۸۱٬۶۷۸
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'فيه ما فيه' به 'فيه مافيه'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ب' به 'ابن ب') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'فيه ما فيه' به 'فيه مافيه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
[[مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفه. لجنة التحقیق]] (مصحح) | [[مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفه. لجنة التحقیق]] (مصحح) | ||
[[ | [[ابن ادریس، محمد بن احمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 181/7 /الف2س4 1369 | | کد کنگره =BP 181/7 /الف2س4 1369 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي''' تأليف [[ابن ادریس، محمد بن احمد|محمد بن ادريس حلّى]] ( | '''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي''' تأليف [[ابن ادریس، محمد بن احمد|محمد بن ادريس حلّى]] (متوفای 598 ق) از مشهورترين تأليفات[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] و بهترين کتاب‌هاى فقهى نيمه استدلالى است. | ||
اگر چه مصنف بر خلاف قول مشهور قائل به عدم حجيت خبر واحد بوده است اما به علت تحقيقات گرانقدر و اجتهاد زنده و سبک نو در استنباط مسائل فقهى از ادله شرعى كه در آن نكات و دقتهاى لغوى و رجالى در كنار فقه الحديث و نظريات فقهى مطرح شده است، فقهاى بزرگ را به آن متوجه داشته و اين كتاب همواره مورد نقد و بررسى و استناد بزرگان بوده است. | اگر چه مصنف بر خلاف قول مشهور قائل به عدم حجيت خبر واحد بوده است اما به علت تحقيقات گرانقدر و اجتهاد زنده و سبک نو در استنباط مسائل فقهى از ادله شرعى كه در آن نكات و دقتهاى لغوى و رجالى در كنار فقه الحديث و نظريات فقهى مطرح شده است، فقهاى بزرگ را به آن متوجه داشته و اين كتاب همواره مورد نقد و بررسى و استناد بزرگان بوده است. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
از مطالبى كه [[ | از مطالبى كه [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] در زمان خود در آن متفرد بوده است عمل نكردن به خبر واحد است.در اين بين بعضى مثل ابن داود به وى توجه لازم را نكرده اگر چه در باب ثانى از او تعبير به شيخ الفقها كرده است. | ||
امّا در باب اوّل كه فقهاى اماميّة را و لو اگر آنها را توثيق نكرده است ذكر كرده است و اگر چه [[ | امّا در باب اوّل كه فقهاى اماميّة را و لو اگر آنها را توثيق نكرده است ذكر كرده است و اگر چه [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] از فقهاى اماميّه بوده است نام وى ديده نمى‌شود. | ||
بعضى از اصحاب تراجم نيز به او توجه داشته او را مدح كرده‌اند. | بعضى از اصحاب تراجم نيز به او توجه داشته او را مدح كرده‌اند. | ||
ميرزا ابواعلى طبرى حائرى (م 1215 ق) در [[منتهی المقال في أحوال الرجال|منتهى المقال]] ج 77/3 وى را با بعضى از بزرگانى كه به خبر واحد عمل نكرده‌اند مقايسه نموده مى‌نويسد:اما ثانيا فلان عدم العمل باخبار الآحاد ليس من متفرداته، بل ذهب اليه جملة من اجلة الاصحاب كعلم الهدى، و ابن زهرة، و ابن قبة و غيرهم، فلو كان ذلك موجبا للتضعيف لوجب تضعيفهم أجمع، و فيه | ميرزا ابواعلى طبرى حائرى (م 1215 ق) در [[منتهی المقال في أحوال الرجال|منتهى المقال]] ج 77/3 وى را با بعضى از بزرگانى كه به خبر واحد عمل نكرده‌اند مقايسه نموده مى‌نويسد:اما ثانيا فلان عدم العمل باخبار الآحاد ليس من متفرداته، بل ذهب اليه جملة من اجلة الاصحاب كعلم الهدى، و ابن زهرة، و ابن قبة و غيرهم، فلو كان ذلك موجبا للتضعيف لوجب تضعيفهم أجمع، و فيه مافيه. | ||
و در ادامه مى‌نويسد:و ما نسبه اليه من تركه الاخبار اهل‌البيت عليهم‌السلام، بالكلية، بهتان صرف، فانه انما ترك اخبار الآحاد كعلم الهدى، لا مطلق الاخبار حتى المتواتر و المحفوف بالقرائن القطعيّة و يومئذ اكثر الاخبار التى هى اليوم من الواحد كان عندهم من المحفوفة بالقرائن | و در ادامه مى‌نويسد:و ما نسبه اليه من تركه الاخبار اهل‌البيت عليهم‌السلام، بالكلية، بهتان صرف، فانه انما ترك اخبار الآحاد كعلم الهدى، لا مطلق الاخبار حتى المتواتر و المحفوف بالقرائن القطعيّة و يومئذ اكثر الاخبار التى هى اليوم من الواحد كان عندهم من المحفوفة بالقرائن | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
اين كتاب از جهات مختلف رجالى، فقهى، اصولى داراى ویژگیهاى خاصى مى‌باشد كه به بعضى از آنها اشاره خواهد شد: | اين كتاب از جهات مختلف رجالى، فقهى، اصولى داراى ویژگیهاى خاصى مى‌باشد كه به بعضى از آنها اشاره خواهد شد: | ||
از ويژى‌هاى كتاب اينكه غالباً به نظريات [[ | از ويژى‌هاى كتاب اينكه غالباً به نظريات [[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی|ابن بابويه]]، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[شيخ مفيد]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] عنايت داشته است و از ساير فقهاى بزرگ قبل از خود مطلبى را نقل نموده است. | ||
به عنوان نمونه از الجواهر الفقه، و المهذب [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] صرفا ده بار نقل نموده است. | به عنوان نمونه از الجواهر الفقه، و المهذب [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] صرفا ده بار نقل نموده است. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
از ديگر ويژى كتاب انتقادهاى مؤلف به فقهاى قبل از خود است كه گاهى لحن اهانت و توهين نيز به خود مى‌گیرد كه مورد اعتراض فقهاى عظيم الشأنى همچون [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] نيز قرار گرفته است. | از ديگر ويژى كتاب انتقادهاى مؤلف به فقهاى قبل از خود است كه گاهى لحن اهانت و توهين نيز به خود مى‌گیرد كه مورد اعتراض فقهاى عظيم الشأنى همچون [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] نيز قرار گرفته است. | ||
وى درج 37/19 در مبحث وقت نماز مى‌نويسد، فتوهم [[ | وى درج 37/19 در مبحث وقت نماز مى‌نويسد، فتوهم [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] ان الشيخ قصد بذلك الاختيارى فاخطأ في اعتقاده، و نسب الشيخ الى تقليد بعض المخالفين، مع ان الشيخ من اعظم المجتهدين و كبيرهم و لا ريب في تحريم التقليد للمحقق من المجتهدين، فكيف بالمخالف الذى يعتقد المقلدانه مخطى و هل هذا الا جهالة منه و اجتراء على الشيخ ره. | ||
البته گاهى نيز احترام خاصى به شيخ گذاشته است مثلاًدر ص296 مى‌نويسد، فان الشيخ لا يحكى بحمد اللّه الاّ الحق اليقين، فانه اجل قدرا و اكثر ديانه من ان يحكى ما لم يسمعه و تحققه منه وى در بحث زكات از كتاب مزارعة ج 443/2 در مورد استادش مى‌نويسد:و القائل بهذا هو السيد العلوى ابوالمكارم بن زهرة الحلبى | البته گاهى نيز احترام خاصى به شيخ گذاشته است مثلاًدر ص296 مى‌نويسد، فان الشيخ لا يحكى بحمد اللّه الاّ الحق اليقين، فانه اجل قدرا و اكثر ديانه من ان يحكى ما لم يسمعه و تحققه منه وى در بحث زكات از كتاب مزارعة ج 443/2 در مورد استادش مى‌نويسد:و القائل بهذا هو السيد العلوى ابوالمكارم بن زهرة الحلبى رحمه‌اللّه، شاهدته و رايته و كاتبته و كاتبنى، و عرضه ما ذكره في تصنيفه من الخطاء فاعتذر رحمه‌اللّه باعذار غير واضحة، و ابان بها ان ثقل عليه الرد، و لعمرى ان الحق ثقيل كله | ||
