الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة (ارشاد): تفاوت میان نسخه‌ها

[[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (نويسنده)

[[حسن‌‌زاده آملی، حسن]] (مصحح)

| تعداد جلد =6

| کتابخانۀ دیجیتال نور =16483

 

 

'''الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة''' مهمترين اثر فلسفى حكيم بزرگ [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين]] (979- 1050ق) و متن درسى آموزش حكمت متعاليه است كه با مقدمه، تصحيح و تعليقات [[حسن‌‌زاده آملی، حسن|آيت‌الله حسن حسن زاده آملى]] (متولد 1307ش) منتشر شده است. اين شرح و تعليقه شش جلدى شامل تمامى نه جلد اسفار مى‌شود.

#بى‌ترديد شارح از حكيمان و عارفان بزرگ معاصر است و از مهمترين مدرسان طراز اول فلسفه و عرفان اسلامى در حوزه علميه قم به‌شمار مى‌رود؛ بنابراين مطالب و تعليقات ايشان نيز همانند انديشه‌هاى حكيم [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] خواندنى است و شايسته است كه مورد دقت و ژرف‌نگرى كامل قرار گيرد.

#زبان متن و نيز مقدمه و تعليقات [[حسن‌‌زاده آملی، حسن|استاد حسن‌زاده]]، عربى است؛ هرچند گاه مطالبى به زبان فارسى نيز نوشته.<ref>همان، جلد 6، ص770، پاورقى</ref>و يا ابياتى از شاعران فارسى زبان آورده و به‌طور مثال گاهى معناى لغات عربى را به زبان فارسى نوشته.<ref>همان، ص617، پاورقى 2</ref>و يا بخشى از پاورقى را به فارسى نگاشته است.<ref>همان، ج 2، ص414 و ج 6، ص596، پاورقى 1</ref>

#شارح در موارد لازم توضيحاتى در پاورقى درباره اغلاط برخى از نسخه‌ها و صورت صحيح عبارات نيز ذكر كرده است..<ref>همان، ج 6، ص662</ref>به نظر مى‌رسد اثر حاضر، بهترين نسخه تصحيح شده كتاب اسفار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] است زيرا شارح از سويى به مباحث كلام، فلسفه و عرفان اشراف كامل دارد و از سوى ديگر از ادباى ممتاز زبان و ادبيات فارسى و عربى محسوب مى‌شود و از ديگر سو، كتاب حاضر را با دقت كامل در مدت چهارده سال تدريس و با بهره گرفتن از نقد و نظر حاضران و پژوهشگران، به صورت تدريجى تصحيح كرده است.

#يكى از نكته‌هاى جالب اين تعليقات مطالب دقيق و ژرفى است كه [[حسن‌‌زاده آملی، حسن|آيت‌الله حسن‌زاده]] از آثار ديگرش نقل كرده است مانند اين نكته از كتاب «هزار و يك كلمه» درباره اينكه آيا اطلاق وجود و موجود بر خداى تعالى جايز است يا نه؟: در دعاى مجير 178 اسم الهى آمده است و پنجاه‌وهفتمين آن، يا «موجود» است كه مقدّس‌هاى خشك، سخت از آن رم مى‌كنند چه اين‌كه مى‌گويند: «وجود موجود را عارفان و حكيمان به دهان مردم انداختند» با اين‌كه دعاى مجير را [[کفعمی، ابراهیم بن علی|مرحوم كفعمى]] در بلد الأمين و مصباح از حضرت خاتم انبياء(ص) روايت كرده است كه وقتى در مقام ابراهيم(ع) به نماز بود، جبرئيل آن را براى آن جناب آورد»... لذا ارباب حكمت و عرفان لفظ شريف وجود را براى تعبير از موضوع علم حكمت و عرفان برگزيدند.<ref>همان، ص421- 422</ref>

<references />

== منابع مقاله ==

[[رده: فيلسوفان قرن یازده، آ-ی]]

[[رده:صدرالدين شيرازي، محمد بن ابراهيم، 979-1050ق]]