التفسير المنسوب إلى الإمام أبي‌محمد الحسن بن علي العسكري عليهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '؛س' به '؛ س'
جز (جایگزینی متن - '؛ن' به '؛ ن')
جز (جایگزینی متن - '؛س' به '؛ س')
خط ۸۰: خط ۸۰:
[[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] (متوفى 940) و [[شهيد ثانى]] [[شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی|زين‌الدين بن على عاملى]] (متوفى 965) در اجازات خود، در شمار كتبى كه اجازۀ روايت آن را داده‌اند، حديثى را از اين تفسير با ذكر طريق خود به آن آورده‌اند.<ref>مجلسى، ج 105، ص 77-79، 169-170</ref> در ميان فقهاى معاصر امامى، [[بلاغی، محمدجواد|شيخ محمد جواد بلاغى]] (متوفى 1352 ش) ضمن رساله‌اى از نادرستى انتساب اين تفسير به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری‌ عليه‌السلام]] سخن گفته و متن را مجعول دانسته است.<ref>-استادى، ص 161-184</ref> [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌اللّه خوئى]].<ref>ج 12، ص 147</ref> و [[شوشتری، محمدتقی|شيخ محمدتقى تسترى]].<ref>ج 7، ص 558</ref> نيز با او هم رأى‌اند. با اين حال، مطالبى در اين تفسير وجود دارد كه معمولا فقها آن را پذيرفته‌اند. براى نمونه مى‌توان به حديث مشهور در بيان اوصاف فقهايى كه مى‌توان از آنها تقليد كرد اشاره نمود.<ref>التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، ص 300؛ نيز طباطبائى يزدى، ج 1، ص 9-10، باب التقليد، مسئلۀ 22 و شروح اين كتاب ذيل همان مسئله</ref> گزارش تقريبا كاملى از اقوال علماى اماميه دربارۀ اين تفسير را استادى.<ref>ص 186-215</ref> آورده است.
[[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] (متوفى 940) و [[شهيد ثانى]] [[شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی|زين‌الدين بن على عاملى]] (متوفى 965) در اجازات خود، در شمار كتبى كه اجازۀ روايت آن را داده‌اند، حديثى را از اين تفسير با ذكر طريق خود به آن آورده‌اند.<ref>مجلسى، ج 105، ص 77-79، 169-170</ref> در ميان فقهاى معاصر امامى، [[بلاغی، محمدجواد|شيخ محمد جواد بلاغى]] (متوفى 1352 ش) ضمن رساله‌اى از نادرستى انتساب اين تفسير به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری‌ عليه‌السلام]] سخن گفته و متن را مجعول دانسته است.<ref>-استادى، ص 161-184</ref> [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌اللّه خوئى]].<ref>ج 12، ص 147</ref> و [[شوشتری، محمدتقی|شيخ محمدتقى تسترى]].<ref>ج 7، ص 558</ref> نيز با او هم رأى‌اند. با اين حال، مطالبى در اين تفسير وجود دارد كه معمولا فقها آن را پذيرفته‌اند. براى نمونه مى‌توان به حديث مشهور در بيان اوصاف فقهايى كه مى‌توان از آنها تقليد كرد اشاره نمود.<ref>التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، ص 300؛ نيز طباطبائى يزدى، ج 1، ص 9-10، باب التقليد، مسئلۀ 22 و شروح اين كتاب ذيل همان مسئله</ref> گزارش تقريبا كاملى از اقوال علماى اماميه دربارۀ اين تفسير را استادى.<ref>ص 186-215</ref> آورده است.


نسخه‌هاى خطى متعددى از اين تفسير موجود است.<ref>- بكائى، ج 5، ص 1904-1905؛سزگين، ج 1، جزء 1، ص 95- 96</ref> متن تفسير به فارسى ترجمه شده است.<ref>[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص 89-90</ref> قديمترين ترجمۀ فارسى موجود آن، آثار الاخيار نام دارد كه ترجمۀ ابوالحسن على بن حسن زواره‌اى (متوفى 984) و ترجمۀ تمام متن موجود است.<ref>قس بكائى، ج 1، ص 2</ref> قدرت اللّه حسينى شاهمرادى نيز سورۀ فاتحۀ اين تفسير را با عنوان تفسير فاتحة الكتاب از [[امام حسن عسکری(ع)]] سلام اللّه عليه و پژوهشى پيرامون آن (تهران 1404) با مقدمه‌اى مبسوط در اثبات و ثاقت تفسير، ترجمه و منتشر كرده است.
نسخه‌هاى خطى متعددى از اين تفسير موجود است.<ref>- بكائى، ج 5، ص 1904-1905؛ سزگين، ج 1، جزء 1، ص 95- 96</ref> متن تفسير به فارسى ترجمه شده است.<ref>[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص 89-90</ref> قديمترين ترجمۀ فارسى موجود آن، آثار الاخيار نام دارد كه ترجمۀ ابوالحسن على بن حسن زواره‌اى (متوفى 984) و ترجمۀ تمام متن موجود است.<ref>قس بكائى، ج 1، ص 2</ref> قدرت اللّه حسينى شاهمرادى نيز سورۀ فاتحۀ اين تفسير را با عنوان تفسير فاتحة الكتاب از [[امام حسن عسکری(ع)]] سلام اللّه عليه و پژوهشى پيرامون آن (تهران 1404) با مقدمه‌اى مبسوط در اثبات و ثاقت تفسير، ترجمه و منتشر كرده است.


سيد حسين بهريلوى (بريلوى؛متوفى 1361) اين تفسير را به زبان اردو ترجمه كرد و با عنوان آثار حيدرى به چاپ رساند.<ref>بكائى، ج 1، ص 3</ref> متن عربى تفسير چند بار چاپ شده است.<ref>-[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص 292؛بكائى، ج 5، ص 1904</ref>
سيد حسين بهريلوى (بريلوى؛متوفى 1361) اين تفسير را به زبان اردو ترجمه كرد و با عنوان آثار حيدرى به چاپ رساند.<ref>بكائى، ج 1، ص 3</ref> متن عربى تفسير چند بار چاپ شده است.<ref>-[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص 292؛بكائى، ج 5، ص 1904</ref>
خط ۸۹: خط ۸۹:




[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛ [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]، الامالى، قم 1417؛همو، التوحيد، چاپ هاشم حسينى طهرانى، قم[؟ 1357 ش]؛همو، معانى الاخبار، چاپ [[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]]، قم 1361 ش؛همو، [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]]، قم 1413؛[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت 1992/1412؛ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، معالم العلماء، نجف 1961/1380؛همو، مناقب آل ابى طالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بى‌تا. ]؛[[استادی، رضا|رضا استادى]]، رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكری‌ عليه‌السلام در الرسائل الاربعة عشرة، چاپ [[استادی، رضا|رضا استادى]]، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1415؛محمدحسن بكائى، كتابنامۀ بزرگ قرآن كريم، تهران 1374 ش-؛تسترى؛حسن بن على(ع)، امام يازدهم، التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، چاپ محمدباقرابطحى، قم 1409؛[[خطيب بغدادى]]؛ خوئى؛سعيد رضوى، «نگاهى به تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری‌ عليه‌السلام]]»، فصلنامۀ پژوهشهاى قرآنى،‌ش 5-6 (بهار و تابستان 1375)؛[[سزگین، فؤاد|فؤاد سزگين]]، تاريخ التراث العربى، ج 1، جزء 1، نقله الى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1983/1403؛محمد كاظم بن عبدالعظيم طباطبائى يزدى، ال[[العروة الوثقی]]، بيروت 1409؛ احمد بن على طبرسى، ال[[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]]، چاپ ابراهيم بهارى و محمد هادى به، قم 1413؛محمد بن حسن طوسى، رجال الطوسى، نجف 1961/1380؛محمود طيار مراغى، «فهرست نسخه‌هاى عكسى و ميكروفيلم‌هاى كتابخانۀ محقق طباطبائى»، در المحقق الطباطبائى في ذكراه السنوية الاولى، ج 3، قم: آل البيت، 1417؛ [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]]، نقض، چاپ جلال‌الدين محدّث ارموى، تهران 1358 ش؛حسن بن يوسف علامه حلّى، رجال العلامة الحلّى، چاپ محمد صادق بحر العلوم، نجف 1961/1381، چاپ افست قم 1402؛ [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]]، [[الخرائج و الجرائح]]، قم 1409؛مجلسى؛ احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب‍ رجال ال[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، چاپ موسى [[شبیری زنجانی، موسی|شبيرى زنجانى]]، قم 1407؛حسين بن محمدتقى نورى، خاتمة [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، قم 1415-1420.
[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛ [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]، الامالى، قم 1417؛همو، التوحيد، چاپ هاشم حسينى طهرانى، قم[؟ 1357 ش]؛همو، معانى الاخبار، چاپ [[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]]، قم 1361 ش؛همو، [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]]، قم 1413؛[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت 1992/1412؛ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، معالم العلماء، نجف 1961/1380؛همو، مناقب آل ابى طالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بى‌تا. ]؛[[استادی، رضا|رضا استادى]]، رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكری‌ عليه‌السلام در الرسائل الاربعة عشرة، چاپ [[استادی، رضا|رضا استادى]]، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1415؛محمدحسن بكائى، كتابنامۀ بزرگ قرآن كريم، تهران 1374 ش-؛تسترى؛حسن بن على(ع)، امام يازدهم، التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، چاپ محمدباقرابطحى، قم 1409؛[[خطيب بغدادى]]؛ خوئى؛ سعيد رضوى، «نگاهى به تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری‌ عليه‌السلام]]»، فصلنامۀ پژوهشهاى قرآنى،‌ش 5-6 (بهار و تابستان 1375)؛[[سزگین، فؤاد|فؤاد سزگين]]، تاريخ التراث العربى، ج 1، جزء 1، نقله الى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1983/1403؛محمد كاظم بن عبدالعظيم طباطبائى يزدى، ال[[العروة الوثقی]]، بيروت 1409؛ احمد بن على طبرسى، ال[[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]]، چاپ ابراهيم بهارى و محمد هادى به، قم 1413؛محمد بن حسن طوسى، رجال الطوسى، نجف 1961/1380؛محمود طيار مراغى، «فهرست نسخه‌هاى عكسى و ميكروفيلم‌هاى كتابخانۀ محقق طباطبائى»، در المحقق الطباطبائى في ذكراه السنوية الاولى، ج 3، قم: آل البيت، 1417؛ [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]]، نقض، چاپ جلال‌الدين محدّث ارموى، تهران 1358 ش؛حسن بن يوسف علامه حلّى، رجال العلامة الحلّى، چاپ محمد صادق بحر العلوم، نجف 1961/1381، چاپ افست قم 1402؛ [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]]، [[الخرائج و الجرائح]]، قم 1409؛مجلسى؛ احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب‍ رجال ال[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، چاپ موسى [[شبیری زنجانی، موسی|شبيرى زنجانى]]، قم 1407؛حسين بن محمدتقى نورى، خاتمة [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، قم 1415-1420.


==پانویس ==
==پانویس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش