۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - '==منابع مقاله== مقدمه و متن كتاب. رده:کتابشناسی' به '==منابع مقاله== مقدمه و متن كتاب. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی') |
||
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
[[مؤسسة التراث الدرزي]] (گردآورنده) | [[مؤسسة التراث الدرزي]] (گردآورنده) | ||
[[ابن معن، حسین بن فخرالدین]] ( | [[ابن معن، حسین بن فخرالدین]] (نویسنده) | ||
[[سواریه، نوفان حمود]] (محقق) | [[سواریه، نوفان حمود]] (محقق) | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| شابک =9957-00-154-x | | شابک =9957-00-154-x | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10910 | ||
| کتابخوان همراه نور =10910 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''التمييز''' اثر [[ابن معن، حسین بن فخرالدین|حسين بن فخرالدين بن قرقماس المعنى]] معروف به [[ابن معن، حسین بن فخرالدین|ابن مَعن]] (1034-1109ق)، كه در آن خصلتهاى پسنديده اخلاقى با استفاده از منابع اهلسنت از آيات و روايات استخراج و بررسى شده است. كتاب به زبان عربى و در سال 1097ق نوشته شده است. | '''التمييز''' اثر [[ابن معن، حسین بن فخرالدین|حسين بن فخرالدين بن قرقماس المعنى]] معروف به [[ابن معن، حسین بن فخرالدین|ابن مَعن]] (1034-1109ق)، كه در آن خصلتهاى پسنديده اخلاقى با استفاده از منابع اهلسنت از آيات و روايات استخراج و بررسى شده است. كتاب به زبان عربى و در سال 1097ق نوشته شده است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در بيستوشش باب تنظيم شده است. هر باب به مدح يكى از صفات و خصلتهاى پسنديده اختصاص يافته است و ضمن اشاره به آياتى كه احياناً اشارهاى به آن صفت دارند، به ذكر كلمات بزرگان پيرامون آن پرداخته شده است. در انتهاى هر باب نيز تحت عنوان «فصل و مما قيل في مدح...» به آيات، اشعار و مطالب ديگرى از منابع مختلف اشاره شده است. | كتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در بيستوشش باب تنظيم شده است. هر باب به مدح يكى از صفات و خصلتهاى پسنديده اختصاص يافته است و ضمن اشاره به آياتى كه احياناً اشارهاى به آن صفت دارند، به ذكر كلمات بزرگان پيرامون آن پرداخته شده است. در انتهاى هر باب نيز تحت عنوان «فصل و مما قيل في مدح...» به آيات، اشعار و مطالب ديگرى از منابع مختلف اشاره شده است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، ابتدا زندگىنامه مفصلى از مؤلف ارائه شده و پس از ذكر آثار وى و عناوين ابواب اثر حاضر، به نسخههاى موجود از كتاب و روش كار محقق اشاره شده است. | در مقدمه، ابتدا زندگىنامه مفصلى از مؤلف ارائه شده و پس از ذكر آثار وى و عناوين ابواب اثر حاضر، به نسخههاى موجود از كتاب و روش كار محقق اشاره شده است. | ||
در ادامه به چند نمونه از صفات و | در ادامه به چند نمونه از صفات و خصلتهایى پسنديدهاى كه در ابواب كتاب به آنها پرداخته شده اشاره مىشود: | ||
#عقل: | #عقل: نویسنده معتقد است اگر انسان از عقل كمى برخوردار باشد، زيادى علم، نفعى براى وى نخواهد داشت، اما اگر از عقلى زياد برخوردار باشد و علمى كم، زيادى عقل، كم بودن علم وى را جبران خواهد نمود. | ||
#:وى عقل را غير از علم دانسته و معتقد است كه عقل، طريق وصول به علم مىباشد، اما علم، افضل از آن است؛ زيرا علم، از صفات بارىتعالى بوده و ثمره آن، عمل و طاعت است و كسى كه عاقل نباشد، عالم ناميده نمىشود. | #:وى عقل را غير از علم دانسته و معتقد است كه عقل، طريق وصول به علم مىباشد، اما علم، افضل از آن است؛ زيرا علم، از صفات بارىتعالى بوده و ثمره آن، عمل و طاعت است و كسى كه عاقل نباشد، عالم ناميده نمىشود. | ||
#:در اين باب، سخنانى حكمتآميز از بزرگان و مشاهيرى همچون [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] حضرت موسى(ع)، حسن بصرى، اسكندر مقدونى، سفيان سورى و محمد بن ادريس شافعى در ستايش عقل آورده شده است. | #:در اين باب، سخنانى حكمتآميز از بزرگان و مشاهيرى همچون [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] حضرت موسى(ع)، حسن بصرى، اسكندر مقدونى، سفيان سورى و محمد بن ادريس شافعى در ستايش عقل آورده شده است. | ||
#علم: در ابتداى اين باب، تفسيرى از حسن بصرى پيرامون آيه شريفه ''' «هل يستوى الذين يعلمون و الذين لا يعلمون» ''' بدين مضمون آورده شده است كه مراد از اين آيه، نفى استوا به | #علم: در ابتداى اين باب، تفسيرى از حسن بصرى پيرامون آيه شريفه ''' «هل يستوى الذين يعلمون و الذين لا يعلمون» ''' بدين مضمون آورده شده است كه مراد از اين آيه، نفى استوا به تنهایى نيست؛ زيرا اين امر بدون هيچ شبههاى پذيرفته شده است؛ بلكه مراد از اين آيه، تذكر به تفاوت عظيم ميان عالم و جاهل مىباشد. | ||
#: | #:نویسنده در ذيل كلمهاى حكيمانه از لقمان: «ثمره علم انصاف و زهد و نتيجه آن عفاف مىباشد و چيزى جز پيروى از هواى نفس مردم را هلاك نمىكند»، به بيان فرق ميان هواى نفس و شهوت پرداخته است. وى معتقد است كه هواى نفس، مختص به آراء و اعتقادات مىباشد درحالىكه شهوت، ميل به لذات بوده و از نتايج پيروى از هواى نفس است؛ بنابراین، هواى نفس اخص بوده و شهوت، اعم مىباشد. | ||
#:به باور وى، عقل باعث عصمت ملوك و امرا و محدود كننده سلاطين و وزرا بوده و ايشان را از ظلم و اذيت مردم بازمىدارد و لذا بر آنان، شناخت حق و فضيلت آن واجب است. | #:به باور وى، عقل باعث عصمت ملوك و امرا و محدود كننده سلاطين و وزرا بوده و ايشان را از ظلم و اذيت مردم بازمىدارد و لذا بر آنان، شناخت حق و فضيلت آن واجب است. | ||
#:پيامبر اكرم(ص)، لقمان حكيم، محمد بن | #:پيامبر اكرم(ص)، لقمان حكيم، محمد بن ابراهیم رندى، جنيد بن جنيد بغدادى، ابودرداء، ابن مبارک، عبادة بن صامت، قاضى محمد بن عبدالله بن محمد معافذى اشبيلى و ابن مسعود، از جمله كسانى هستند كه سخنانى از ايشان در ستايش علم آورده شده است. | ||
#حلم: ملكهاى است كه از طمأنينه و آرامش در قبال تحركات غضبى و عدم هيجان نشأت | #حلم: ملكهاى است كه از طمأنينه و آرامش در قبال تحركات غضبى و عدم هيجان نشأت مىگیرد و نویسنده معتقد است كه افضل از كظم غيظ مىباشد؛ زيرا صبر پس از هيجان بوده و محتاج مجاهدت فراوان است درحالىكه حلم، عدم هيجان مىباشد. | ||
#:در روايتى از امام حسن(ع) درباره اين صفت پسنديده در اين باب، چنين آمده است كه محبوبترين امور نزد خداوند، بخشش در قدرت و حلم هنگام غضب بوده و مبالغه قدرتمند در عقوبت، او را به غضب الهى نزدیک | #:در روايتى از امام حسن(ع) درباره اين صفت پسنديده در اين باب، چنين آمده است كه محبوبترين امور نزد خداوند، بخشش در قدرت و حلم هنگام غضب بوده و مبالغه قدرتمند در عقوبت، او را به غضب الهى نزدیک و از انتساب به كرم، دور مىكند. | ||
#حيا: عبارت است از انحصار و بازداشتن نفس به خاطر ترس از ارتكاب به قبايح و زشتىها و هنگامى كه عبدمتصف به حيا گرديد، تمام آنچه را كه مايه ناخوشنودى خداوند است، ترك مىكند. | #حيا: عبارت است از انحصار و بازداشتن نفس به خاطر ترس از ارتكاب به قبايح و زشتىها و هنگامى كه عبدمتصف به حيا گرديد، تمام آنچه را كه مايه ناخوشنودى خداوند است، ترك مىكند. | ||
#: | #:ابراهیم بن ابواسحق بن احمد بن اسماعيل و يوسف بن عبدالله نمرى قرطبى از جمله كسانى هستند كه سخنى از ايشان در باب حيا ذكر شده است. | ||
#:صبر، مشورت، شجاعت، ادب، سكوت، قناعت، صدقه، عزلت و گوشهنشينى، هديه، جود و سخا، بخل، تجارت، تزويج، سفر و غربت، جوانى و حق آن، حق پيرى، مرض، ناخوشى و مرگ از ديگر امورى هستند كه نكات و مطالب ارزندهاى پيرامون آنها بيان شده است. | #:صبر، مشورت، شجاعت، ادب، سكوت، قناعت، صدقه، عزلت و گوشهنشينى، هديه، جود و سخا، بخل، تجارت، تزويج، سفر و غربت، جوانى و حق آن، حق پيرى، مرض، ناخوشى و مرگ از ديگر امورى هستند كه نكات و مطالب ارزندهاى پيرامون آنها بيان شده است. | ||
خط ۶۵: | خط ۶۷: | ||
#اضافه كردن فهارس به كتاب؛ فهرست مطالب، آيات قرآن، احاديث نبوى، ابيات و اراجيز، اعلام مذكور در متن و نيز فهرست مصادر تحقيق در انتهاى كتاب آمده است. | #اضافه كردن فهارس به كتاب؛ فهرست مطالب، آيات قرآن، احاديث نبوى، ابيات و اراجيز، اعلام مذكور در متن و نيز فهرست مصادر تحقيق در انتهاى كتاب آمده است. | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
خط ۷۲: | خط ۷۸: | ||
[[رده: تصوف و عرفان]] | [[رده: تصوف و عرفان]] | ||
[[رده: مباحث خاص تصوف و عرفان]] | [[رده: مباحث خاص تصوف و عرفان]] | ||
ویرایش