التمييز (ابن معن): تفاوت میان نسخه‌ها

| شابک =9957-00-154-x

| تعداد جلد =1

| کد پدیدآور =

| پس از =

| پیش از =

}}

'''التمييز''' اثر [[ابن معن، حسین بن فخرالدین|حسين بن فخرالدين بن قرقماس المعنى]] معروف به [[ابن معن، حسین بن فخرالدین|ابن مَعن]] (1034-1109ق)، كه در آن خصلت‌هاى پسنديده اخلاقى با استفاده از منابع اهل‌سنت از آيات و روايات استخراج و بررسى شده است. كتاب به زبان عربى و در سال 1097ق نوشته شده است.

#:نویسنده در ذيل كلمه‌اى حكيمانه از لقمان: «ثمره علم انصاف و زهد و نتيجه آن عفاف مى‌باشد و چيزى جز پيروى از هواى نفس مردم را هلاك نمى‌كند»، به بيان فرق ميان هواى نفس و شهوت پرداخته است. وى معتقد است كه هواى نفس، مختص به آراء و اعتقادات مى‌باشد درحالى‌كه شهوت، ميل به لذات بوده و از نتايج پيروى از هواى نفس است؛ بنابراین، هواى نفس اخص بوده و شهوت، اعم مى‌باشد.

#:به باور وى، عقل باعث عصمت ملوك و امرا و محدود كننده سلاطين و وزرا بوده و ايشان را از ظلم و اذيت مردم بازمى‌دارد و لذا بر آنان، شناخت حق و فضيلت آن واجب است.

#حلم: ملكه‌اى است كه از طمأنينه و آرامش در قبال تحركات غضبى و عدم هيجان نشأت مى‌گيرد و نویسنده معتقد است كه افضل از كظم غيظ مى‌باشد؛ زيرا صبر پس از هيجان بوده و محتاج مجاهدت فراوان است درحالى‌كه حلم، عدم هيجان مى‌باشد.

#:در روايتى از امام حسن(ع) درباره اين صفت پسنديده در اين باب، چنين آمده است كه محبوب‌ترين امور نزد خداوند، بخشش در قدرت و حلم هنگام غضب بوده و مبالغه قدرتمند در عقوبت، او را به غضب الهى نزدیک و از انتساب به كرم، دور مى‌كند.

#حيا: عبارت است از انحصار و بازداشتن نفس به خاطر ترس از ارتكاب به قبايح و زشتى‌ها و هنگامى كه عبدمتصف به حيا گرديد، تمام آنچه را كه مايه ناخوشنودى خداوند است، ترك مى‌كند.

#:صبر، مشورت، شجاعت، ادب، سكوت، قناعت، صدقه، عزلت و گوشه‌نشينى، هديه، جود و سخا، بخل، تجارت، تزويج، سفر و غربت، جوانى و حق آن، حق پيرى، مرض، ناخوشى و مرگ از ديگر امورى هستند كه نكات و مطالب ارزنده‌اى پيرامون آن‌ها بيان شده است.

[[رده: تصوف و عرفان]]

[[رده: مباحث خاص تصوف و عرفان]]