القرامطة بين المد و الجزر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه')
جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''')
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
| عنوان =القرامطة بين المد و الجزر
| عنوان =القرامطة بين المد و الجزر
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[غالب، مصطفي]] (نویسنده)
[[غالب، مصطفی]] (نویسنده)
   
   
| زبان =عربي
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏240‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏غ‎‏2‎‏ق‎‏4  
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏240‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏غ‎‏2‎‏ق‎‏4  
| موضوع =
| موضوع =
خط ۱۹: خط ۱۹:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16668
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15752
| کتابخوان همراه نور =15752
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
'''القرامطة بين المد و الجزر'''، اثر [[غالب، مصطفی|مصطفی غالب]]، کتابی است پیرامون چگونگی آغاز دعوت قرامطه و تاریخ آنان در دولت بنی‎عباس که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.
'''القرامطة بين المد و الجزر'''، اثر [[غالب، مصطفي|مصطفی غالب]]، کتابی است پیرامون چگونگی آغاز دعوت قرامطه و تاریخ آنان در دولت بنی‎عباس که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۲: خط ۳۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که به‎خاطر عوامل مختلفی - ‎همچون صعوبت مطالعه تاریخی پیرامون قرامطه، به دلیل کمی تألیفات در این زمینه و همچنین دشمنی و اشاعه اباطیل درباره این گروه - ‎علما در مورد برحق بودن یا نبودن این گروه، دچار اختلاف شده‌اند؛ به‎گونه‌ای که میان صحت انتساب آن‎ها به اسماعیلیه و یا تصریح به انکار این انتساب، اتفاق نظری وجود ندارد. نویسنده به این مطلب تأکید دارد که هدف وی، بررسی رابطه میان قرامطه و اسماعیلیه نیست؛ زیرا به اعتقاد وی، در اصل قرامطه همان اسماعیله می‎باشد. بله هدف وی، بررسی تاریخ این گروه در خلال حکومت بنی‎عباس است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/5 ر.ک: همان، ص5-‎6]</ref>.
در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که به‌خاطر عوامل مختلفی - ‎همچون صعوبت مطالعه تاریخی پیرامون قرامطه، به دلیل کمی تألیفات در این زمینه و همچنین دشمنی و اشاعه اباطیل درباره این گروه - ‎علما در مورد برحق بودن یا نبودن این گروه، دچار اختلاف شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که میان صحت انتساب آن‌ها به اسماعیلیه و یا تصریح به انکار این انتساب، اتفاق نظری وجود ندارد. نویسنده به این مطلب تأکید دارد که هدف وی، بررسی رابطه میان قرامطه و اسماعیلیه نیست؛ زیرا به اعتقاد وی، در اصل قرامطه همان اسماعیله می‌باشد. بله هدف وی، بررسی تاریخ این گروه در خلال حکومت بنی‎عباس است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/5 ر.ک: همان، ص5-‎6]</ref>.


به اعتقاد نویسنده، حرکت اسماعلیه یا قرامطه، حرکتی اصلاحی بر اساس مصالح دینی، اجتماعی و سیاسی بود که در فضای رعب و اضطراب و انحطاط سیاسی و اجتماعی و در جوی آکنده از ظلم، استبداد و ترور اتفاق افتاده که تعصب دینی زشت و انتقام وحشتناک سیاسی، بر آن سایه افکنده بود. به باور وی، حرکت قرامطه، تجسم رؤیاهای ستمدیدگان، نیازمندان و رنج‎کشیدگان در دولت بنی‎عباس بود؛ دولتی که در هرج و مرج و سردرگمی، غرق شده و درگیر آشوب و جنگ‎های داخلی بود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>.
به اعتقاد نویسنده، حرکت اسماعلیه یا قرامطه، حرکتی اصلاحی بر اساس مصالح دینی، اجتماعی و سیاسی بود که در فضای رعب و اضطراب و انحطاط سیاسی و اجتماعی و در جوی آکنده از ظلم، استبداد و ترور اتفاق افتاده که تعصب دینی زشت و انتقام وحشتناک سیاسی، بر آن سایه افکنده بود. به باور وی، حرکت قرامطه، تجسم رؤیاهای ستمدیدگان، نیازمندان و رنج‎کشیدگان در دولت بنی‎عباس بود؛ دولتی که در هرج و مرج و سردرگمی، غرق شده و درگیر آشوب و جنگ‎های داخلی بود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>.


در فصل نخست، به چگونگی آغاز دعوت اسماعیلیه پرداخته شده است. حرکت اسماعیلیه، در دورانی روی داد که منازعات شدیدی میان بنی‎عباس و علویون رخ داده بود و قیام‎های متعددی از سوی علویون، علیه بنی‎عباس، شکل گرفت که همگی به شکست انجامید. به اعتقاد نویسنده، حرکت اسماعیلیه، درست در زمانی که اکثر قیام‎های علویون با شکست مواجه شده بود، به‎سرعت شیوع پیدا کرد. این قیام که به نظر وی، تا مدت‎ها به‎صورت پنهانی و مخفی بود، با علنی شدن شهادت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در سال 148ق و وقوع اضطراب و پریشانی شیعه و تقسیم آن به گروه‌ها و طوایف مختلف، آشکار و علنی گردید و پایگاه اصلی آن، به‎خاطر استقرار محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق در اهواز، در این شهر قرار گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/11 ر.ک: متن کتاب، ص11]</ref>.
در فصل نخست، به چگونگی آغاز دعوت اسماعیلیه پرداخته شده است. حرکت اسماعیلیه، در دورانی روی داد که منازعات شدیدی میان بنی‎عباس و علویون رخ داده بود و قیام‎های متعددی از سوی علویون، علیه بنی‎عباس، شکل گرفت که همگی به شکست انجامید. به اعتقاد نویسنده، حرکت اسماعیلیه، درست در زمانی که اکثر قیام‎های علویون با شکست مواجه شده بود، به‌سرعت شیوع پیدا کرد. این قیام که به نظر وی، تا مدت‎ها به‌صورت پنهانی و مخفی بود، با علنی شدن شهادت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در سال 148ق و وقوع اضطراب و پریشانی شیعه و تقسیم آن به گروه‌ها و طوایف مختلف، آشکار و علنی گردید و پایگاه اصلی آن، به‌خاطر استقرار محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق در اهواز، در این شهر قرار گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/11 ر.ک: متن کتاب، ص11]</ref>.


در فصل دوم، به بیان چگونگی دعوت عبدالله مبارک در بلاد شام و اقدامات وی در آنجا، پرداخته شده است. از جمله موضوعات مهم در این فصل، می‌توان به نحوه ملاقات داعی حسان بن ماهر با ابن مبارک در خیمه او و گفتگوی آن دو پیرامون مراسلات و نامه‌های ابن مبارک به اهالی شام، اشاره نمود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/49 همان، ص49]</ref>.
در فصل دوم، به بیان چگونگی دعوت عبدالله مبارک در بلاد شام و اقدامات وی در آنجا، پرداخته شده است. از جمله موضوعات مهم در این فصل، می‌توان به نحوه ملاقات داعی حسان بن ماهر با ابن مبارک در خیمه او و گفتگوی آن دو پیرامون مراسلات و نامه‌های ابن مبارک به اهالی شام، اشاره نمود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/49 همان، ص49]</ref>.
خط ۴۴: خط ۴۴:
در فصل چهارم، به بررسی چگونگی آغاز دعوت اسماعیلیان و پایگاه‌های مختلف ایشان در نقاط مختلف از جمله سلمیه و اهواز پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/127 همان، ص127]</ref>.
در فصل چهارم، به بررسی چگونگی آغاز دعوت اسماعیلیان و پایگاه‌های مختلف ایشان در نقاط مختلف از جمله سلمیه و اهواز پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/127 همان، ص127]</ref>.


از جمله مطالب کتاب، بیان درگیری‎ها و اختلافات داخلی است که درون این فرقه، در منطقه سواد و بحرین اتفاق افتاده که به انقسام دعوت و انشعابات داخلی، منجر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/291 ر.ک: همان، ص291-‎317]</ref>.
از جمله مطالب کتاب، بیان درگیری‌ها و اختلافات داخلی است که درون این فرقه، در منطقه سواد و بحرین اتفاق افتاده که به انقسام دعوت و انشعابات داخلی، منجر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/291 ر.ک: همان، ص291-‎317]</ref>.
انتقال مقر امامت اسماعیلیه از اهواز به مغرب پس از وفات حسین بن احمد بن عبدالله بن محمد بن اسماعیل<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/343 ر.ک: همان، ص343]</ref> و نیز اتفاقات و حوادث مربوط به آل زکرویه در بلاد شام و عراق، از دیگر مطالب مهم کتاب می‎باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/365 ر.ک: همان، ص365]</ref>.
انتقال مقر امامت اسماعیلیه از اهواز به مغرب پس از وفات حسین بن احمد بن عبدالله بن محمد بن اسماعیل<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/343 ر.ک: همان، ص343]</ref> و نیز اتفاقات و حوادث مربوط به آل زکرویه در بلاد شام و عراق، از دیگر مطالب مهم کتاب می‌باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/365 ر.ک: همان، ص365]</ref>.


عناوین سایر فصول کتاب عبارتند است از: ثالوث مقدس و نظام الفت و برادری؛ فعالیت فکری و مأموریت در یمن؛ حب، جاه‎طلبی و بازگشت به سواد؛ گسترش دعوت در یمن و مأموریت در مغرب و مراکش؛ تضادها و درگیری‎های داخلی در منطقه سواد و بحرین و نیز در عراق و بحرین و مستور نمودن دعوت در سواد و بحرین.  
عناوین سایر فصول کتاب عبارتند است از: ثالوث مقدس و نظام الفت و برادری؛ فعالیت فکری و مأموریت در یمن؛ حب، جاه‌طلبی و بازگشت به سواد؛ گسترش دعوت در یمن و مأموریت در مغرب و مراکش؛ تضادها و درگیری‌های داخلی در منطقه سواد و بحرین و نیز در عراق و بحرین و مستور نمودن دعوت در سواد و بحرین.  
از جمله ویژگی‎های کتاب، پرداختن نویسنده به جزئیات برخی از امور می‎باشد؛ مانند جزئیات ورود عبدالله مبارک به شام و نحوه رسیدن و چگونگی پذیرایی از او در فصل دوم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/45 ر.ک: همان، ص45]</ref>.
از جمله ویژگی‌های کتاب، پرداختن نویسنده به جزئیات برخی از امور می‌باشد؛ مانند جزئیات ورود عبدالله مبارک به شام و نحوه رسیدن و چگونگی پذیرایی از او در فصل دوم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16668/1/45 ر.ک: همان، ص45]</ref>.
==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.
کتاب، فاقد پاورقی می‎باشد.
کتاب، فاقد پاورقی می‌باشد.
==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references/>
خط ۵۹: خط ۵۹:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[الجامع في أخبار القرامطة في الأحساء - ‌الشام - ‌العراق – اليمن]]
[[الجامع في أخبار القرامطة في الأحساء - ‌الشام - ‌العراق – اليمن]]
   
   
خط ۷۰: خط ۷۲:
   
   
[[رده:اسماعیلیه]]
[[رده:اسماعیلیه]]
[[رده: 25 آبان الی 24 آذر]]
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت(98)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۰

القرامطة بين المد و الجزر، اثر مصطفی غالب، کتابی است پیرامون چگونگی آغاز دعوت قرامطه و تاریخ آنان در دولت بنی‎عباس که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.

القرامطة بين المد و الجزر
القرامطة بين المد و الجزر
پدیدآورانغالب، مصطفی (نویسنده)
ناشردار الأندلس
مکان نشرلبنان - بيروت
چاپ1
موضوعاسماعيليه قرمطيان
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏‎‏BP‎‏ ‎‏240‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏غ‎‏2‎‏ق‎‏4
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهارده فصل، تنظیم شده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که به‌خاطر عوامل مختلفی - ‎همچون صعوبت مطالعه تاریخی پیرامون قرامطه، به دلیل کمی تألیفات در این زمینه و همچنین دشمنی و اشاعه اباطیل درباره این گروه - ‎علما در مورد برحق بودن یا نبودن این گروه، دچار اختلاف شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که میان صحت انتساب آن‌ها به اسماعیلیه و یا تصریح به انکار این انتساب، اتفاق نظری وجود ندارد. نویسنده به این مطلب تأکید دارد که هدف وی، بررسی رابطه میان قرامطه و اسماعیلیه نیست؛ زیرا به اعتقاد وی، در اصل قرامطه همان اسماعیله می‌باشد. بله هدف وی، بررسی تاریخ این گروه در خلال حکومت بنی‎عباس است.[۱].

به اعتقاد نویسنده، حرکت اسماعلیه یا قرامطه، حرکتی اصلاحی بر اساس مصالح دینی، اجتماعی و سیاسی بود که در فضای رعب و اضطراب و انحطاط سیاسی و اجتماعی و در جوی آکنده از ظلم، استبداد و ترور اتفاق افتاده که تعصب دینی زشت و انتقام وحشتناک سیاسی، بر آن سایه افکنده بود. به باور وی، حرکت قرامطه، تجسم رؤیاهای ستمدیدگان، نیازمندان و رنج‎کشیدگان در دولت بنی‎عباس بود؛ دولتی که در هرج و مرج و سردرگمی، غرق شده و درگیر آشوب و جنگ‎های داخلی بود[۲].

در فصل نخست، به چگونگی آغاز دعوت اسماعیلیه پرداخته شده است. حرکت اسماعیلیه، در دورانی روی داد که منازعات شدیدی میان بنی‎عباس و علویون رخ داده بود و قیام‎های متعددی از سوی علویون، علیه بنی‎عباس، شکل گرفت که همگی به شکست انجامید. به اعتقاد نویسنده، حرکت اسماعیلیه، درست در زمانی که اکثر قیام‎های علویون با شکست مواجه شده بود، به‌سرعت شیوع پیدا کرد. این قیام که به نظر وی، تا مدت‎ها به‌صورت پنهانی و مخفی بود، با علنی شدن شهادت امام صادق(ع) در سال 148ق و وقوع اضطراب و پریشانی شیعه و تقسیم آن به گروه‌ها و طوایف مختلف، آشکار و علنی گردید و پایگاه اصلی آن، به‌خاطر استقرار محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق در اهواز، در این شهر قرار گرفت[۳].

در فصل دوم، به بیان چگونگی دعوت عبدالله مبارک در بلاد شام و اقدامات وی در آنجا، پرداخته شده است. از جمله موضوعات مهم در این فصل، می‌توان به نحوه ملاقات داعی حسان بن ماهر با ابن مبارک در خیمه او و گفتگوی آن دو پیرامون مراسلات و نامه‌های ابن مبارک به اهالی شام، اشاره نمود[۴].

فصل سوم، به بیان اقدامات داعی حسین اهوازی در عراق اختصاص یافته است. وی پس از وفات داعی عراق، منصب داعی بودن در این منطقه را به عهده گرفته و اسماعیلیان عراق را رهبری نمود[۵].

در فصل چهارم، به بررسی چگونگی آغاز دعوت اسماعیلیان و پایگاه‌های مختلف ایشان در نقاط مختلف از جمله سلمیه و اهواز پرداخته شده است.[۶].

از جمله مطالب کتاب، بیان درگیری‌ها و اختلافات داخلی است که درون این فرقه، در منطقه سواد و بحرین اتفاق افتاده که به انقسام دعوت و انشعابات داخلی، منجر شده است.[۷]. انتقال مقر امامت اسماعیلیه از اهواز به مغرب پس از وفات حسین بن احمد بن عبدالله بن محمد بن اسماعیل[۸] و نیز اتفاقات و حوادث مربوط به آل زکرویه در بلاد شام و عراق، از دیگر مطالب مهم کتاب می‌باشد[۹].

عناوین سایر فصول کتاب عبارتند است از: ثالوث مقدس و نظام الفت و برادری؛ فعالیت فکری و مأموریت در یمن؛ حب، جاه‌طلبی و بازگشت به سواد؛ گسترش دعوت در یمن و مأموریت در مغرب و مراکش؛ تضادها و درگیری‌های داخلی در منطقه سواد و بحرین و نیز در عراق و بحرین و مستور نمودن دعوت در سواد و بحرین. از جمله ویژگی‌های کتاب، پرداختن نویسنده به جزئیات برخی از امور می‌باشد؛ مانند جزئیات ورود عبدالله مبارک به شام و نحوه رسیدن و چگونگی پذیرایی از او در فصل دوم[۱۰].

وضعیت کتاب

فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. کتاب، فاقد پاورقی می‌باشد.

پانویس

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها