۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الثغر الباسم في صناعة الكاتب و الكاتم (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۱۳
، ۲ سپتامبر ۲۰۲۲جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'مـ' به 'م') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
[[انس، اشرف محمد]] (محقق) | [[انس، اشرف محمد]] (محقق) | ||
[[نصار، حسین]] | [[نصار، حسین]] (مصحح) | ||
| زبان = | | زبان = عربي | ||
| کد کنگره = /س3ث7 2483 PJA | | کد کنگره = /س3ث7 2483 PJA | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه نویسنده و سیزده قسم (بخش) است. | کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه نویسنده و سیزده قسم (بخش) است. | ||
[[سحماوي، شمس الدين محمد|سحماوی]] بسیار زیاد و به‌گونه‌ای افراطی از دو کتاب «[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی في صناعة الإنشا]]» و «[[ضوء الصبح المسفر]]» [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] استفاده کرده است. او همچنین از منابع شفاهی و مکاتبات دیوان انشا استفاده کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص27</ref>. | [[سحماوي، شمس الدين محمد|سحماوی]] بسیار زیاد و به‌گونه‌ای افراطی از دو کتاب «[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی في صناعة الإنشا]]» و «[[ضوء الصبح المسفر]]» [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] استفاده کرده است. او همچنین از منابع شفاهی و مکاتبات دیوان انشا استفاده کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص27</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
کتب دساتیر در عصر ممالیک، نوع مهمی از انواع مصادری است که محققان در تاریخ، برای آن مقطع تاریخی بر آنها اعتماد می‌کنند؛ خواه در حوزه تاریخی یا ادبی باشد. از جمله این آثار کتاب «[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی في صناعة الإنشا]]» [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] است. محقق، کتاب «المقصد الرفيع المنشا الهادي لصناعة الإنشا» خالدی را ازآن‌رو برای تحقیق برگزیده تا سلسله مؤلفات بزرگ در دیوان انشا و صناعت آن - که از شهاب عمری آغاز شده و تا قلقشندی ادامه یافته - به‌واسطه آن تکمیل گردد<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>. | کتب دساتیر در عصر ممالیک، نوع مهمی از انواع مصادری است که محققان در تاریخ، برای آن مقطع تاریخی بر آنها اعتماد می‌کنند؛ خواه در حوزه تاریخی یا ادبی باشد. از جمله این آثار کتاب «[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی في صناعة الإنشا]]» [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] است. محقق، کتاب «المقصد الرفيع المنشا الهادي لصناعة الإنشا» خالدی را ازآن‌رو برای تحقیق برگزیده تا سلسله مؤلفات بزرگ در دیوان انشا و صناعت آن - که از شهاب عمری آغاز شده و تا قلقشندی ادامه یافته - به‌واسطه آن تکمیل گردد<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>. | ||
وی، نام اصلی کتاب را «الثغر الباسم في صناعة الكاتب و الكاتم» دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. او، از تحقیق دیگری از این اثر به سال 1988م، به قلم خلیل شحاده یاد کرده و مطالعه‌ای مقایسه‌ای بین تحقیقات خود و شحاده انجام داده است. او ملاحظات انتقادی خود را در این‌باره به دو بخش تقسیم کرده است: اول، مطالعه نسخه خطی توسط او و شیوه تحقیق وی؛ دوم، پیرامون شیوه تحقیق و جنبه‌های قصور نسبت به آن. محقق، معتقد است شحاده در مطالعه نسخه کتاب، آن را با مصادر پیش از آن، یعنی «التعريف» عمری و «التثقيف» ابن ناظر الجیش و «[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی]]» [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] مقایسه کرده است، اما در کنار این مصادر به منابع مهم دیگری چون «[[الجوهر الثمين في سير الملوك و السلاطين|الجوهر الثمين]]» [[ابن دقماق، ابراهیم بن محمد|ابن دقماق]] و «المسالك و الممالك» عمری و «[[نهاية الأرب في فنون الأدب|نهاية الأرب]]» [[نویری، احمد بن عبدالوهاب|نویری]]، توجه نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | وی، نام اصلی کتاب را «الثغر الباسم في صناعة الكاتب و الكاتم» دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. او، از تحقیق دیگری از این اثر به سال 1988م، به قلم خلیل شحاده یاد کرده و مطالعه‌ای مقایسه‌ای بین تحقیقات خود و شحاده انجام داده است. او ملاحظات انتقادی خود را در این‌باره به دو بخش تقسیم کرده است: اول، مطالعه نسخه خطی توسط او و شیوه تحقیق وی؛ دوم، پیرامون شیوه تحقیق و جنبه‌های قصور نسبت به آن. محقق، معتقد است شحاده در مطالعه نسخه کتاب، آن را با مصادر پیش از آن، یعنی «التعريف» عمری و «التثقيف» ابن ناظر الجیش و «[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی]]» [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] مقایسه کرده است، اما در کنار این مصادر به منابع مهم دیگری چون «[[الجوهر الثمين في سير الملوك و السلاطين|الجوهر الثمين]]» [[ابن دقماق، ابراهیم بن محمد|ابن دقماق]] و «المسالك و الممالك» عمری و «[[نهاية الأرب في فنون الأدب|نهاية الأرب]]» [[نویری، احمد بن عبدالوهاب|نویری]]، توجه نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | ||
در رابطه با بخش دوم نیز از جمله قصوراتش این است که به معرفی شخصیت‌های معروف و افرادی که گاه به سبب شهرت - مانند: خلفای راشدین - یا به جهت ذکر آن شخصیت‌ها در داخل کتاب – مانند: برخی از خلفای بنی‌امیه و بنی‌عباس - نیاز به معرفی ندارند، پرداخته و در مقابل برخی از شخصیت‌های غیر معروف، مانند: امراء و وزراء و غیر آنها را معرفی نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. همچنین اماکن جغرافیایی و تاریخی فراوانی، به‌ویژه در مصر را معرفی ننموده است. دشوارتر آنکه از معرفی مسجد فکاهین و بازار شوایین غفلت کرده و این فراوان در اجزای نسخه اتفاق افتاده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | در رابطه با بخش دوم نیز از جمله قصوراتش این است که به معرفی شخصیت‌های معروف و افرادی که گاه به سبب شهرت - مانند: خلفای راشدین - یا به جهت ذکر آن شخصیت‌ها در داخل کتاب – مانند: برخی از خلفای بنی‌امیه و بنی‌عباس - نیاز به معرفی ندارند، پرداخته و در مقابل برخی از شخصیت‌های غیر معروف، مانند: امراء و وزراء و غیر آنها را معرفی نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. همچنین اماکن جغرافیایی و تاریخی فراوانی، به‌ویژه در مصر را معرفی ننموده است. دشوارتر آنکه از معرفی مسجد فکاهین و بازار شوایین غفلت کرده و این فراوان در اجزای نسخه اتفاق افتاده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||