العقد المنظوم في الخصوص و العموم
العقد المنظوم في الخصوص والعموم اثر علامه اصولی، شهاب‌الدین احمد بن ادریس قرافی (626- 682ق)، به مباحث مربوط به عموم و خصوص در علم اصول، پرداخته شده و با تحقیق احمد ختم عبدالله، منتشر شده است.
| العقد المنظوم في الخصوص و العموم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قرافی، احمد بن ادریس (نويسنده) عبدالله، احمد ختم (محقق) |
| ناشر | المکتبة المکية ** دار الکتبی |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1420ق - 1999م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ق4ع7 164/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مؤلف پیش از این اثر، چند کتاب در علم اصول تدوین کرده است و در خلال آن پرسش‌هایی در بحث عموم و خصوص داشته و به پاسخ‌هایی رسیده بود که تصمیم به تألیف جدیدی گرفت[۱].
آنچه باعث برجسته‌شدن اهمیت و ارزش کتاب می‌شود، آن است که، اولین اثری است که در این موضوع به رشته تحریر درآمده و پیش از آن، چنین کتابی نوشته نشده است و بنابراین در نوع خود تنها و در موضوع خود، بی‌نظیر است[۲]
کتاب با مقدمه مفصلی از محقق آغاز و مطالب در دو جلد، تنظیم شده است. در این مقدمه، ابتدا به شرح‌حال مفصل نویسنده پرداخته شده[۳] و سپس، توضیحاتی پیرامون کتاب و روش نویسنده و مسائلی که نویسنده نظر تحقیقی متفاوتی دارد، ارائه شده است[۴].
مؤلف نیز کتاب خویش را با مقدمه‌ای مختصر آغاز نموده و در آن، به انگیزه خود از نگارش آن، اشاره کرده است. وی مطالب و مباحث کتاب را در بیست و پنج باب تنظیم نموده که هر باب در چندین فصل، متضمن مسائل، قواعد و فواید بسیاری بوده و دربردارنده مسائل و تنبیهات مربوط به مسائل عموم و خصوص است[۵].
مؤلف به مهم‌ترین آثار و کتبی که در موضوع عام و خاص به رشته تحریر درآمده، مراجعه نموده و از آن‌ها، بهره برده است. این منابع، بسیار متنوع و متعدد است. شیوه استناددهی وی به مطالب را می‌توان در امور زیر، خلاصه نمود:
- ذکر نام مؤلف به همراه کتاب او، مانند: «قال الشیخ سیف‌الدین الآمدی في الإحکام، و ابو الحسین البصیری في کتابه المعتمد»؛
- اکتفا به کتاب و ذکر نام آن به دلیل شهرت، مانند: «وقاله صاحب الصحاح»[۶].
یکی از ویژگی‌های کتاب، آن است که نویسنده در خلال طرح مباحث و مطالب آن، برای دستیابی و وصول به واقعیت و حقیقتی که باعث اعتماد و اطمینان خاطر خواننده باشد، از هیچ تحقیق و تلاشی دریغ نکرده و در این زمینه، به سایر منابع و مصادر معتبر، مراجعه نموده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.