الرسالة العلية في الأحاديث النبوية (شرح چهل حدیث نبوی): تفاوت میان نسخه‌ها

[[محدث، جلال‌الدین]] (تصحيح و تعليق)

| کتابخانۀ دیجیتال نور =  

'''الرسالة العلية في الأحاديث النبوية (شرح چهل حديث نبوى)'''، كتابى است به زبان فارسی، تأليف [[کاشفی، حسین|حسین بن على كاشفى بيهقى]] با تصحيح و تعليقه‌نگارى [[محدث، جلال‌الدین|سيد‌‎ جلال‌الدين حسینى ارموى]] (محدث).

[[کاشفی، حسین|كاشفى]] اين رساله را به نام شيخ عبيدالله نقش‌بندى به رشته تحرير درآورده است (مقدمه مصحح، ص5).

پرواضح است كه اربعينى؛ يعنى چهل حديثى كه مثل [[کاشفی، حسین|كاشفى]] كه يكى از نويسندگان نامى و معروف قرن نهم است و آثار معروفى، مانند «مواهب عليّه» و «جواهر التفسير» و «[[روضة الشهداء]]» و «انوار سهيلى» و غيرها دارد، انتخاب كرده و به قلم تواناى خود به رشته تأليف و تحرير و شرح و بيان آورد، بسيار پرارزش و ذى‌قيمت و نفيس و سودمند خواهد بود و از هر جهت مفيد به حال مسلمانان بشمار خواهد رفت. در اين جهت، هيچ‌گونه سخنى نيست؛ سخن در يك امر مهم كلى است كه اثر آن در همه تأليفات [[کاشفی، حسین|كاشفى]] پيداست و آن تمايل شديد وى به مشرب تصوّف و عرفاست و بدين جهت است كه در كتب وى اين معنى گاهى به‌شدت و گاهى به‌ضعف جلوه‌گر شده است (همان، ص17).

اين كتاب مجموعه منتخباتى است كه از كتب ادبا و علما گردآورده و در واقع بعنوان خوشه چينى و گل چيينى از خرمن فضل و دانش و گلستان ادب و بينش سخنوران نامى و دانشمندان بزرگ جمع كرده و در اين كتاب وديعه گذاشته است. پس نظر به اجتماع اين امور مى‌توان گفت كه اين كتاب گلچين [[کاشفی، حسین|كاشفى]] است، با اين معنى كه قبلاًچهل حديث شريف نبوى را اختيار شرح كرده ليكن در شرح بعد از ذكر آيات مبارکه در موارد لازم و تفسير آنها بعبارت نزدیک بفهم بقلم خود سعى كرده است كه از كلمات بزرگان اعم از نظم و نشر به عربى يا فارسی آنچه مناسب مقام باشد و خارج از ظرفيت و گنجايش كتاب نباشد بحسب انتخاب در ذيل آن احاديث بياورد. (مقدمه، ص19)

اصل اول كتاب در توحيد و ايمان و اسلام و نعت حضرت رسالت و صفت اولیاء است، كه خود شامل پنج وصل مى‌باشد. اصل ثانى در عبادات و آنچه متعلق بدانست، اين اصل نيز بر مناظر پنج وصل مى‌باشد كه وصل اول در بيان نماز، وصل دوم در بيان روزه و شمه از حقايق آن، وصل سوم در زكات و شمه از اسرار آن، وصل چهارم در ذكر حج و صورت و معنى آن، وصل پنجم در بيان جهاد و بعضى از اسرار آن مى‌باشد. اصل ثالث در فضايل قرآن و بعضى از دعوات و اذكار و معارف و اين اصل نيز در مطاوى پنج وصل گزارش مى‌يابد، وصل اول در فضيلت قرآن، وصل دوم در تسابيح، وصل سوم در ذكر، وصل چهارم در بيان دعا و وصل پنجم در دعوات مأثوره مى‌باشد. اصل چهارم در مكارم اخلاق و محاسن اوصاف است كه اين اصل نيز پنج وصل است و در هر وصلى حديثى آورده مى‌شود كه مشتمل است بر چندى از صفات پسنديده و سمات گزيده. اصل خامس در اوصاف رديّه و رذايل اخلاق و اين اصل نيز پنج وصل است و هر وصلى مشتمل به حديثى كه از او مذمت چندى از صفات ذميمه و اخلاق لئيمه معلوم مى‌گردد. اصل سادس در آداب اهل سلطنت و امارت و ارباب علم و اصحاب غنا و ثروت، و پيشه‌وران و ما يتعلق‌بها؛ كه مشتمل بر پنج وصل مى‌باشد. اصل سابع در آنچه تعلق به ازمنه و امكنه و البسه و اطعمه و اشربه دارد و شمّه از هر يك از اين مذكورات خمس در وصلى مبيّن شده است. و در نهایت اصل ثامن در احاديث متفرقه از هر نوعى و اين اصل نيز منطوى بر پنج وصل است. (متن كتاب)

تصحيح و تعليق كتاب از [[محدث، جلال‌الدین|سيدجلال‌الدين حسینى اُرمَوى]] (محدّث) مى‌باشد. فهرست مطالب در ابتدايكتاب آمده است. و همچنين كتاب داراى پاورقى، حواشى و تعليقات و نيز داراى فهرست احاديث، اعلام، كتب، اماكن و موضوعات مى‌باشد.