وى در ادامه پس از نقل يكى از دلائل ابن زهرة در مورد نظريه‌اش اينگونه مى‌نويسد:و هذا من اقبح المعارضات، و اعجب تشبيهات، و انما كانت مشورتى عليه، ان يطالع تصنيفه، و ينظر في المسألة و يغيرها قبل موته، لئلا يستدرك عليه مستدرك بعد موته، فيكون هو المستدرك على نفسه | وى در ادامه پس از نقل يكى از دلائل ابن زهرة در مورد نظريه‌اش اينگونه مى‌نويسد:و هذا من اقبح المعارضات، و اعجب تشبيهات، و انما كانت مشورتى عليه، ان يطالع تصنيفه، و ينظر في المسألة و يغيرها قبل موته، لئلا يستدرك عليه مستدرك بعد موته، فيكون هو المستدرك على نفسه | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
اما گاهى نيز به مخالفت ابن جنيد توجهى نكرده و حتى مخالفت وى را در عدم انعقاد اجماع مهم ندانسته است مى‌نويسد:و الاجماع منعقد من اصحابنا على ما قلنا اوّلا، و لا اعتبار بخلاف ابن الجنيد لما قدمناه. | اما گاهى نيز به مخالفت ابن جنيد توجهى نكرده و حتى مخالفت وى را در عدم انعقاد اجماع مهم ندانسته است مى‌نويسد:و الاجماع منعقد من اصحابنا على ما قلنا اوّلا، و لا اعتبار بخلاف ابن الجنيد لما قدمناه. | ||
وى در مورد كتاب النهایة [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نظر خاصى داشته مى‌نويسد، النهایة كتاب خبر لا كتاب بحث و نظر قال هو(الشيخ الطوسى) | وى در مورد كتاب النهایة [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نظر خاصى داشته مى‌نويسد، النهایة كتاب خبر لا كتاب بحث و نظر قال هو(الشيخ الطوسى) رحمه‌اللّه في كتابه هذا ما قاله في خطبة مبسوطه، فكيف يعتمد و يقلد ما يوجد فيه | ||
نظريات نادر و جديد | نظريات نادر و جديد | ||
فتاواى نادر و اقوال شاذ زيادى به [[ | فتاواى نادر و اقوال شاذ زيادى به [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] نسبت داده شده كه به بعضى اشاره مى‌شود: | ||
# نجاست تمام افرادى كه شيعه امالى نيستند. | # نجاست تمام افرادى كه شيعه امالى نيستند. | ||
# نجاست ولد زنا و اگر چه از شيعه امامی‌باشد. | # نجاست ولد زنا و اگر چه از شيعه امامی‌باشد. | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
اگر چه در اين كتاب مباحث رجالى متعددى ذكر شده است اما در مواردى زيادى نيز در مورد سندها و متون روايات اشتباه شده است.به عنوان نمونه در قسمت المستطرفات در پایان كتاب از ابان رواياتى نقل شده كه وى از افرادى نقل نموده كه از او يك طبقه يا دو طبقه متأخر هستند و يا اينكه از بسيارى از امام موسى كاظم و امام رضا ع رواياتى را مستقيما نقل كرده، در حاليكه وى از اصحاب امام هادى ع و امام حسن عسکرى ع مى‌باشد. | اگر چه در اين كتاب مباحث رجالى متعددى ذكر شده است اما در مواردى زيادى نيز در مورد سندها و متون روايات اشتباه شده است.به عنوان نمونه در قسمت المستطرفات در پایان كتاب از ابان رواياتى نقل شده كه وى از افرادى نقل نموده كه از او يك طبقه يا دو طبقه متأخر هستند و يا اينكه از بسيارى از امام موسى كاظم و امام رضا ع رواياتى را مستقيما نقل كرده، در حاليكه وى از اصحاب امام هادى ع و امام حسن عسکرى ع مى‌باشد. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||