۶۱٬۱۸۹
ویرایش
الدر الثمين في خمسمائة آية نزلت في مولانا أميرالمؤمنين(ع) باتفاق أكثر المفسرين من أهل‌الدين: تفاوت میان نسخه‌ها
الدر الثمين في خمسمائة آية نزلت في مولانا أميرالمؤمنين(ع) باتفاق أكثر المفسرين من أهل‌الدين (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۱۲
، ۴ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
۵۰۰ [خمسمائه] آیه نزلت فی امیرالمؤمنین(ع) | ۵۰۰ [خمسمائه] آیه نزلت فی امیرالمؤمنین(ع) | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حافظ برسی، رجب بن محمد]] ( | [[حافظ برسی، رجب بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[عاشور، علی]] (محقق) | [[عاشور، علی]] (محقق) | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
كتاب، مشتمل بر دو بخش است: در بخش اول، مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و متن اثر آمده است. در متن اثر، آيات به ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم ارائه شده است. بخش دوم نيز كه ثلث كتاب را تشكيل مى‌دهد، بخشى الحاقى به قلم محقق كتاب است. | كتاب، مشتمل بر دو بخش است: در بخش اول، مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و متن اثر آمده است. در متن اثر، آيات به ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم ارائه شده است. بخش دوم نيز كه ثلث كتاب را تشكيل مى‌دهد، بخشى الحاقى به قلم محقق كتاب است. | ||
شيوه نگارش | شيوه نگارش نویسنده به‌صورت مزجى بوده و مطالب تفسيرى خود را بسيار كوتاه و موجز در اثناى كلام الهى ذكر كرده و در تأييد مطالبش به روايات اهل‌بيت(ع) اشاره كرده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]] اين اثر را از جمله تأليفات برسى مى‌داند و پس از آن به تأمل [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] و اينكه كتاب از آثار عبدالله حلبى است، اشاره كرده و مى‌افزايد: علاوه بر محمدتقى يادشده، مؤلف «رياض المصائب» تفسير برخى از آيات فضائل را از آن كتاب نقل كرده و اصل كتاب را از آثار حافظ برسى معرفى كرده است. بنابراین با نقل و انتساب اين دو تن وجهى براى منع [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] باقى نمى‌ماند و در ذيل «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» نيز اين كتاب در زمره آثار برسى دانسته شده است. بنا به نوشته [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]]، على بن فسيح‌الله رضا، كتاب «الدر الثمين في أسرار الأنزع البطين» نوشته تقى‌الدين عبدالله حلى را اسنتساخ كرده كه در سال 1010ق، از آن فارغ شده است.<ref>همان</ref> | [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]] اين اثر را از جمله تأليفات برسى مى‌داند و پس از آن به تأمل [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] و اينكه كتاب از آثار عبدالله حلبى است، اشاره كرده و مى‌افزايد: علاوه بر محمدتقى يادشده، مؤلف «رياض المصائب» تفسير برخى از آيات فضائل را از آن كتاب نقل كرده و اصل كتاب را از آثار حافظ برسى معرفى كرده است. بنابراین با نقل و انتساب اين دو تن وجهى براى منع [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] باقى نمى‌ماند و در ذيل «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» نيز اين كتاب در زمره آثار برسى دانسته شده است. بنا به نوشته [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]]، على بن فسيح‌الله رضا، كتاب «الدر الثمين في أسرار الأنزع البطين» نوشته تقى‌الدين عبدالله حلى را اسنتساخ كرده كه در سال 1010ق، از آن فارغ شده است.<ref>همان</ref> | ||
مقدمه محقق در شرح حال مؤلف، آثار وى و گفته‌هاى علما درباره اوست. پس از آن | مقدمه محقق در شرح حال مؤلف، آثار وى و گفته‌هاى علما درباره اوست. پس از آن نویسنده در مقدمه‌اش پانصد آيه‌ى ذكرشده در كتاب را به اجماع اكثر مفسرين در فضل على(ع) مى‌داند. وى تأكيد مى‌كند كه چرا چنين نباشد و حال‌آنكه آيات متشابه فراوانى در شأن پيامبران و على(ع) و نيز روايات فراوان در رفعت مقام آن حضرت از نبى مكرم اسلام(ص) نقل شده است.<ref>مقدمه مؤلف، ص19 - 21</ref> | ||
در متن اثر به آيات مختلف از 38 سوره قرآن كريم اشاره و شرح شده است؛ به‌عنوان مثال | در متن اثر به آيات مختلف از 38 سوره قرآن كريم اشاره و شرح شده است؛ به‌عنوان مثال نویسنده با استناد به آيات و روايات، سعادت واقعى را در پيروى از على(ع) و شقاوت را در دشمنى آن حضرت مى‌داند.<ref>متن كتاب، ص129</ref>همچنين با ذكر آيه 43 سوره رعد، شاهد رسول‌خدا(ص) بر امت در روز قيامت و كسى كه علم الكتاب نزد اوست را [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] مى‌داند.<ref>متن كتاب، ص133</ref> | ||
نویسنده در خاتمه، آنچه در كتاب آمده را بخشى از فضائل آن حضرت و نسبت به آيات محكماتى كه تفسير آن را جز خداوند و راسخون در علم كسى نمى‌داند اندك دانسته است. سپس متنى چندين صفحه‌اى در وصف و ثناى آن حضرت و بيان مناقب و فضائل آن امام همام را حسن ختام اثر خود قرار مى‌دهد.<ref>همان، 210 - 219</ref> | |||
على عاشور در بخش الحاقى كتاب به تفسير آياتى از قرآن كريم كه در كتاب اصول كافى در شأن [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] و ولايت آن حضرت ذكر شده، پرداخته است. هدف وى از افزودن اين بخش به كتاب، اولاً دفاع از مؤلف و بيان اين مطلب بوده كه آنچه | على عاشور در بخش الحاقى كتاب به تفسير آياتى از قرآن كريم كه در كتاب اصول كافى در شأن [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] و ولايت آن حضرت ذكر شده، پرداخته است. هدف وى از افزودن اين بخش به كتاب، اولاً دفاع از مؤلف و بيان اين مطلب بوده كه آنچه نویسنده روايت كرده در امهات و مهم‌ترين مصادر كتب شيعه موجود است و ثانياً تكميل بحث و ذكر آياتى بوده كه در حق اهل‌بيت(ع) نازل يا تفسير و يا تأويل شده است. عاشور در شرح اين آيات از شرح اصول كافى محدث مازندرانى استفاده نموده است.<ref>همان، ص223</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
از كتاب «الدرّ الثمين في خمسمائة...»، نسخه‌اى در كتابخانه مدرسه عالى شهيد مطهرى وجود دارد كه البته نسبت به متون ديگر اندك تفاوتى در آن ديده مى‌شود.<ref>گلى زواره قمشه‌اى، غلامرضا، ص36</ref> | از كتاب «الدرّ الثمين في خمسمائة...»، نسخه‌اى در كتابخانه مدرسه عالى شهيد مطهرى وجود دارد كه البته نسبت به متون ديگر اندك تفاوتى در آن ديده مى‌شود.<ref>گلى زواره قمشه‌اى، غلامرضا، ص36</ref> | ||
آدرس آيات، روايات، توضيح عبارات و ارجاعات مفيدى در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است. توضيحات پاورقى گاه اندك و گاه مفصل است؛ به‌عنوان مثال | آدرس آيات، روايات، توضيح عبارات و ارجاعات مفيدى در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است. توضيحات پاورقى گاه اندك و گاه مفصل است؛ به‌عنوان مثال نویسنده در ردّ جهالى كه علم غيبى امام را انكار مى‌كنند لازم مى‌داند كه مفصل شرح و توضيح دهد.<ref>پاورقى 5، صفحه 184 - 188</ref>فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||