الغدير و المعارضون
| نام کتاب | الغدیر و المعارضون |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | عاملی، جعفر مرتضی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 223/5 /ع2غ4 1375 |
| موضوع | علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت
غدیر خم |
| ناشر | دار السیرة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1375 هـ.ش یا 1417 هـ.ق یا 1996 م |
| کد اتوماسیون | 16144 |
معرفى اجمالى
«الغدير و المعارضون» اثر علامه سيد جعفر مرتضى عاملى، در سال 1417ق به زبان عربى تأليف شده است. مؤلف در اين كتاب داستان غدير خم را با تمام اهميّت و حساسيتى كه دارد مورد بحث قرار داده و از نقاط ابهام و برداشت‌هاى اشتباهى كه درباره آن ابراز شده، پرده برداشته است. وى توجه خود را به كاوش در ابعادى از اين واقعه متمركز ساخته كه به نظر وى عنايت شايسته‌اى از طرف محققان و كاوشگران درباره آن به عمل نيامده است (مقدمه، ص 8).
ساختار
نويسنده در اين اثر، جوانب مختلف تاريخى و اجتماعى و گاه كلامى غدير را تحليل كرده است. كتاب مشتمل بر دو مقدمه و شش فصل و هر فصل مشتمل بر عناوينى است. برخى از عناوين مباحث عبارت است از: غدير و امامت، توطئه‌گران و كينه‌توزان، رسول اكرم(ص) خيانتكاران را مى‌شناخت، بررسى زمان و مكان واقعه غدير، غدير در سايه تهديدات الهى.
گزارش محتوا
واقعه غدير از سرنوشت‌سازترين و حساس‌ترين جريانات اسلامى است. در چگونگى اين داستان و جايگاه آن در تاريخ و كلام اسلامى، عالمان و محدثان و متفكران بسيار نوشته و فراوان پژوهش كرده‌اند. اين كتاب نگاهى است هوشمندانه به موضع‌گيرى معارضان، مخالفان و كسانى است كه از همان آغاز اين جريان را برنتابيدند.
در فصل اول كتاب، قبل از شروع موضوع، به تفسير تاريخى اصطلاح شايع و معروف «حديث الغدير» اشاره مى‌كند و مى‌گويد كه كلمه «حديث الغدير» اشاره به حادثه تاريخى‌اى دارد كه در سال آخر از حيات رسول خدا(ص) واقع شده است. حضرت رسول(ص) بعد از حجةالوداع، وقتى به مدينه باز مى‌گشتند در حالى‌كه جميعتى از ده‌ها هزار نفر از مسلمين با ايشان همراه بودند، در روز پنجشنبه 18 ذى‌الحجه در مكانى به نام «غدير خم» در منطقه جحفه كه سه راهى مصر، مدينه و عراق بود، جبرئيل آيه «يا أيها الرسول بلِّغ ما أنزل اليك من ربك» بر آنحضرت نازل نمود. با اين آيه خداوند متعال پيامبر را امر نمود كه على(ع) را امام امت معرفى كند (متن كتاب، ص 14).
نويسنده در ادامه خاطر نشان مى‌كند كه كتب حديثى و تاريخى پر است از نصوص و مطالب صحيحى كه دلالت بر امامت على اميرالمؤمنين(ع) دارد. نقش امامت در بناى حيات انسانى از ديگر مباحث اين بخش از كتاب است (همان، ص 16-26).
در فصل دوم و سوم كتاب از معارضان، چهره‌نمايى شده و آگاهى رسول الله(ص) از موضع آنان ذكر شده است. در اين راستا از كتب مختلف به‌خصوص كتاب شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد معتزلى، سخنانى تاريخى نقل شده است.
از جمله مباحث فصل دوم، شكايت اميرالمؤمنين على(ع) و تصريح به اين مطلب است كه قريش بودند كه حق من را غصب كردند (همان، ص 39).
در فصل سوم، چهارده روايت در رابطه با اعلان امامت على(ع) توسط رسول خدا(ص) از منابعى چون مجمع‌البيان، شواهد التنزيل و الدرّالمنثور نقل شده است (همان، ص 50-58).
در فصل چهارم، برخوردهاى اصحاب در مواجه با اين ماجرا نشان داده شده است. عده كثيرى با سخن پيامبر در روز غدير به مخالفت پرداختند و عده قليلى اوامر ايشان را پذيرفتند (همان، ص 70-71).
در فصل پنجم، تهديد الهى در انجام ندادن رسالت ابلاغ امامت با تفسير «و إن لم تفعل فما بلغت رسالته...» مورد بحث قرار گرفته است. در فصل آخر كتاب نيز چرايى گزينش مكان و زمان اين ابلاغ در يازده عنوان تبيين شده است (همان، ص 77-100).
وضعيت كتاب
ترجمه كتاب با نام «ستيز با آفتاب» به قلم حسين شانه‌چى منتشر شده است.
فهارس پايانى عبارت است از: اعلام، فرق و جماعات، امكنه و بقاع، ايام و وقايع، مصادر و مراجع، فهرست اجمالى و تفصيلى كتاب.
منبع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب الغدیر و المعارضون در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور