۹٬۴۵۲
ویرایش
الكواكب السائرة بأعيان المئة العاشرة (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۵
، ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} ''''
بدون خلاصۀ ویرایش |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR11481J1.jpg | | تصویر =NUR11481J1.jpg | ||
| عنوان = | | عنوان =الكواكب السائرة بأعيان المئة العاشرة | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =3 | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11481 | ||
| کتابخوان همراه نور =11481 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الكواكب السائرة بأعيان المائة العاشرة'''، اثر عربى [[غزی، محمد بن محمد (نجم‌الدین)|شيخ نجم‌الدين غزى]]، با تحقيق [[جبور، جبراییل سلیمان|جبرائيل سليمان جبور]]، كتابى است در شرح حال بزرگان و مشاهير عرب در قرن دهم هجرى. | '''الكواكب السائرة بأعيان المائة العاشرة'''، اثر عربى [[غزی، محمد بن محمد (نجم‌الدین)|شيخ نجم‌الدين غزى]]، با تحقيق [[جبور، جبراییل سلیمان|جبرائيل سليمان جبور]]، كتابى است در شرح حال بزرگان و مشاهير عرب در قرن دهم هجرى. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
كتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در سه طبقه، در سه جلد، تنظيم شده است. | كتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در سه طبقه، در سه جلد، تنظيم شده است. | ||
نویسنده، كتاب را بر حسب اسم (نه لقب و كنيه) و به ترتيب حروف معجم، مرتب ساخته است. وى هر طبقه را، به ثلثى از متوفيات قرن دهم هجرى اختصاص داده و در هر طبقه، از باب تبرک، نام «محمد» را پيش انداخته و سرگذشت محمدنامان را در آغاز آورده و سپس، به نام‌هاى ديگر، به ترتيب حروف الفبا، پرداخته است. اين همان روشى است كه [[ | نویسنده، كتاب را بر حسب اسم (نه لقب و كنيه) و به ترتيب حروف معجم، مرتب ساخته است. وى هر طبقه را، به ثلثى از متوفيات قرن دهم هجرى اختصاص داده و در هر طبقه، از باب تبرک، نام «محمد» را پيش انداخته و سرگذشت محمدنامان را در آغاز آورده و سپس، به نام‌هاى ديگر، به ترتيب حروف الفبا، پرداخته است. اين همان روشى است كه [[خطیب بغدادى]] در «[[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]» و صلاح‌الدين [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در «[[الوافي بالوفيات]]» برگزيده و بدان عمل نموده‌اند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3253/373 ر.ک: طاهرى عراقى، احمد، 1357، ص373-374]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
نویسنده در مقدمه به اين نكته اشاره دارد كه التزامى به استقراى تمامى اعيان و مشاهير و نيز استقصا در تمامى بلاد را نداشته است، اما بااين‌حال، به آن اندازه كه به تراجم و شرح حال افراد دست يافته، از ذكر آن‌ها، فروگذار نكرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/7 ر.ک: همان، ص7]</ref> | نویسنده در مقدمه به اين نكته اشاره دارد كه التزامى به استقراى تمامى اعيان و مشاهير و نيز استقصا در تمامى بلاد را نداشته است، اما بااين‌حال، به آن اندازه كه به تراجم و شرح حال افراد دست يافته، از ذكر آن‌ها، فروگذار نكرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/7 ر.ک: همان، ص7]</ref> | ||
زمانى كه نویسنده تصميم به تأليف زندگى‌نامه‌هاى مردان سده دهم هجرى گرفت، كتب موجود در اين باب را بسيار اندك يافت؛ به‌طورى‌كه رفع نياز و احتياج او را نمی‌كردند و اغلب آن‌ها تاريخ مردان را فقط تا نيمه قرن دهم در بر داشتند. لذا وى به نسخ خطى شيوخ يا علماى مورد اعتماد و آنچه كه شنيده بود استناد كرده تا مواد و مطالب كتاب حاضر را كامل نمايد.<ref>ر.ک: شكورى، ابوالفضل، 1365، ص154</ref> | زمانى كه نویسنده تصميم به تأليف زندگى‌نامه‌هاى مردان سده دهم هجرى گرفت، كتب موجود در اين باب را بسيار اندك يافت؛ به‌طورى‌كه رفع نياز و احتياج او را نمی‌كردند و اغلب آن‌ها تاريخ مردان را فقط تا نيمه قرن دهم در بر داشتند. لذا وى به نسخ خطى شيوخ يا علماى مورد اعتماد و آنچه كه شنيده بود استناد كرده تا مواد و مطالب كتاب حاضر را كامل نمايد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/19041/154 ر.ک: شكورى، ابوالفضل، 1365، ص154]</ref> | ||
نویسنده در خلال معرفى افراد و ارائه اطلاعاتى در مورد نام، كنيه، لقب، نسب، آثار، اساتيد و شاگرادن، به بيان مكارم اخلاق و صفات حسنه بارز و مشهور افراد پرداخته و به امور و صفاتى كه نشانگر نقص، كاستى و يا نفى عدالت در فرد بوده و مخالف صيانت از آبرو و حيثيت اشخاص مى‌باشد، تعرضى نكرده و در چنين مواردى، مطلب را به قائل آن، مستند كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/7 ر.ک: مقدمه، ج1، ص7]</ref> | نویسنده در خلال معرفى افراد و ارائه اطلاعاتى در مورد نام، كنيه، لقب، نسب، آثار، اساتيد و شاگرادن، به بيان مكارم اخلاق و صفات حسنه بارز و مشهور افراد پرداخته و به امور و صفاتى كه نشانگر نقص، كاستى و يا نفى عدالت در فرد بوده و مخالف صيانت از آبرو و حيثيت اشخاص مى‌باشد، تعرضى نكرده و در چنين مواردى، مطلب را به قائل آن، مستند كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/7 ر.ک: مقدمه، ج1، ص7]</ref> | ||
طبقه اول كتاب، دربردارنده تراجم اعيان و مشاهيرى است كه وفاتشان بين سال‌هاى 701ق تا آخر 733ق، يعنى ثلث اول قرن دهم هجرى، اتفاق افتاده است. | طبقه اول كتاب، دربردارنده تراجم اعيان و مشاهيرى است كه وفاتشان بين سال‌هاى 701ق تا آخر 733ق، يعنى ثلث اول قرن دهم هجرى، اتفاق افتاده است. اولین اين افراد، محمد بن عوجان.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/11 متن كتاب، همان، ص11]</ref>بوده و آخرين آن‌ها، يونس همدانى است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/320 همان، ص320]</ref> | ||
از جمله افراد اين طبقه، مى‌توان از: محمد قيراطى.<ref>همان، ص13</ref>؛ | از جمله افراد اين طبقه، مى‌توان از: محمد قيراطى.<ref>همان، ص13</ref>؛ ابراهیم بن معتمد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/100 همان، ص100]</ref>؛ احمد بن امير غفله.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/126 همان، ص126]</ref>؛ زكريا بن قاضى زين‌الدين انصارى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/196 همان، ص196]</ref>؛ سعدى بن ناجى‌بيك.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/208 همان، ص208]</ref>؛ صالح بن يوسف.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/215 همان، ص215]</ref>؛ على كردى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/283 همان، ص283]</ref>؛ لطف‌الله توقاتى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/301 همان، ص301]</ref>؛ نبهان بن عبدالهادى صفورى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/310 همان، ص310]</ref>؛ ياسين شافعى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/312 همان، ص312]</ref>و يوسف بن سويدكين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15131/2/319 همان، ص319]</ref>نام برد. | ||
طبقه دوم، كه در جلد دوم جاى گرفته، شامل كسانى است كه در ثلث دوم قرن دهم هجرى مى‌زيسته‌اند كه | طبقه دوم، كه در جلد دوم جاى گرفته، شامل كسانى است كه در ثلث دوم قرن دهم هجرى مى‌زيسته‌اند كه اولین آن‌ها، محمد بن محمد غزى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/3 همان، ج2، ص3]</ref>و آخرين ايشان، يوسف قراصوى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/263 همان، ص263]</ref>مى‌باشد. | ||
برخى از افراد مذكور در اين طبقه، عبارتند از: محمد بن محمد دلجى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/6 همان، ص6]</ref>؛ | برخى از افراد مذكور در اين طبقه، عبارتند از: محمد بن محمد دلجى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/6 همان، ص6]</ref>؛ ابراهیم بقاعى حنبلى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/75 همان، ص75]</ref>؛ حسن بن اسكندر.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/134 همان، ص134]</ref>؛ خليل بن محمد صلتى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/141 همان، ص141]</ref>؛ داود بن حسن عجلونى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/142 همان، ص142]</ref>؛ رجب يعفورى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/143 همان، ص143]</ref>؛ عبدالله بن محمد مدرنى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/154 همان، ص154]</ref>؛ عبدالقادر صهيونى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/172 همان، ص172]</ref>؛ على بن محمد بن ابوسعيد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/199 همان، ص199]</ref>؛ فاطمه بنت قريمزان.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/238 همان، ص238]</ref>؛ ناصر دمشقى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/254 همان، ص254]</ref>و يوسف بن على رومى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7528/1/262 همان، ص262]</ref> | ||
طبقه سوم، در جلد سوم آمده و در آن، به تراجم كسانى پرداخته شده كه در ثلث سوم قرن دهم، وفات يافته‌اند. در ابتداى اين جلد، مقدمه‌اى از ناشر افزوده شده و در آن، ضمن اشاره به نسخ خطى كتاب، به بيان اقداماتى كه پيرامون تصحيح متن صورت گرفته، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/1/1 مقدمه، ج3، صفحه الف - و]</ref> | طبقه سوم، در جلد سوم آمده و در آن، به تراجم كسانى پرداخته شده كه در ثلث سوم قرن دهم، وفات يافته‌اند. در ابتداى اين جلد، مقدمه‌اى از ناشر افزوده شده و در آن، ضمن اشاره به نسخ خطى كتاب، به بيان اقداماتى كه پيرامون تصحيح متن صورت گرفته، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/1/1 مقدمه، ج3، صفحه الف - و]</ref> | ||
محمد بدرالدين غزى، | محمد بدرالدين غزى، اولین فرد معرفى‌شده اين طبقه بوده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/3 همان، ج3، ص3]</ref>و يونس زبال، آخرين آن‌ها مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/223 همان، ص223]</ref>از ديگر افراد معرفى‌شده در اين گروه، مى‌توان به اسامى زير اشاره كرد: محمد بن محمد اعزازى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/12 همان، ص12]</ref>؛ ابراهیم بن محمد بن محب‌الدين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/92 همان، ص92]</ref>؛ حامد بن داود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/139 همان، ص139]</ref>؛ رحمةالله سندى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/152 همان، ص152]</ref>؛ زكريا بن بيرام.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/153 همان، ص153]</ref>؛ سلطان سليم بن سليمان بن سليم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/156 همان، ص156]</ref>؛ عبدالوهاب بن صلتى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/177 همان، ص177]</ref>و يونس بن عيثاوى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/15132/2/222 همان، ص222]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:علوم کمکی تاریخ]] | |||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | |||