۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ایراني' به 'ایرانی'
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی') |
جز (جایگزینی متن - 'ایراني' به 'ایرانی') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12773 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12773 | ||
| کتابخوان همراه نور =02865 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۹: | ||
از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب، نوآورى‌هاى مسعودى در آن است. از جمله آنكه وى در جاى‌جاى اين اثر، چون زبان‌شناسى آگاه از ساختار زبان‌هایى چون فارسیِ باستان، سريانى، يونانى و رومى به بحث از ويژگى‌هاى اين زبان‌ها، اشتقاق واژه‌ها و معانىِ آنها پرداخته‌است. وى از پسِ عبرى، عربى را از همه زبان‌ها به سريانى نزدیک تر و تفاوت اين دو زبان را اندك مى‌داند. او زبان سريانى را فاقد «فا» و شمار حروف و صداهاى خطى كه زرتشت پديد آورد و مجوسان آن را «كشن دبيره»؛ يعنى «نوشته همگان» گويند، يكصد و شصت و هر حرف و صدايى را داراى صورتى منفرد و مستقل دانسته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/98 عسکرى، عليرضا، 1376، ص98]</ref> | از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب، نوآورى‌هاى مسعودى در آن است. از جمله آنكه وى در جاى‌جاى اين اثر، چون زبان‌شناسى آگاه از ساختار زبان‌هایى چون فارسیِ باستان، سريانى، يونانى و رومى به بحث از ويژگى‌هاى اين زبان‌ها، اشتقاق واژه‌ها و معانىِ آنها پرداخته‌است. وى از پسِ عبرى، عربى را از همه زبان‌ها به سريانى نزدیک تر و تفاوت اين دو زبان را اندك مى‌داند. او زبان سريانى را فاقد «فا» و شمار حروف و صداهاى خطى كه زرتشت پديد آورد و مجوسان آن را «كشن دبيره»؛ يعنى «نوشته همگان» گويند، يكصد و شصت و هر حرف و صدايى را داراى صورتى منفرد و مستقل دانسته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/98 عسکرى، عليرضا، 1376، ص98]</ref> | ||
«واژه‌شناسىِ» زبان‌هاى مختلف نيز از نوآورى‌هاى مسعودى در «التنبيه» است. او مى‌نويسد: ایرانشهر، «شهر نيكان» است؛ چراكه «اير» به فارسی قديم معادل «خير» و برترى است و از همين رو رئيس آتشكده را «ايربذ» گفتند؛ يعنى «سر نيكان و برتران» و اين كلمه را معرب كرده، «هربذ» [هربد] گفته‌اند. رود مهران سند به شهر مولتان مى‌رسد و مولتان؛ يعنى «روزنه طلا». | «واژه‌شناسىِ» زبان‌هاى مختلف نيز از نوآورى‌هاى مسعودى در «التنبيه» است. او مى‌نويسد: ایرانشهر، «شهر نيكان» است؛ چراكه «اير» به فارسی قديم معادل «خير» و برترى است و از همين رو رئيس آتشكده را «ايربذ» گفتند؛ يعنى «سر نيكان و برتران» و اين كلمه را معرب كرده، «هربذ» [هربد] گفته‌اند. رود مهران سند به شهر مولتان مى‌رسد و مولتان؛ يعنى «روزنه طلا». ایرانیان پيش از زردشت بر دين حنيفان بودند. «حنيف» كلمه‌اى است سريانى كه معرب شده و اصل آن «حنيفوا» بوده است. گويند تلفظ آن با حروف مخصوصى ما بين «يا» و «فا» است؛ زيرا سريانيان فا ندارند و.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/98 ر.ک: همان]</ref> | ||
بيان «وجه تسميه» شهرها، اقوام، زبان‌ها، نبردها و اشخاص، از ديگر نكات برجسته «التنبيه» است. مسعودى در اين زمينه مى‌نويسد: بابل را به فارسی و نبطى «بابيل» مى‌گفته‌اند. بعضى حكيمان ایران و نبط گفته‌اند كه شهر را به انتساب مشترى به اين نام خوانده‌اند كه مشترى در لغت قديم آنها «بيل» بوده است كه اين اقليم [چهارم] متعلق است به مشترى و در قسمت آن واقع است و.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/99 همان، ص99]</ref> | بيان «وجه تسميه» شهرها، اقوام، زبان‌ها، نبردها و اشخاص، از ديگر نكات برجسته «التنبيه» است. مسعودى در اين زمينه مى‌نويسد: بابل را به فارسی و نبطى «بابيل» مى‌گفته‌اند. بعضى حكيمان ایران و نبط گفته‌اند كه شهر را به انتساب مشترى به اين نام خوانده‌اند كه مشترى در لغت قديم آنها «بيل» بوده است كه اين اقليم [چهارم] متعلق است به مشترى و در قسمت آن واقع است و.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/99 همان، ص99]</ref> | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۷: | ||
مسعودى در مطاوىِ التنبيه، آراء طبى عصر خويش را نيز منعكس كرده است. علاج دردهاى شكم و استخوان، داروى دفع سنگ كليه و اثر كمال و نقصان ماه بر حال بيماران نمونه‌هایى از اين آرا است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/100 ر.ک: همان، ص100]</ref> | مسعودى در مطاوىِ التنبيه، آراء طبى عصر خويش را نيز منعكس كرده است. علاج دردهاى شكم و استخوان، داروى دفع سنگ كليه و اثر كمال و نقصان ماه بر حال بيماران نمونه‌هایى از اين آرا است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/100 ر.ک: همان، ص100]</ref> | ||
آداب اقوام، ملل و فِرق گوناگون نيز در «التنبيه» آمده است. آداب روزه نصارى و خوراك ايشان، نيايش بابليان و صابيان و خوراك ايشان و رسوم ملوك روم و مردم ایران از اين جمله است. مسعودى از برخى از آداب و رسوم ديرين | آداب اقوام، ملل و فِرق گوناگون نيز در «التنبيه» آمده است. آداب روزه نصارى و خوراك ايشان، نيايش بابليان و صابيان و خوراك ايشان و رسوم ملوك روم و مردم ایران از اين جمله است. مسعودى از برخى از آداب و رسوم ديرين ایرانیان نيز همچون كوسه‌سوارى در روز اول آذرماه در عراق و ديگر ولايت‌هاى ایران خبر داده و پيشينه آن را از ايام پادشاهان ایرانِ باستان مى‌داند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/100 ر.ک: همان]</ref> | ||
مسعودى تنها به نقل آراء دانشمندان بسنده نكرده، بلكه آرا و مآخذ كسانى چون بطلميوس كلواذى، [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، زهرى و مورخان ایران و روم باستان و نيز مورخان اسلامى را نيز نقد كرده است. آراء مورخان ایران و روم باستان و مورخان اسلامى نيز در اين كتاب به معرض نقد نهاده شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/100 ر.ک: همان]</ref> | مسعودى تنها به نقل آراء دانشمندان بسنده نكرده، بلكه آرا و مآخذ كسانى چون بطلميوس كلواذى، [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، زهرى و مورخان ایران و روم باستان و نيز مورخان اسلامى را نيز نقد كرده است. آراء مورخان ایران و روم باستان و مورخان اسلامى نيز در اين كتاب به معرض نقد نهاده شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3727/100 ر.ک: همان]</ref> | ||