القواعد الأصولية و الفقهية في المستمسك: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'و«' به 'و «'
جز (جایگزینی متن - 'آیت‌اللهم' به 'آیت‌الله م')
جز (جایگزینی متن - 'و«' به 'و «')
خط ۷۱: خط ۷۱:
1. قواعد فقهى، يا خود مشتمل بر حكم شرعى هستند و يا منتزع از حكم شرعى؛
1. قواعد فقهى، يا خود مشتمل بر حكم شرعى هستند و يا منتزع از حكم شرعى؛


2. قواعد فقهى، غالباً، در تمام ابواب فقهى جارى نمى‌شوند، مانند«قاعده طهارت» كه اختصاص به باب طهارت دارد و«قاعده لا تُعاد» كه اختصاص به باب صلات دارد، ولى در عين حال برخى از قواعد فقهى، در تمام ابواب فقه جريان دارند، مانند«قاعده لاضرر».
2. قواعد فقهى، غالباً، در تمام ابواب فقهى جارى نمى‌شوند، مانند«قاعده طهارت» كه اختصاص به باب طهارت دارد و «قاعده لا تُعاد» كه اختصاص به باب صلات دارد، ولى در عين حال برخى از قواعد فقهى، در تمام ابواب فقه جريان دارند، مانند«قاعده لاضرر».


اكنون اين سئوال مطرح است كه چه فرقى بين قاعده اصولى و فقهى وجود دارد؟ در جواب گفته مى‌شود: 1. قواعد اصولى براى استفاده فقيه جهت تشخيص وظايف كلى مكلّفين مهيا شده‌اند، ولى خود آنها حكم شرعى نيستند؛ يعنى مسائل اصول، واسطه استنباط حكم شرعى‌اند؛ در حالى كه كه قاعده فقهى، عيناً بر مصداق تطبيق مى‌شود و مسئله فقهى نيز از حكم موضوعات خاص و جزئى بحث مى‌كند؛
اكنون اين سئوال مطرح است كه چه فرقى بين قاعده اصولى و فقهى وجود دارد؟ در جواب گفته مى‌شود: 1. قواعد اصولى براى استفاده فقيه جهت تشخيص وظايف كلى مكلّفين مهيا شده‌اند، ولى خود آنها حكم شرعى نيستند؛ يعنى مسائل اصول، واسطه استنباط حكم شرعى‌اند؛ در حالى كه كه قاعده فقهى، عيناً بر مصداق تطبيق مى‌شود و مسئله فقهى نيز از حكم موضوعات خاص و جزئى بحث مى‌كند؛
خط ۸۳: خط ۸۳:
اقسام قواعد فقهى عبارتند از:
اقسام قواعد فقهى عبارتند از:


1. قواعدى كه اختصاص به ابواب معاملات به معناى اخصّ دارند، مانند«قاعده تلف در زمان خيار» و«قاعده عدم ضمان»؛
1. قواعدى كه اختصاص به ابواب معاملات به معناى اخصّ دارند، مانند«قاعده تلف در زمان خيار» و «قاعده عدم ضمان»؛


2. قواعدى كه اختصاص به باب خاصّى از ابواب فقه نداشته و در تمام ابواب فقه جريان دارند، مانند«قاعده لا ضرر» و«قاعده لا حرج»؛
2. قواعدى كه اختصاص به باب خاصّى از ابواب فقه نداشته و در تمام ابواب فقه جريان دارند، مانند«قاعده لا ضرر» و «قاعده لا حرج»؛


3. قواعدى كه تنها در ابواب عبادات جارى مى‌شوند، مانند«قاعده تجاوز و فراغ»؛
3. قواعدى كه تنها در ابواب عبادات جارى مى‌شوند، مانند«قاعده تجاوز و فراغ»؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش