۸۱٬۶۵۴
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[[[' به '[[') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵↵رده:کتابشناسی' به '. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی') |
||
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR10199J1.jpg | |||
| عنوان =المقتضب | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[یعقوب، امیل]] (مصحح) | [[یعقوب، امیل]] (مصحح) | ||
[[حمد، حسن]] (محقق) | [[حمد، حسن]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJ 6141 /م2م7 | ||
| موضوع = | |||
ادبیات عربی - قرن 3ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
زبان عربی - صرف و نحو | زبان عربی - صرف و نحو | ||
[[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، محمد بن یزید، 210 - 286؟ق. - | [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، محمد بن یزید، 210 - 286؟ق. - سرگذشتنامه | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1420 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10199AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =5 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10199 | |||
| کتابخوان همراه نور =10199 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|مقتضب (ابهام زدایی)}} | |||
'''المقتضب'''، تأليف [[مبرد، محمد بن یزید|محمد بن يزيد مبرّد]] (متوفى 285ق)، به زبان عربى و در علم نحو و صرف است. | |||
[[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] درباره اين كتاب گفته است: «كتاب مقتضب از جمله بزرگترين و نفيسترين تصنيفات [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] است...» | |||
==ساختار== | |||
كتاب، در 5 جلد تدوين شده است كه جلد پنجم آن، مشتمل بر فهرستها و چهار جلد ديگر، مجموعا حاوى حدود 330 باب است. | كتاب، در 5 جلد تدوين شده است كه جلد پنجم آن، مشتمل بر فهرستها و چهار جلد ديگر، مجموعا حاوى حدود 330 باب است. | ||
در ابتداى اثر، مقدمهاى مختصر و مفيد پيرامون شرح حال | در ابتداى اثر، مقدمهاى مختصر و مفيد پيرامون شرح حال نویسنده و آثار و تأليفاتش و شيوه تحقيقى محقق آمده است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
كتاب، با بحث از اقسام سهگانه كلمه و اقسام لفظ معرب و معرفى اسم و انواع اعراب آن و... آغاز مىشود و با مبحث حذف مستثنى به خاطر تخفيف به پایان مىرسد. | |||
كتاب، با بحث از اقسام سهگانه كلمه و اقسام لفظ معرب و معرفى اسم و انواع اعراب آن و... آغاز مىشود و با مبحث حذف مستثنى به خاطر تخفيف به | |||
در اين كتاب، مباحث صرفى، بدون تفكيك از مباحث نحوى بهطور پراكنده مطرح شده است. | در اين كتاب، مباحث صرفى، بدون تفكيك از مباحث نحوى بهطور پراكنده مطرح شده است. | ||
مؤلف، تعريفى روشن از علم صرف به دست نداده است، جز آنكه از فحواى عباراتش مىتوان استنباط نمود كه آراء وى در اين زمينه، | مؤلف، تعريفى روشن از علم صرف به دست نداده است، جز آنكه از فحواى عباراتش مىتوان استنباط نمود كه آراء وى در اين زمينه، نزدیک به نظرات [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] است. | ||
گفتنى است كه [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] بسيار متأثر | گفتنى است كه [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] بسيار متأثر از «الكتاب» [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] بوده است و ابواب و فصول هر دو كتاب تا حدودى به هم نزدیک و شبيه است و تنها تفاوت آن دو، ترتيب مباحث است، البته چهار بحث در هر دو كتاب داراى ترتيب يكسان است و آنها عبارتند از تصغير، نسبت، اماله و ادغام. ديگر مسائل، مانند مباحث ابنيه، تثنيه و... در هر دو كتاب بهصورت پراكنده مطرح شده است. | ||
==ويژگىهاى كتاب | ==ويژگىهاى كتاب== | ||
#كثرت استشهاد به آيات قرآن كريم كه متجاوز از 500 آيه، مورد استشهاد قرار گرفته است؛ | |||
#استشهاد فراوان به شواهد شعرى كه بالغ بر 560 شاهد است و بعضى از آنها نيز تكرار شده است؛ | |||
#استشهاد اندك به احاديث شريف نبوى، بر طبق شيوه اكثر نحويون متقدم بصرى و كوفى؛ | |||
#استشهاد به امثال عربى و برخى نثرها؛ | |||
#التزام شديد به قياس كه او را به خطا شمردن بعضى از رواياتى كه مخالف قياس است وامىدارد. | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
اين اثر، توسط تعدادى از علما، مثل ابن درستويه، ابوالحسن رمانى، سعيد بن سعيد فاروقى و... شرح شده است. | اين اثر، توسط تعدادى از علما، مثل ابن درستويه، ابوالحسن رمانى، سعيد بن سعيد فاروقى و... شرح شده است. | ||
فهرستهایى كه در جلد پنجم ذكر شده، عبارت است از: | |||
#فهرست آيات قرآنى؛ | |||
#فهرست احاديث؛ | |||
#فهرست امثال؛ | |||
#فهرست شواهد شعرى؛ | |||
#فهرست قوافى اشعار؛ | |||
#فهرست قوافى رجزها؛ | |||
#فهرست انصاف ابيات(تكمصرعها يا نيمهبيتها)؛ | |||
#فهرست اعلام؛ | |||
#فهرست أساليب و الفاظ؛ | |||
#فهرست مصادر و مراجع؛ | |||
#فهرست محتويات. | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
[[رده: |