الصيدنة في الطب (مظفرزاده): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مى‏د' به 'می‌‏د'
جز (جایگزینی متن - 'مى‏ی' به 'می‌ی')
جز (جایگزینی متن - 'مى‏د' به 'می‌‏د')
خط ۳۹: خط ۳۹:
سپس ابراز امیدواری کرده است که: «إن‌شاءالله، یکى از جوانان آشنا به زبان روسى بتواند دست‏کم این مقدمه نفیس را به زبان فارسى ترجمه کند»<ref>ر.ک: همان، ص‌10</ref>.
سپس ابراز امیدواری کرده است که: «إن‌شاءالله، یکى از جوانان آشنا به زبان روسى بتواند دست‏کم این مقدمه نفیس را به زبان فارسى ترجمه کند»<ref>ر.ک: همان، ص‌10</ref>.
   
   
این اثر بیرونى با کتاب‏هاى راهنماى معمولى در داروشناسى مانند مقاله دوم «قانون علم طب» [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] (980-‌1037) تفاوت اساسى دارد. در آن به تعریف منبع دارویى توجه اساسى شده است، نه به اطلاعات درباره خواص و تأثیرات آن؛ به این معنى که منبع دارویى چگونه به‏ نظر مى‏‌رسد، نشانه‏‌هاى خلوص، مرغوبیت و نظایر آنها کدام است؛ وانگهى بیرونى به نام منبع دارویى در زبان‏ها و گویش‏هاى گوناگون اهمیت زیادى مى‏داد؛ زیرا در نوشته‏‌هاى پزشکى و دیگر علوم آن زمان، نام داروها به دیگر زبان‏ها آن‌چنان فراوان بود که همه پزشکان و داروشناسان اهمیت واقعى آنها را نمى‏دانستند. این مسئله هنگامى که یک دارو در هرجایى یک نام داشت و برعکس یک نام را به چیزهاى گوناگون داده بودند، باز هم پیچیده‏‌تر مى‏‌شد که اغلب به سوء تفاهم‏هاى جدى مى‌‏انجامید<ref>پیشگفتار مترجم روسی، ص‌12</ref>.
این اثر بیرونى با کتاب‏هاى راهنماى معمولى در داروشناسى مانند مقاله دوم «قانون علم طب» [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] (980-‌1037) تفاوت اساسى دارد. در آن به تعریف منبع دارویى توجه اساسى شده است، نه به اطلاعات درباره خواص و تأثیرات آن؛ به این معنى که منبع دارویى چگونه به‏ نظر مى‏‌رسد، نشانه‏‌هاى خلوص، مرغوبیت و نظایر آنها کدام است؛ وانگهى بیرونى به نام منبع دارویى در زبان‏ها و گویش‏هاى گوناگون اهمیت زیادى می‌‏داد؛ زیرا در نوشته‏‌هاى پزشکى و دیگر علوم آن زمان، نام داروها به دیگر زبان‏ها آن‌چنان فراوان بود که همه پزشکان و داروشناسان اهمیت واقعى آنها را نمی‌‏دانستند. این مسئله هنگامى که یک دارو در هرجایى یک نام داشت و برعکس یک نام را به چیزهاى گوناگون داده بودند، باز هم پیچیده‏‌تر مى‏‌شد که اغلب به سوء تفاهم‏هاى جدى مى‌‏انجامید<ref>پیشگفتار مترجم روسی، ص‌12</ref>.
   
   
بیرونى با درک اهمیت زیاد این مسئله، حدود 4500 نام گیاه، حیوان، ماده معدنى و فراورده‏‌هاى آنها را به زبان‏هاى عربى، یونانى، سریانى، هندى، فارسى، خوارزمى، سغدى، ترکى و جز اینها گرد آورده و توضیح داده است و بدین ‏ترتیب گام جدیدى در راه تنظیم و ترتیب اصطلاحات دارویى زمان خود برداشته است. این نام‏هاى مترادف براى پژوهشگران امروزى نیز اهمیت دارد و تعریف دقیق بسیارى از گیاهان دارویى و دیگر مواد را امکان‌‏پذیر مى‏سازد. شایان توجه است که بیرونى در بسیارى از موارد به نام‏هاى محلى داروهایى اشاره مى‌کند که در میان ساکنان نواحى و حتى شهرهاى آسیاى میانه، افغانستان، ایران و هندوستان رواج داشته است. بر پایه آنها مى‏‌توان از تنوع وسایل درمان تولیدشده و کاربردى آن زمان در این سرزمین‏ها آگاه شد. افزون ‏بر آن، بخشى از این نام‏ها براى متخصصان تاریخ و گویش‌شناسان زبان‏هاى ایرانى، هندى و جز اینها نیز جالب است<ref>همان، ص‌13-12</ref>.
بیرونى با درک اهمیت زیاد این مسئله، حدود 4500 نام گیاه، حیوان، ماده معدنى و فراورده‏‌هاى آنها را به زبان‏هاى عربى، یونانى، سریانى، هندى، فارسى، خوارزمى، سغدى، ترکى و جز اینها گرد آورده و توضیح داده است و بدین ‏ترتیب گام جدیدى در راه تنظیم و ترتیب اصطلاحات دارویى زمان خود برداشته است. این نام‏هاى مترادف براى پژوهشگران امروزى نیز اهمیت دارد و تعریف دقیق بسیارى از گیاهان دارویى و دیگر مواد را امکان‌‏پذیر مى‏سازد. شایان توجه است که بیرونى در بسیارى از موارد به نام‏هاى محلى داروهایى اشاره مى‌کند که در میان ساکنان نواحى و حتى شهرهاى آسیاى میانه، افغانستان، ایران و هندوستان رواج داشته است. بر پایه آنها مى‏‌توان از تنوع وسایل درمان تولیدشده و کاربردى آن زمان در این سرزمین‏ها آگاه شد. افزون ‏بر آن، بخشى از این نام‏ها براى متخصصان تاریخ و گویش‌شناسان زبان‏هاى ایرانى، هندى و جز اینها نیز جالب است<ref>همان، ص‌13-12</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش