الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة: تفاوت میان نسخه‌ها

| زبان = عربی

| تعداد جلد = 9

| کد کنگره = ‏BBR‎‏ ‎‏1081‎‏ ‎‏1368

| کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE01856AUTOMATIONCODE

| پیش از =  

}}

'''الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة'''، تأليف [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالدين محمد شيرازى]] (متوفى 1050ق)، معروف به [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] يا [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين]]، دوره كامل فلسفه صدرايى (حكمت متعاليه) به زبان عربى است.

[[مظفر، محمدرضا|علامه مظفر]] در مقدمه‌اش بر كتاب ابتدا به توصيف جايگاه علمى نویسنده پرداخته است. وى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] را از بزرگ‌ترين فلاسفه الهى دانسته كه قرن‌ها بايد بگذرد تا فرزانه‌اى مانند او ظهور يابد. او مدرّس درجه اول مكتب فلسفى الهى در سه قرن اخير در بلاد شيعه است.<ref>ر.ک: مقدمه مظفر، صفحه ب</ref>وى سپس كتاب اسفار را در رأس تمامى كتب فلسفه قديم و جديد و مادر تمامى تأليفات او دانسته است؛ چراكه هر كتابى يا رساله‌اى كه پس از آن تأليف كرده، برگرفته از عبارات آن كتاب است.<ref>همان، صفحه «ب» و «ز»</ref>در ادامه به ذكر شرح حال صدرا پرداخته و زندگى‌اش را در سه مرحله توضيح داده است.<ref>همان، صفحه د - ز</ref>

با مطالعه و بررسى آثار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] مى‌توان دريافت كه او در تأسيس نظام فلسفى خود از دو گونه منبع بهره برده است:

#منبع روحانى و باطنى؛ يعنى همان چيزى كه او الهامات ربانى ناميده و به مدد مجاهده و تهذيب نفس و تجريد عقل به آن دست يافته است؛

نوآورى‌هاى حكمت متعاليه را از دو جنبه مى‌توان بررسى كرد: يكى، عرضه راه‌هاى جديد براى حل برخى از مسائلى كه ميان انديشمندان مسلمان درباره آن منازعه بوده است و ديگرى، طرح مسائل جديد و نظريه‌پردازى درباره آنها. از آنجا كه زيربنا و بنيان حكمت متعاليه را علم وجود تشكيل مى‌دهد، بالطبع نوآورى‌هاى آن را كه در واقع مبانى و مبادى اين مكتب بشمار مى‌روند، حول وجود و مسائل مرتبط با آن بايد جست. گرچه نقطه آغازين ساير سيستم‌هاى فلسفى نيز وجود و شناخت آن است، اما براى نخستين بار در نظام صدرايى اين پرسش مطرح شد كه وجود با اين همه وسعت و شمول بى‌نظيرش چگونه ممكن است كه يك مفهوم صرف باشد كه خارج از ذهن عينيت و اصالتى ندارد. نظريه اصالت وجود پاسخ مبتكرانه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] به اين پرسش است كه در خلال سخنان حكماى پيش از او مانند [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و پيروانش نيز اين قول را مى‌توان يافت. اما تصريح و تأكيد بر اهميت آن در حكمت متعاليه صدرايى به‌نحوى كه راشاى حل بسيارى از معضلات فلسفى و كلامى شده بى‌سابقه است. برخى از مهم‌ترين نوآورى‌هاى اساسى ديگر در حكمت متعاليه عبارتند از: تشكيك وجود، وحدت وجود، تقسيم وجود به نفسى، رابطى و رابط، امكان فقرى، اتحاد عقل و عاقل و معقول، حركت جوهرى، تبيين فلسفى جديد درباره زمان و اينكه آن بعد چهارم است، نظريه جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء بودن نفس، قاعده بسيط الحقيقة، قاعده النفس في وحدتها كل القوى، اثبات فلسفى عالم خيال منفصل و مجموعه آراى مربوط به معادشناسى.<ref>همان، ص779</ref>

{{وابسته‌ها}}

[[مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی]]

[[الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ارشاد)]]

[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]]

[[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]]

[[رده:صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، 979-1050ق]]