الفقه الأكبر
الفقه الأكبر، از آثار منسوب به متکلم و فقیه مشهور کوفه در قرن دوم هجری قمری و پایه‌گذار مذهب حنفى، نعمان بن ثابت بن زوطی، مشهور به ابوحنیفه (80-150ق)، برخی از مسائل اعتقادی از توحید تا معاد را بیان می‌کند.
| الفقه الأكبر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو حنیفه، نعمان بن ثابت (نويسنده) |
| سال نشر | 1342ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP۱۳/الف۲/ش۴ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انتشار غیر علمی
- متأسفانه این کتاب بدون تصحیح علمی منتشر شده است و از جمله هیچ توضیحی درباره چگونگی انتشار این اثر مطرح نشده است و خبری از ویژگی‌های نسخه یا نسخه‌های خطی آن نیست.
بدون اثبات اصالت
- با تأسف، نسبت این اثر به ابوحنیفه بررسی و اثبات نشده و ناشر نیز توضیحی نیفزوده است. سید هاشم ندوی نیز که به نظر می‌رسد محقق کتاب است و شرح حال مختصری با عنوان «ترجمة المصنف» در آغاز اضافه کرده[۱]، نه‌تنها توضیحی درباره کتاب حاضر نیاورده، بلکه اصلاً هیچ مطلبی درباره آثار ابوحنیفه بیان نکرده است.
هدف و روش
- نویسنده هرکسی که هست، بدون مقدمه، وارد بحث اصلی شده و انگیزه و اهداف و چگونگی‌های پیدایش و نگارش اثر حاضر را مشخص نکرده است. اولین سخن کتاب، این است: اصل توحید و اعتقاد صحیح این است که انسان باید بگوید: به خدا ایمان آوردم و به ملائکه و کتب و رسولانش و مبعوث شدن بعد از مرگ و سرنوشت از جانب خدای متعال - خیرش و شرّش - و حساب و میزان و بهشت و جهنم، همه اینها حقّ است و خدای تعالی یکی است، نه از راه عدد، بلکه از این راه که او هیچ شریکی ندارد و زاده نشده و فرزندی هم ندارد و بی‌همتا است و هیچ موجودی همانند او نیست....[۲].
ساختار و محتوا
- این اثر مختصر، تقسیم و سامان‌دهی مشخصی ندارد. برخی از مسائل مهمّ آن عبارت است از: توحید و اعتقاد صحیح، صفات ذاتی و فعلی، قرآن کلام خداست و مخلوق نیست، صفات خالق غیر از صفات مخلوقات است، علم خدا به موجودات و معدومات، تنزیه پیامبران، درجات صحابه، پذیرش حسنات و غفران سیئات در دست خدای متعال است، ریا اجر را باطل می‌کند، معجزات و کرامات حقّ است، تعریف ایمان، شفاعت پیامبران و نشانه‌های قیامت.
نمونه مباحث
- جایز نیست که شخصی به زبان فارسی بگوید: «دست خدا»...[۳].
- اگر فهم نکته‌ای از مسائل دقیق علم توحید، بر انسان مشکل شود، شایسته است که در چنین حالی به هرچه در نزد خدای متعال، صواب و درست است، اعتقاد داشته باشد تا دانشوری بیابد و از او بپرسد و نمی‌تواند طلب و جستجوی دانشمند را به تأخیر بیندازد و همچنین اگر در این مسئله، توقف کند، عذری ندارد و بلکه اگر توقف کند، کافر می‌شود و خبر معراج حقّ است و هرکسی که آن را ردّ و انکار کند، بدعت‌گذار و گمراه است و خروج و ظهور دجال و یأجوج و مأجوج و طلوع خورشید از مغرب و نازل شدن عیسی(ع) از آسمان و سایر نشانه‌های روز قیامت - برطبق آنچه در روایات صحیح آمده - حقّ است و واقع خواهد شد و خدای تعالی هرکسی را که بخواهد، به راه راست هدایت می‌کند[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.