۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المآثر السلطانية (تاريخ إيران و حروبها مع روسيا) «في نهاية القرن الثامن عشر و بداية القرن التاسع عشر الميلاديين»: تفاوت میان نسخه‌ها
المآثر السلطانية (تاريخ إيران و حروبها مع روسيا) «في نهاية القرن الثامن عشر و بداية القرن التاسع عشر الميلاديين» (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۸:۰۹
، ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان'
جز (جایگزینی متن - '==ساختار== ' به '==ساختار== ') |
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''المآثر السلطانيه (تاريخ ايران و حروبها مع روسيا)'''، نوشته [[دنبلی، عبدالرزاق‌بیک|عبدالرزاق بيك دنبلى]] (مفتون)، ترجمه محمد سيد ابوزيد، مراجعه و تقديم عبدالحفيظ يعقوب حجاب. | '''المآثر السلطانيه (تاريخ ايران و حروبها مع روسيا)'''، نوشته [[دنبلی، عبدالرزاق‌بیک|عبدالرزاق بيك دنبلى]] (مفتون)، ترجمه محمد سيد ابوزيد، مراجعه و تقديم عبدالحفيظ يعقوب حجاب. | ||
اين كتاب، بلندترين روايت و مستقيم‌ترين گزارش درباره نخستين جنگ‌هاى ايران و روسيه از آغاز تا معاهده گلستان است كه شرحى فشرده از رخدادهاى سلطنت فتحعلى شاه قاجار از | اين كتاب، بلندترين روايت و مستقيم‌ترين گزارش درباره نخستين جنگ‌هاى ايران و روسيه از آغاز تا معاهده گلستان است كه شرحى فشرده از رخدادهاى سلطنت فتحعلى شاه قاجار از پایان جنگ‌هاى نخستين مرحله تا آستانه هجوم دوباره نيروهاى روس به خاک ايران نيز در بردارد؛ اما گزارش جنگ‌هاى مرحله دوم در آن نيست. نويسنده به فرمان «ديوان سلطنت»؛ يعنى شاه يا يكى از شاهزادگان، اين اثر را سامان داد و بسيارى از روى‌دادنويسان گذشته و حال از آن بهره جسته‌اند و از اين‌رو، آن را كتابى ارزش‌مند مى‌توان برشمرد، اما به گفته شمارى از محققان، ارجمندى اين كتاب به دليل بودن خود نويسنده، در دل روى‌دادهاست. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
استادى و چيره‌دستى دنبلى در روان‌نويسى و حقيقت‌نگارى در ثبت وقايع جنگ‌هاى مرحله اول ايران و روس سبب شد كه هم مورخان هم‌روزگار او مانند محمد صادق، وقايع‌نگار مروزى و خاورى شيرازى و هم مورخان پس از آنان به‌ويژه وقايع‌نگاران دوره ناصرى؛ مانند رضا قلى خان هدايت و محمدتقى سپهر، كتاب او را الگو و منبع اصلى اطلاعات خود برگزينند. جهان‌گير ميرزا نيز در مقدمه تاريخ نو مى‌گويد: مطالب مآثر سلطانيه را از آغاز 1241ق پى گرفته است. | استادى و چيره‌دستى دنبلى در روان‌نويسى و حقيقت‌نگارى در ثبت وقايع جنگ‌هاى مرحله اول ايران و روس سبب شد كه هم مورخان هم‌روزگار او مانند محمد صادق، وقايع‌نگار مروزى و خاورى شيرازى و هم مورخان پس از آنان به‌ويژه وقايع‌نگاران دوره ناصرى؛ مانند رضا قلى خان هدايت و محمدتقى سپهر، كتاب او را الگو و منبع اصلى اطلاعات خود برگزينند. جهان‌گير ميرزا نيز در مقدمه تاريخ نو مى‌گويد: مطالب مآثر سلطانيه را از آغاز 1241ق پى گرفته است. | ||
با توجه به اينكه عبدالرزاق در آستانه هجوم دوم روس‌ها به ايران درگذشت و نتوانست حوادث دوره دوم جنگ‌ها را نيز روايت كند، در تصحيح اين نسخه از كتاب، گزارش جنگ‌هاى مرحله دوم از نسخه خطى تاريخ ذوالقرنين نوشته حاورى شيرازى به | با توجه به اينكه عبدالرزاق در آستانه هجوم دوم روس‌ها به ايران درگذشت و نتوانست حوادث دوره دوم جنگ‌ها را نيز روايت كند، در تصحيح اين نسخه از كتاب، گزارش جنگ‌هاى مرحله دوم از نسخه خطى تاريخ ذوالقرنين نوشته حاورى شيرازى به پایان كتاب افزوده شده است. مآثر سلطانيه در روزگار خود نويسنده و يك سال پيش از درگذشت وى، در چاپخانه سنگى تبريز به چاپ رسيد و در 1351 چاپ افستى از روى چاپ سنگى آن صورت پذيرفت. مترجم عربى كتاب، در پيش‌گفتار خود اطلاعات اندكى درباره مؤلف به دست مى‌دهد و در پانوشت‌ها به توضيح درباره برخى از واژگان يا جاى‌ها و كسان مى‌پردازد. ترجمه او روان و روزآمد است و با متن مبدأ بسيار سازگار مى‌نمايد. تنها راهنماى كتاب، فهرست درازدامن آغازين آن است و هيچ نمايه و فهرست ديگرى در آن نيست. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||