی در گزینش اخبار را به‌اختصار می‌توان چنین آورد: | روش وی در گزینش اخبار را به‌اختصار می‌توان چنین آورد: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
# تکیه بر نقش [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]؛ | # تکیه بر نقش [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]؛ | ||
# استفاده از منابع شیعی و اهل سنت؛ | # استفاده از منابع شیعی و اهل سنت؛ | ||
# اختصار و پرهیز از | # اختصار و پرهیز از زیادویی؛ | ||
# احتجاج به ظواهر کلام همراه با استدلال بر معنا و فحوای کلام؛ | # احتجاج به ظواهر کلام همراه با استدلال بر معنا و فحوای کلام؛ | ||
# یک‌دست کردن اخبار با در هم آمیختن گزارش‌ها؛ | # یک‌دست کردن اخبار با در هم آمیختن گزارش‌ها؛ | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۲: | ||
برخی ویژگی‌ها و نکات قابل توجه در کتاب عبارتند از: | برخی ویژگی‌ها و نکات قابل توجه در کتاب عبارتند از: | ||
# نویسنده گرچه در ابتدای کتاب بر اساس سنتی که در سیره‌نویسی وجود داشته، پیش رفته و بشارت‌های انبیایی چون حضرت ابراهیم(ع)، موسی(ع)، عیسی(ع) و غیب‌گویان و کاهنان را آورده است، ولی بیشترین تفاوت کار وی با سیره‌نویسان معمولی، این است که در مناقب، بیشتر به مطالب خوارق عادت و | # نویسنده گرچه در ابتدای کتاب بر اساس سنتی که در سیره‌نویسی وجود داشته، پیش رفته و بشارت‌های انبیایی چون حضرت ابراهیم(ع)، موسی(ع)، عیسی(ع) و غیب‌گویان و کاهنان را آورده است، ولی بیشترین تفاوت کار وی با سیره‌نویسان معمولی، این است که در مناقب، بیشتر به مطالب خوارق عادت و معجزونه و یا فضایل اخلاقی و سیره عملی اشاره می‌کند و کمتر به تاریخ مرسوم پرداخته و یا به‌اختصار از آن گذر کرده است؛ برای مثال، حوادث بعثت را بسیار مختصر ذکر می‌کند؛ درحالی‌که [[ابن هشام، عبدالملک بن هشام|ابن هشام]] در سیره‌اش، اکثر مطالب جلد اول که 390 صفحه است و تقریبا 70 صفحه از جلد دوم را به این امر اختصاص داده است. | ||
# نویسنده در فصل اسما و القاب (فصل 24)، بااینکه اظهار می‌دارد خداوند در قرآن، پیامبر(ص) را با چهارصد اسم نامیده، ولی در مجموع بیش از صدوچهارده نام را ذکر نکرده است. وی حتی هریک از حروف مقطعه را یک نام جداگانه محاسبه نموده است؛ مثلاً«یس» را دو اسم محسوب و در انتها بدون ذکر اسامی دیگر، با جمله «و سرانجام آیه‌ها و لقب‌هایی از این دست» از مطلب عبور می‌کند. البته لازم به ذکر است که برخی از این اسامی را که به‌عنوان نام پیامبر(ص) مطرح شده است، نمی‌توان نامی خاص برای حضرت دانست؛ مانند انسان و رجل. افزون بر این، به اسمایی که در اخبار، تورات، زبور، انجیل و صحف آمده نیز اشاره می‌کند. سپس 200 لقب، 10 کنیه، شش صفت و در انتها 11 نسب پیامبر(ص) مانند عربی، تهامی، هاشمی و... را برمی‌شمارد و سپس در فصل بعد، به‌تفصیل به نسب و ویژگی‌های ظاهری پیامبر(ص) می‌پردازد. | # نویسنده در فصل اسما و القاب (فصل 24)، بااینکه اظهار می‌دارد خداوند در قرآن، پیامبر(ص) را با چهارصد اسم نامیده، ولی در مجموع بیش از صدوچهارده نام را ذکر نکرده است. وی حتی هریک از حروف مقطعه را یک نام جداگانه محاسبه نموده است؛ مثلاً«یس» را دو اسم محسوب و در انتها بدون ذکر اسامی دیگر، با جمله «و سرانجام آیه‌ها و لقب‌هایی از این دست» از مطلب عبور می‌کند. البته لازم به ذکر است که برخی از این اسامی را که به‌عنوان نام پیامبر(ص) مطرح شده است، نمی‌توان نامی خاص برای حضرت دانست؛ مانند انسان و رجل. افزون بر این، به اسمایی که در اخبار، تورات، زبور، انجیل و صحف آمده نیز اشاره می‌کند. سپس 200 لقب، 10 کنیه، شش صفت و در انتها 11 نسب پیامبر(ص) مانند عربی، تهامی، هاشمی و... را برمی‌شمارد و سپس در فصل بعد، به‌تفصیل به نسب و ویژگی‌های ظاهری پیامبر(ص) می‌پردازد. | ||
# وی در فصل لطائف (فصل 32) بر اساس قرائن موجود در آیات و روایات، پس از مقایسه پیامبر(ص) با برخی از پیامبران بزرگ الهی مانند ابراهیم، نوح، موسی و عیسی(ع) و... ثابت می‌کند که در هر زمینه‌ای از فضایل و کرامات، پیامبر(ص) کمالاتی افزون بر آنان داشته‌اند؛ بدین معنا که پیامبر(ص) از همه پیامبران(ع) در ارائه کمالات نفسانی و خوارق عادات و ظهور قدرت‌های فردی و اجتماعی برتر بوده است...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65685/72 ر.ک: همان، ص72-73]</ref> | # وی در فصل لطائف (فصل 32) بر اساس قرائن موجود در آیات و روایات، پس از مقایسه پیامبر(ص) با برخی از پیامبران بزرگ الهی مانند ابراهیم، نوح، موسی و عیسی(ع) و... ثابت می‌کند که در هر زمینه‌ای از فضایل و کرامات، پیامبر(ص) کمالاتی افزون بر آنان داشته‌اند؛ بدین معنا که پیامبر(ص) از همه پیامبران(ع) در ارائه کمالات نفسانی و خوارق عادات و ظهور قدرت‌های فردی و اجتماعی برتر بوده است...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65685/72 ر.ک: همان، ص72-73]</ref> | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۳: | ||
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/2690/1/90 ر.ک: پاورقی، ج1، ص90]</ref>و اشاره به اختلاف نسخ...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/2690/1/94 همان، ص94]</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/2690/1/94 همان]</ref> | در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/2690/1/90 ر.ک: پاورقی، ج1، ص90]</ref>و اشاره به اختلاف نسخ...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/2690/1/94 همان، ص94]</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/2690/1/94 همان]</ref> | ||
توجه به این نکته ضروری است که حسین بن جبر، مناقب را تلخیص کرده و «نخب المناقب» نام | توجه به این نکته ضروری است که حسین بن جبر، مناقب را تلخیص کرده و «نخب المناقب» نام نهاده است. اوصافی که ابن جبر برای مناقب آورده، موجد این پندارست که نسخه مناقب موجود در دست او، از مناقب موجود نزد ما کامل‌تر بوده است. یافت نشدن برخی مطالب موجود در نخب، در مناقب موجود نزد ما، در کنار کاستی پایانی کتاب، مسلم می‌دارد که مناقب ابن شهرآشوب تمام و کمال به دست ما نیفتاده و مناقب متداول و موجود، تلخیص یا تحریر یا شکل دیگری از مناقب ابن شهرآشوب است...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1805/65 ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص65]</ref> | ||
شاید | شاید ابن شهرآشوب در دو مرحله مناقب را تدوین کرده باشد: در مرحله نخست در همین حجم و حد مناقب موجود و در مرحله پسین، با افزایش حجم قبلی و ادامه مطالب، مانند نگارش بخش مربوط به امام مهدی(عج). مناقب موجود در دست ما، به نسخه‌ای از مرحله یکم، نسب می‌رساند و از افزایش و تکمیل ثانوی بی‌بهره مانده است...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1805/65 همان]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۵: | ||
#[[:noormags:1119804|شاکری حسین‌آباد، صدیقه، «بررسی سیره نبوی(ص) در کتاب مناقب آل أبي‌طالب ابن شهرآشوب»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: نامه جامعه، شماره 114، تابستان 1394 (22 صفحه، از 57 تا 78)]]. | #[[:noormags:1119804|شاکری حسین‌آباد، صدیقه، «بررسی سیره نبوی(ص) در کتاب مناقب آل أبي‌طالب ابن شهرآشوب»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: نامه جامعه، شماره 114، تابستان 1394 (22 صفحه، از 57 تا 78)]]. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[مناقب آل أبي‌طالب(ع)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۴: | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]] | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||