پرش به محتوا

المجاز في اللغة و القرآن الكريم بين الإجازة و المنع، عرض.. و تحليل.. و نقد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'راهي' به 'راهی'
جز (جایگزینی متن - '==منبع مقاله==' به '==منابع مقاله==')
جز (جایگزینی متن - 'راهي' به 'راهی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[مطعني، عبدالعظيم ابراهيم محمد]] (نويسنده)
[[مطعني، عبدالعظيم ابراهیم محمد]] (نويسنده)


| زبان =عربی
| زبان =عربی
خط ۲۲: خط ۲۲:
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =21800
| کد پدیدآور =10707
| کد پدیدآور =10707
| پس از =
| پس از =
خط ۲۷: خط ۲۸:
}}  
}}  


'''المجاز في اللغة و القرآن الكريم بين الإجازة و المنع، عرض.. و تحليل.. و نقد'''، تألیف دکتر [[مطعني، عبدالعظيم ابراهيم محمد|عبدالعظیم ابراهیم محمد المطعنی]] کتابی است دو جلدی به زبان عربی با موضوع علوم قرآنی و کلام اسلامی. نویسنده در این اثر به بیان اختلافات واقع درباره وقوع مجاز در لغت عرب و قرآن مجید پرداخته است. اساس بحث وقوع مجاز در لغت، نشئت‌گرفته از بحث اسماء و صفات الهی است؛ یعنی گاهی صفاتی مثل ید و ... در قرآن به خدا نسبت داده شده و از طرفی در آیات دیگر مانند 11 سوره شورا، او را از هر مماثلتی با چیز دیگر منزه دانسته است؛ این امر علما را به این امر انداخته که آیا استعمال چنین مواردی را باید حمل بر مجاز کرد یا نه.
'''المجاز في اللغة و القرآن الكريم بين الإجازة و المنع، عرض.. و تحليل.. و نقد'''، تألیف دکتر [[مطعني، عبدالعظيم ابراهیم محمد|عبدالعظیم ابراهیم محمد المطعنی]] کتابی است دو جلدی به زبان عربی با موضوع علوم قرآنی و کلام اسلامی. نویسنده در این اثر به بیان اختلافات واقع درباره وقوع مجاز در لغت عرب و قرآن مجید پرداخته است. اساس بحث وقوع مجاز در لغت، نشئت‌گرفته از بحث اسماء و صفات الهی است؛ یعنی گاهی صفاتی مثل ید و... در قرآن به خدا نسبت داده شده و از طرفی در آیات دیگر مانند 11 سوره شورا، او را از هر مماثلتی با چیز دیگر منزه دانسته است؛ این امر علما را به این امر انداخته که آیا استعمال چنین مواردی را باید حمل بر مجاز کرد یا نه.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۱: خط ۴۲:
نویسنده در این کتاب، به نتیجه‌ای رسیده که آن را در این جمله بیان کرده است: «إن قضية إنكار المجاز في اللغة و في القرآن الكريم قضية كتبت لها الشهرة و لكن لن یكتب لها النجاح» یعنی موضوع انکار وقوع مجاز در قرآن و زبان عربی، قضیه‌ای است که شهرت درباره آن ادعا شده است اما به موفقیتی دست نیافته است. این اثر، منظور از این سخن را تحقیق کرده است و مراد از آن را روشن کرده؛ در طول سالیانی، قول به انکار وقوع مجاز در قرآن کریم، به‌صورت تدریجی تبدیل یافت و وحدت اندیشه اسلامی در هر مکانی، حول این اندیشه شکل گرفت. متن سخنرانی‌ای که نویسنده در مرکز فرهنگی نادی مکه در سال 1995 با عنوان «المجاز عند الإمام ابن تيمية و تلاميذه بین الإنكار و الإقرار» ایراد کرده، به این چاپ، افزوده شده است. این سخنرانی در وسایل ارتباط جمعی عربستان سعودی (تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله و...) پخش شده و ایجاد سؤال کرده است. در این راستا از شیخ عبدالعزیز بن باز، مفتی سعودی درباره مجاز در قرآن و لغت و اختلافات حول این مسئله سؤال شده است و فتوای وی چنین بوده است: «ان الخلاف بین السلف و الخلف حول المجاز خلاف لفظي فالسلف يسمونه «أسلوب من أسالیب اللغة» اما الخلف فيسمونه «المجاز».» یعنی اختلاف میان علمای پیشین و جدید، در مسئله مجاز در قرآن لفظی است و هر دو گروه عملاً به وقوع چنین امری پایبند هستند؛ نهایت اینکه سلف از آن با اسلوبی از اسالیب لغت نام برده و خلف آن را مجاز نامیده‌اند.<ref>ر.ک: همان، صفحه ب</ref>
نویسنده در این کتاب، به نتیجه‌ای رسیده که آن را در این جمله بیان کرده است: «إن قضية إنكار المجاز في اللغة و في القرآن الكريم قضية كتبت لها الشهرة و لكن لن یكتب لها النجاح» یعنی موضوع انکار وقوع مجاز در قرآن و زبان عربی، قضیه‌ای است که شهرت درباره آن ادعا شده است اما به موفقیتی دست نیافته است. این اثر، منظور از این سخن را تحقیق کرده است و مراد از آن را روشن کرده؛ در طول سالیانی، قول به انکار وقوع مجاز در قرآن کریم، به‌صورت تدریجی تبدیل یافت و وحدت اندیشه اسلامی در هر مکانی، حول این اندیشه شکل گرفت. متن سخنرانی‌ای که نویسنده در مرکز فرهنگی نادی مکه در سال 1995 با عنوان «المجاز عند الإمام ابن تيمية و تلاميذه بین الإنكار و الإقرار» ایراد کرده، به این چاپ، افزوده شده است. این سخنرانی در وسایل ارتباط جمعی عربستان سعودی (تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله و...) پخش شده و ایجاد سؤال کرده است. در این راستا از شیخ عبدالعزیز بن باز، مفتی سعودی درباره مجاز در قرآن و لغت و اختلافات حول این مسئله سؤال شده است و فتوای وی چنین بوده است: «ان الخلاف بین السلف و الخلف حول المجاز خلاف لفظي فالسلف يسمونه «أسلوب من أسالیب اللغة» اما الخلف فيسمونه «المجاز».» یعنی اختلاف میان علمای پیشین و جدید، در مسئله مجاز در قرآن لفظی است و هر دو گروه عملاً به وقوع چنین امری پایبند هستند؛ نهایت اینکه سلف از آن با اسلوبی از اسالیب لغت نام برده و خلف آن را مجاز نامیده‌اند.<ref>ر.ک: همان، صفحه ب</ref>


قول به نفی وقوع مجاز در لغت و قرآن و احادیث به‌طورکلی، منسوب به ابواسحاق اسفرائینی و ابوعلی فارسی است. قول به وقوع مجاز در لغت عربی و نفی آن در قرآن به داود ظاهری امام مذهب ظاهریه و فرزندش ابوبکر است. اما قول به جواز وقوع مجاز هم در لغت و هم در قرآن و همچنین در حدیث شریف، منسوب به جمهور علما و مذهب عامه و اکثریت اندیشمندان است.<ref>ر.ک: مقدمه چاپ اول، ج1، ص6 </ref> از کسانی که کتابی درباره انکار وقوع مجاز نوشتند، می‌توان منذر بن سعید بلوطی را نام برد و از کسانی که در رد منکرین مجاز رساله نوشتند می‌توان ابو الفید مؤرج السدوسی، حسن بن جعفر و دیگران را نام برد.<ref>ر.ک: همان</ref> اساس و منشأ وقوع چنین اختلافی، بحث در اسماء و صفات الهی بوده که در قرآن وارد شده است؛ زیرا گاهی در قرآن کریم نصوصی را شاهدیم که ظاهرش مشابهت خداوند با موجودات حادث را به ذهن می‌اندازد: مثل اثبات دست [ید الله] و وجه و عین و معیت و قرب و مجیء و استواء برای خدا و برخی متون حدیثی اهل سنت که نسبت قدم و اصبع و صورت و نزول و ضحک و کف (دست) به خداوند داده است. این در حالی است که نص قرآنی «لیس کمثله شیء» در آیه 11 سوره مبارکه شورا، خداوند را از هرگونه تشبیه و تجسیم و مماثلتی پاک و منزه دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>
قول به نفی وقوع مجاز در لغت و قرآن و احادیث به‌طورکلی، منسوب به ابواسحاق اسفرائینی و ابوعلی فارسی است. قول به وقوع مجاز در لغت عربی و نفی آن در قرآن به داود ظاهری امام مذهب ظاهریه و فرزندش ابوبکر است. اما قول به جواز وقوع مجاز هم در لغت و هم در قرآن و همچنین در حدیث شریف، منسوب به جمهور علما و مذهب عامه و اکثریت اندیشمندان است.<ref>ر.ک: مقدمه چاپ اول، ج1، ص6 </ref> از کسانی که کتابی درباره انکار وقوع مجاز نوشتند، می‌توان منذر بن سعید بلوطی را نام برد و از کسانی که در رد منکرین مجاز رساله نوشتند می‌توان ابوالفید مؤرج السدوسی، حسن بن جعفر و دیگران را نام برد.<ref>ر.ک: همان</ref> اساس و منشأ وقوع چنین اختلافی، بحث در اسماء و صفات الهی بوده که در قرآن وارد شده است؛ زیرا گاهی در قرآن کریم نصوصی را شاهدیم که ظاهرش مشابهت خداوند با موجودات حادث را به ذهن می‌اندازد: مثل اثبات دست [ید الله] و وجه و عین و معیت و قرب و مجیء و استواء برای خدا و برخی متون حدیثی اهل سنت که نسبت قدم و اصبع و صورت و نزول و ضحک و کف (دست) به خداوند داده است. این در حالی است که نص قرآنی «لیس کمثله شیء» در آیه 11 سوره مبارکه شورا، خداوند را از هرگونه تشبیه و تجسیم و مماثلتی پاک و منزه دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۴۹: خط ۵۰:


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش