۹٬۴۵۲
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} ''''
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[شراب، محمد محمدحسن]] ( | [[شراب، محمد محمدحسن]] (نویسنده) | ||
[[محمد، علی جمعه]] (مقدمه‌نويس) | [[محمد، علی جمعه]] (مقدمه‌نويس) | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1411 ق یا 1991 م | | سال نشر = 1411 ق یا 1991 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02269AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02269 | |||
| کتابخوان همراه نور =02269 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة'''، از تألیفات [[شراب، محمد محمدحسن|محمد محمدحسن شراب]]، به زبان عربى است که فرهنگ جغرافیایى تخصصى (حدیثى) مى‌باشد و به قصد کمک به پژوهشگران عرصه حدیث تدوین گشته است. | |||
نویسنده، با مراجعه به منابع و متون کهن اسلامى و برخى از کتب معاصرین، اعم از حدیثى، جغرافیایى و تاریخى، کوشیده است اماکن و مناطق جغرافیایى و غیره را که در حدیث و سنت و سیره گرامى نبوى از آنها سخن به میان آمده (به ترتیب حروف الفباء) توضیح دهد و محل و ویژگى‌هاى جغرافیایى و وضعیت تاریخى و فعلى آنها را به‌اجمال مشخص سازد.<ref>حميدرضا شيخى، ص10</ref> | |||
مؤلف خود، درباره انگیزه و شیوه تألیف کتاب چنین گفته است: | |||
«یکى از انگیزه‌هاى من در نوشتن این فرهنگ‌نامه این بود که متوجه شدم پژوهشگران در زمینه حدیث شریف، نیاز شدید به شناختى اجمالى از اعلام جغرافیایى حدیث و سیره دارند که در لابه‌لاى کتب مشروح و فرهنگ‌هاى جغرافیایى پراکنده‌اند. | |||
علاوه براین، بارها دیده‌ام که پژوهشگران عصر ما، وقتى مى‌خواهند جایى و اثرى از آثار جغرافیایى مذکور در سیره نبوى را بشناسند، به کتاب‌هاى قدیمى مراجعه مى‌کنند و آنچه را آنها ثبت و ضبط کرده‌اند، نقل مى‌نمایند، بدون در نظر گرفتن تغییرات و دگرگونى‌هاى جغرافیایى جدیدى که در مناطقى شاهد حوادث سیره نبوى بوده‌اند... بنابراین، لازم است که هر روستا یا مکانى را به منطقه آن، بر حسب نام جدیدش نسبت داد. | |||
موضوع دیگرى که در اینجا باید به آن اشاره کنیم، مسئله مقیاس مسافت‌هاست. منابع قدیمى، مسافت‌ها را با مقیاس‌هاى فرسخ، میل و شبانه‌روز مى‌سنجند؛ درحالى‌که امروزه این مقیاس‌ها براى ما مفهوم نیستند؛ بنابراین، لازم است که مسافت‌ها با مقیاس‌هاى جدید (کیلومتر) تعیین شوند. موضوع دیگر اینکه جاى‌ها و مکان‌هایى هستند که به مرور زمان از بین رفته‌اند و جاهایى هستند که همچنان باقى مانده و مردم در آنها زندگى مى‌کنند؛ در طبقه‌بندى جدید، به این نکته نیز باید اشاره شود. | |||
موضوع | |||
== ساختار و گزارش محتوا == | == ساختار و گزارش محتوا == | ||
مؤلف خود | مؤلف خود مى‌گوید: | ||
روش | روش کار من در این فرهنگ، عبارت است از: | ||
ضبط نام محل، | ضبط نام محل، تعیین موقعیت آن با قیاس به یکى از مراکز بزرگ و ثابت، تعیین مسافت‌ها با کیلومتر - تا آنجا که برایم امکان‌پذیر بوده - در صورت تغییر نام، ذکر نام جدید هر مکان و توضیح این نکته که مکان یادشده آیا امروزه نیز وجود دارد یا از میان رفته است. | ||
براى | براى تدوین اعلام جغرافیایى، به بیشتر کتاب‌هاى چاپ‌شده حدیثى و کتب سیره نبوى مراجعه کرده‌ام و هر جا و مکانى را که در این کتاب‌ها از آن نام برده شده، خواه به زندگى پیامبر خدا(ص) مربوط باشد یا نباشد، معرفى کرده‌ام. | ||
در | در تألیف این کتاب، بنا نداشته‌ام احادیث و حوادثى را که نام مکان و اثر جغرافیایى در متن آنها آمده است بازگویم؛ زیرا اولا: این کارى است که بررسى همه‌جانبه آن به درازا مى‌کشد و با دشوارى همراه است؛ ثانیا: من این فرهنگ را براى کسانى که مى‌خواهند درباره تاریخ مکان و احادیث و حوادثى که در آن به وقوع پیوسته است شناخت و اطلاعات داشته باشند، تدوین نکرده‌ام، بلکه آن را براى پژوهشگر در کتب احادیث و سیره نبوى پدید آورده‌ام تا چنانچه به نام جا و مکانى در حدیث و سیره برخورد کرد و خواست شناخت مختصرى از آن به دست آورد، به این اثر مراجعه کند. | ||
من ادعا | من ادعا نمى‌کنم هر نقطه یا مکانى را که در هر حدیث یا خبر نبوى ذکرى از آن به میان آمده، استیفا کرده‌ام؛ چه آنکه کتاب‌هاى احادیث و سیره، از حدّ شمار فزونند؛ به‌طورى‌که ممکن است انسان عمرى را صرف خواندن آنها کند و باز به سرانجامى نرسد. اما از آنجا که این آثار و اماکن در بسیارى از کتاب‌ها، تقریبا تکرارى هستند، ولو با اختلاف روایت، لهذا اطلاع از بیشتر این کتاب‌ها احتمالا مى‌تواند کافى باشد و ما را از مراجعه و اطلاع‌یابى از همه آنها بى‌نیاز کند. | ||
بنابراین، به امّهات کتاب‌هاى مشهور بسنده کرده، از میان کتاب‌هاى حدیث، این کتب را برگزیده‌ام: | |||
الف)- [[صحيح بخارى]]، [[صحيح مسلم]]، مسند امام احمد حنبل، مسند | الف)- [[صحيح بخارى|صحیح بخارى]]، [[صحيح مسلم|صحیح مسلم]]، مسند امام احمد حنبل، مسند ابى‌یعلى، سنن ابن ماجه، [[سنن ابى‌داود]]، [[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|سنن نسائى]] و منتخب کنز العمّال. | ||
از | از میان کتاب‌هاى سیره نبوى، به این آثار اکتفا کرده‌ام: | ||
ب)- [[السيرة النبوية| | ب)- [[السيرة النبوية|سیره ابن هشام]]، جلد اول [[أنساب الأشراف (5 جلدی)|أنساب الأشراف]] [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]]، سیرة الرسول [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] و کتاب زاد المعاد. | ||
ج)- به فرهنگ‌هاى | ج)- به فرهنگ‌هاى جغرافیایى قدیمى، نظیر [[معجم البلدان]]، [[معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع|معجم ما استعجم]] و مراصد الاطلاع مراجعه کرده‌ام. | ||
د)- از | د)- از میان کتاب‌هاى خاص، کتاب وفاء الوفاى سمهودى، المغانم المطابة فیروزآبادى و تاریخ مکّه را برگزیده‌ام. | ||
ه)- از | ه)- از کتاب‌هایى که معاصران درباره اماکن جغرافیایى حجاز نوشته‌اند، بهره برده‌ام که مشهورترین آنها کتاب معالم الحجاز عاتق بن غیث بلادى و معالم الجغرافیة فی السیرة النبویة مى‌باشند. البته کتاب اخیر، به اعلامى که در [[السيرة النبوية|سیره ابن هشام]] نام برده شده‌اند، بسنده کرده است. همچنین از تحقیقات حمد الجاسر در کتابش به نام بلاد ینبع و نیز از کتاب المناسک حربى بهره گرفته‌ام. | ||
نکته‌اى که در اینجا لازم است بدان اشاره شود این است که در ذکر آثار جغرافیایى، به آثارى که در احادیث و اخبار صحیح وارد شده‌اند، اکتفا نکرده‌ام، بلکه هرجا و مکانى را که به اخبار و اقوال پیامبر خدا(ص) ارتباطى داشته و بلکه هر جایى را که در حدیثى یا خبرى نام آن آمده، بدون توجه به درجه سندیتش، ذکر کرده‌ام؛ چراکه بحث از درجه سند و متن، در تخصص من نیست، بلکه کار متخصّصان این علم مى‌باشد. | |||
در | در این فرهنگ، با اقتباس از دیگران، تصاویر و نقشه‌هایى چند آورده‌ام که بیشتر آنها از پژوهنده توانا، عاتق بن غیث بلادى است؛ زیرا این امکان به او دست داده تا در سراسر جزیرة العرب به سیر و سفر بپردازد و نقشه‌هایى از مناطق سفرکرده‌اش ترسیم کند که در باب خود سودمندند».<ref>حميدرضا شيخى، ص15-17</ref> | ||
== | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
حمیدرضا شیخى (مترجم)، فرهنگ اعلام جغرافیایى - تاریخى در حدیث و سیره نبوى (ترجمه المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة)، چاپ اول، تهران، مشعر، 1383ش. | |||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||