التنقيح في المنطق: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==')
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>')
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''التنقيح في المنطق'''، تألیف [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالدین محمد شیرازی]] (ملاصدرا) با تصحیح و تحقیق غلامرضا یاسی‎پور (اساس تصحیح را دکتر یاسی‎پور برعهده گرفته و دکتر مقصود محمدی و دکتر سید حسین موسویان آن را به‎صورت مطلوب و نسبتا دقیق درآورده‎اند) و اشراف [[خامنه‌ای، محمد|سید محمد خامنه‎ای]]، کتابی است به زبان عربی با موضوع منطق. [[فرامرز قراملکی، احد|احد فرامرز قراملکی]]، مقدمه مفصلی به زبان فارسی بر کتاب نوشته که از حجم آن بیشتر است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در این اثر، اصول منطق را (به تعبیر خودش: منقحا فصولها من فضول؛ یعنی بدون ذکر مباحث اضافه و زیادی) بیان کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص4</ref>.
'''التنقيح في المنطق'''، تألیف [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالدین محمد شیرازی]] (ملاصدرا) با تصحیح و تحقیق غلامرضا یاسی‎پور (اساس تصحیح را دکتر یاسی‎پور برعهده گرفته و دکتر مقصود محمدی و دکتر سید حسین موسویان آن را به‎صورت مطلوب و نسبتا دقیق درآورده‎اند) و اشراف [[خامنه‌ای، محمد|سید محمد خامنه‎ای]]، کتابی است به زبان عربی با موضوع منطق. [[فرامرز قراملکی، احد|احد فرامرز قراملکی]]، مقدمه مفصلی به زبان فارسی بر کتاب نوشته که از حجم آن بیشتر است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در این اثر، اصول منطق را (به تعبیر خودش: منقحا فصولها من فضول؛ یعنی بدون ذکر مباحث اضافه و زیادی) بیان کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص4</ref>.


او در رساله منطقی خود اشاره به نام آن نمی‎کند. دو نسخه از چهار نسخه خطی [این کتاب] به‎صورت «رسالة موجزة موسومة بالتنقيح» عنوان یافته‎اند. این اثر از حیث اسلوب نگارشی، روانی عبارات و روشنی مفاهیم، نوع اصطلاحات و نحوه اخذ و اقتباس، مشخصات قلم ملاصدرا را دارا است»<ref>ر.ک: مقدمه دکتر قراملکی، صفحه پنجاه‎وچهار</ref>.
او در رساله منطقی خود اشاره به نام آن نمی‎کند. دو نسخه از چهار نسخه خطی [این کتاب] به‎صورت «رسالة موجزة موسومة بالتنقيح» عنوان یافته‎اند. این اثر از حیث اسلوب نگارشی، روانی عبارات و روشنی مفاهیم، نوع اصطلاحات و نحوه اخذ و اقتباس، مشخصات قلم ملاصدرا را دارا است»<ref>ر.ک: مقدمه دکتر قراملکی، صفحه پنجاه‎وچهار</ref>.
خط ۵۵: خط ۵۵:
کتاب التنقيح شامل نُه بخش است و به همین سبب ظاهر تبویب، موهم‎ نُه‎بخشی بودن ساختار آن است. نه‎تنها این اثر بلکه بسیاری از منطق‎نگاری‎های دوبخشی متأخر، شامل نُه بخش عمده‎اند و این نه به دلیل نُه‎بخشی بودن ساختار منطقی آنها، بلکه به دلیل حفظ ظواهر سنّت ارسطویی است... نُه بخش کتاب التنقيح شامل همه صناعات خمس نیست، بلکه مانند اشارات به بحث اجمالی از برهان و مغالطه بسنده کرده است. پراکندگی مباحث دوبخشی در ابواب التنقيح، شیوه خاصی دارد و تابع آثار پیشین نیست. ملاصدرا اثر خود را شامل نه باب و هر باب را شامل چندین فصل قرار داده و عناوین باب و فصل را به‎ترتیب «اشراق» و «لمعه» نامیده و موضوع هر اشراقی را گاهی با تعابیر ارسطویی و گاهی با تعابیر متداول متأخر می‎آورد.
