الفوائد الصمدية: تفاوت میان نسخه‌ها

[[شیخ بهایی، محمد بن حسین]] (نویسنده)

| زبان =عربی

| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏ص‎‏8

| شابک =964-6388-32-9

| تعداد جلد =1

| کد پدیدآور =

| پس از =

| پیش از =

}}

==ساختار==

تلاش مصحح بر اين بوده تا از ذكر مباحث غير مفيد خوددارى شود، به علاوه هر گاه شيخ براى قاعده‌اى مثال نياورده، در پاصفحه مثالى مناسب ذكر گرديده است.

در حديقه دوم به اسماء معرب، نواسخ، اسماء منصوب و غير منصوب، اسماء مبنى، توابع، اسماء عمل كننده شبيه به افعال و اسباب منع صرف اسم اشاره مى‌شود. نویسنده اسم را به معرب و مبنى تقسيم نموده و معربات را داراى انواعى شمرده است: اول آنچه كه مرفوع است، كه چهار گونه مى‌باشد: فاعل، نائب فاعل، مبتدا و خبر. نویسنده در ادامه، نواسخ را در فصلى ذكر و به اين نكته اشاره كرده است كه گاهى اوقات، بر مبتدا و خبر، افعال و حروفى داخل مى‌شود كه مبتدا، اسمِ آن و خبر، خبر آن مى‌شود و به آن‌ها، نواسخ گفته مى‌شوند. اين نواسخ، پنج نوع هستند كه عبارتند از: افعال ناقصه، حروف مشبهه بالفعل، ما و لاى شبيه به ليس، لاى نافيه جنس و افعال مقاربه.

نوع سوم، مجروراند و بر دو نوع: مضاف اليه و مجرو به حروف.

نوع چهارم از معربات، منصوب و غير منصوبند، كه چهار نوعند: مستثنى، مشتغل عنه العامل، منادا، اسماء عدد.

نویسنده سپس مبنيات را شرح كرده است كه از جمله آنها عبارتند از: ضمير، اسماء اشاره، موصول و مركب. وى در ادامه، داخل بحث توابع و اقسام پنجگانه آن شده است: نعت، معطوف به حروف، تاكيد، بدل و عطف بيان. وى نعت را بر بقيه مقدم داشته؛ همانطور كه عادت اكثر نحويون است، سپس داخل مبحث اسماء عامله و مشبهه الافعال مى‌شود كه 5 قسم هستند: مصدر، اسم فاعل و مفعول، صفت مشبهه، اسم تفضيل. در خاتمه اين حديقه، اسامى ممنوع از صرف ذكر شده است.

حديقه پنجم پيرامون مفردات است، مثل همزه، ان، ام، اما، اىّ، حاشا، بل، حتى، فاء، قد، كم، لو و... در حقيقت مى‌توان ادعا كرد كه اين حديقه، خلاصه باب اول از كتاب مغنى اللبيب ابن هشام با ايجاز شديد است.

== وضعيت كتاب ==

شروحى بر اين كتاب نوشته شده است از جمله:

2. «الدره الثمينه في شرح الصمديه» نوشته محمدجواد ذهنى تهرانى.

==منابع مقاله==

متن و مقدمه كتاب.

[[رده:کتاب‌شناسی]]