الكنی و الألقاب (مؤسسه النشر الاسلامي)

الكنى و الألقاب، از آثار شيخ عباس قمى در شرح حال انديشمندان اسلامى به زبان عربى است كه آن را جامعه مدرسين حوزه علميه قم در دو جلد منتشر كرده است. درباره اين چاپ چند نكته گفتنى است:

  1. ناشر در مقدمه‌اش با تأكيد بر اهميت آشنايى با علم تراجم و تحقيق درباره آن و ارزش كتاب حاضر و اهميت و وثاقت نویسنده آن، افزوده است: «... اين مؤسّسه با افتخار اقدام به نشر اين اثر ارزنده علمى مى‌كند، بعد از آنكه آن را بر اساس نسخه‌اى تصحيح‌شده و مورد اعتماد مقابله كرده و ويژگى‌هاى رايج در فنّ تحقيق را مراعات كرديم كه با مراجعه به متن اين اثر مشاهده مى‌شود و نيازى به ذكر ندارد. ولیكن دانستنى است كه تعليقاتى در دو چاپ قبلى يافتيم، ولى معلوم نشد كه از نوشته‌هاى نویسنده است يا نه. آن موارد را آورديم و با ستاره‌اى (*) مشخص كرديم».[۱]
  2. ناشر قبل از آغاز كتاب، مطلبى از حجت‌الاسلام دكتر محمدهادى امينى آورده تحت عنوان «المحدث القمي و مصادر كتابه الكنى و الألقاب» كه در آن بعد از معرفى زندگى و تأليفات شيخ عباس قمى[۲]، تأكيد كرده است: شيخ ما محدث قمى در نگارش كتابش اعتماد كرده است بر منابع ارزشمند خطى و چاپى و از آن‌ها استفاده كرده و از مجموع آن‌ها فرآورده فكرى ارزنده‌اى ساخته و در پرتو آن نوشته ارجمندش را آفريده و بى‌ترديد بخش بزرگى از آن كتاب‌ها در كتابخانه اختصاصى خودش بود كه بعد از وفاتش متلاشى و متفرق شد و من هر سه جزء كتاب را خواندم و منابعش را استخراج كردم و درباره نويسندگانش جستجو كردم و بعد از كوششى طولانى و توفيقى الهى اين فهرست به دست آمد كه مى‌بينيد و آن را بر اساس حروف الفبا منظمش ساخته‌ام. سپس دكتر امينى تعداد 235 كتاب را ذكر كرده كه نویسنده از آن بهره برده است.[۳]
  3. مصحح تصويرى از دست‌خط نویسنده مربوط به صفحه آخر از كتاب ديگر نویسنده به نام «فصل و وصل» را نيز آورده است.[۴]
  4. كتاب حاضر، مستند است و ارجاعات و استنادات به‌صورت پاورقى آمده است. در اين پاورقى‌ها، افزون بر ذكر منابع مطالب به‌صورت دقيق و با ذكر نام كتاب و شماره جلد و صفحه، گاه توضيحاتى افزوده شده.[۵] و گاهى زندگى و منزلت شخصيتى تاريخى شناسانده شده.[۶] و گاهى توضيحى جالب درباره چگونگى سرايش اشعارى بيان شده است.[۷] و گاهى كتابى معرفى شده[۸] ولیكن نسخه‌بدل‌ها به شيوه رايج در تصحيح كتب خطى بيان نشده، جز در اندك مواردى كه تفاوت نسخه‌ها مطرح شده.[۹]
    در چند مورد نویسنده مطالبى را از جايى نقل كرده؛ مثلاًگفته: ابن قتيبه در المعارف چنين نوشته است. ولى مصحح در پاورقى توضيح داده است كه در كتاب مذكور چنين مطلبى نيافتيم.[۱۰]
  5. براى كتاب حاضر در پایان جلد اول فهرست الفبايى اعلام معرفى شده (كُنيه‌داران) و در پایان جلد دوم نيز فهرست الفبايى تراجم انساب و القاب فراهم شده است.[۱۱]
الکنی و الألقاب
الكنی و الألقاب (مؤسسه النشر الاسلامي)
پدیدآورانمؤسسه النشر الاسلامي التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه (محقق) قمی، عباس (نویسنده)
ناشرجماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي
مکان نشرقم - ایران
سال نشر1429 ق
چاپ2
موضوعاسلام - سرگذشت‌نامه ایران - سرگذشت‌نامه
زبانعربی
تعداد جلد2
کد کنگره
‏BP‎‏ ‎‏21‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ک‎‏9‎‏ ‎‏1387

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه ناشر، ج1، ص3-4
  2. ر.ک: همان، ج1، ص5-21
  3. ر.ک: همان، ج1، ص22-33
  4. ر.ک: همان، ج1، ص34
  5. ر.ک: متن كتاب، ج1، ص88، پاورقى 1 و...
  6. ر.ک: همان، ج2، ص90، پاورقى 2 و...
  7. ر.ک: همان، ج2، ص96، پاورقى 1 و..
  8. ر.ک: همان، ج2، ص232، پاورقى 4 و...
  9. ر.ک: همان، ج2، ص138، پاورقى 4 و...
  10. ر.ک: همان، ج2، ص17، پاورقى 2 و ص30، پاورقى 4 و ص45، پاورقى 1 و... و ص265، پاورقى 1 و...
  11. ر.ک: همان، ج1، ص514-527 و ج2، ص756-784


منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.