کتاب التنقيح شامل نُه بخش است و به همین سبب ظاهر تبویب، موهم‎ نُه‎بخشی بودن ساختار آن است. نه‎تنها این اثر بلکه بسیاری از منطق‎نگاری‎های دوبخشی متأخر، شامل نُه بخش عمده‎اند و این نه به دلیل نُه‎بخشی بودن ساختار منطقی آنها، بلکه به دلیل حفظ ظواهر سنّت ارسطویی است... نُه بخش کتاب التنقيح شامل همه صناعات خمس نیست، بلکه مانند اشارات به بحث اجمالی از برهان و مغالطه بسنده کرده است. پراکندگی مباحث دوبخشی در ابواب التنقيح، شیوه خاصی دارد و تابع آثار پیشین نیست. ملاصدرا اثر خود را شامل نه باب و هر باب را شامل چندین فصل قرار داده و عناوین باب و فصل را به‎ترتیب «اشراق» و «لمعه» نامیده و موضوع هر اشراقی را گاهی با تعابیر ارسطویی و گاهی با تعابیر متداول متأخر می‎آورد.


اشراق اول با عنوان «ایساغوجی» علاوه بر کلیات پنج‎گانه، شامل تعریف منطق و دلالت‎شناسی و نسبت‎های چهارگانه است. اشراق دوم در «اقوال شارحه» است. اشراق سوم با تعبیر ارسطویی «باری‎ارمیناس» به بحث از تعریف و اقسام قضیه می‎پردازد. اشراق چهارم «موجهات»، «تناقض» و «عکس» را مورد بحث قرار می‎دهد. اشراق پنجم با عنوان «ترکیب ثانی» به بحث از قیاس می‎پردازد. ارسطو بحث از قیاس را تحت عنوان «تحلیل اوّل» آورده است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] عنوان «ترکیب ثانی» را از خواجه طوسی متأثر است که تألیف قیاسی را در برابر تألیف قضیه، تألیف یا ترکیب ثانی می‎نامید. اشراق ششم به «قیاس خلف» اختصاص دارد و اشراق هفتم به بیان اقسام سه‎گانه «استدلال» می‎پردازد. اشراق هشتم و نهم به‎ترتیب در «برهان» و «مغالطه» است که بیش‎وکم به روش اشارات نگارش یافته‎اند. التنقيح علاوه بر ساختار منطقی به‎لحاظ تحلیل مسائل منطقی نیز به روش دوبخشی است<ref>ر.ک: همان، صفحات پانزده تا هفده</ref>.
اشراق اول با عنوان «ایساغوجی» علاوه بر کلیات پنج‎گانه، شامل تعریف منطق و دلالت‎شناسی و نسبت‎های چهارگانه است. اشراق دوم در «اقوال شارحه» است. اشراق سوم با تعبیر ارسطویی «باری‎ارمیناس» به بحث از تعریف و اقسام قضیه می‎پردازد. اشراق چهارم «موجهات»، «تناقض» و «عکس» را مورد بحث قرار می‎دهد. اشراق پنجم با عنوان «ترکیب ثانی» به بحث از قیاس می‎پردازد. ارسطو بحث از قیاس را تحت عنوان «تحلیل اوّل» آورده است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] عنوان «ترکیب ثانی» را از خواجه طوسی متأثر است که تألیف قیاسی را در برابر تألیف قضیه، تألیف یا ترکیب ثانی می‎نامید. اشراق ششم به «قیاس خلف» اختصاص دارد و اشراق هفتم به بیان اقسام سه‎گانه «استدلال» می‎پردازد. اشراق هشتم و نهم به‎ترتیب در «برهان» و «مغالطه» است که بیش‎وکم به روش اشارات نگارش یافته‎اند. التنقيح علاوه بر ساختار منطقی به‎لحاظ تحلیل مسائل منطقی نیز به روش دوبخشی است.<ref>ر.ک: همان، صفحات پانزده تا هفده</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش