۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
التفسير المنسوب إلى الإمام أبي‌محمد الحسن بن علي العسكري عليهم‌السلام (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۱۵
، ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۰جایگزینی متن - 'سيد' به 'سيد '
جز (جایگزینی متن - 'من لا‌يحضره الفقيه' به 'من لا‌يحضره الفقيه') |
جز (جایگزینی متن - 'سيد' به 'سيد ') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11285 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11285 | ||
| کتابخوان همراه نور =01443 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
همچنين ذكر شده كه حسن بن خالد برقى تفسيرى در 120 جزء به املاى [[امام حسن عسکری(ع)]] نگاشته است.<ref>[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، معالم العلماء، ص34</ref>، اما [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]].<ref>متوفى 460؛ص 462</ref> حسن بن خالد برقى را جزو كسانى دانسته كه ائمه را درك نكرده و از آنان به طور غير مستقيم روايت كرده‌اند. [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]] (متوفى 1320؛ج 5، ص188)، با استناد به گفتۀ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] (متوفى 588)، قاطعانه تفسير برقى را طريق ديگر روايت متن تفسير امام عسكرى دانسته است، اما مشكل پذيرش اين قول اين است كه هيچ روايتى از اين تفسير وجود ندارد كه نام برقى در آن ذكر شده باشد. همچنين [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]].<ref>ج 4، ص283- 285</ref> اشاره كرده كه مراد از عسكرى در قول [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، امام هادی عليه‌السلام است و حسن بن خالد نمى‌تواند از راويان [[امام حسن عسکری(ع)]] باشد.<ref>قس تسترى، ج 3، ص228</ref> | همچنين ذكر شده كه حسن بن خالد برقى تفسيرى در 120 جزء به املاى [[امام حسن عسکری(ع)]] نگاشته است.<ref>[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، معالم العلماء، ص34</ref>، اما [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]].<ref>متوفى 460؛ص 462</ref> حسن بن خالد برقى را جزو كسانى دانسته كه ائمه را درك نكرده و از آنان به طور غير مستقيم روايت كرده‌اند. [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]] (متوفى 1320؛ج 5، ص188)، با استناد به گفتۀ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] (متوفى 588)، قاطعانه تفسير برقى را طريق ديگر روايت متن تفسير امام عسكرى دانسته است، اما مشكل پذيرش اين قول اين است كه هيچ روايتى از اين تفسير وجود ندارد كه نام برقى در آن ذكر شده باشد. همچنين [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]].<ref>ج 4، ص283- 285</ref> اشاره كرده كه مراد از عسكرى در قول [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، امام هادی عليه‌السلام است و حسن بن خالد نمى‌تواند از راويان [[امام حسن عسکری(ع)]] باشد.<ref>قس تسترى، ج 3، ص228</ref> | ||
در فهرست نسخه‌هاى عكسى و ريز فيلمهاى كتابخانۀ | در فهرست نسخه‌هاى عكسى و ريز فيلمهاى كتابخانۀ سيد عبدالعزيز طباطبائى (متوفى بهمن 1374) در قم، سه نسخه با عنوان تفسير نگاشتۀ ابوعلى حسن بن خالد برقى معرفى شده است.<ref>طيار مراغى، ص1436، 1440، 1489</ref>؛ اما با مراجعۀ نويسندۀ مقاله و رؤيت نسخه‌ها مشخص شد كه آنها همين تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)]] و با همين سلسله سند متداول‌اند و دليلى برای انتساب اين نسخه‌ها به برقى، حداقل در اين نسخه‌ها، وجود ندارد. | ||
پس از [[شيخ صدوق]]، [[طبرسی، احمد بن علی|ابومنصور احمد بن على طبرسى]] در كتاب [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] ضمن معرفى منابع خود از تفسير [[امام حسن عسکری(ع)]] ياد كرده، اما به عدم اشتهار آن اشاره نموده و به اين دليل، سند روايت كتاب را به طور كامل آورده است.<ref>ج 1، ص6- 8</ref> [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]].<ref>ج 2، ص519-521</ref> نيز از اين تفسير، بدون اشاره به نام آن، مطلبى نقل كرده است. | پس از [[شيخ صدوق]]، [[طبرسی، احمد بن علی|ابومنصور احمد بن على طبرسى]] در كتاب [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] ضمن معرفى منابع خود از تفسير [[امام حسن عسکری(ع)]] ياد كرده، اما به عدم اشتهار آن اشاره نموده و به اين دليل، سند روايت كتاب را به طور كامل آورده است.<ref>ج 1، ص6- 8</ref> [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]].<ref>ج 2، ص519-521</ref> نيز از اين تفسير، بدون اشاره به نام آن، مطلبى نقل كرده است. | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۰: | ||
نسخه‌هاى خطى متعددى از اين تفسير موجود است.<ref>- بكائى، ج 5، ص1904-1905؛ سزگين، ج 1، جزء 1، ص95- 96</ref> متن تفسير به فارسی ترجمه شده است.<ref>[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص89-90</ref> قديمترين ترجمۀ فارسی موجود آن، آثار الاخيار نام دارد كه ترجمۀ ابوالحسن على بن حسن زواره‌اى (متوفى 984) و ترجمۀ تمام متن موجود است.<ref>قس بكائى، ج 1، ص2</ref> قدرت اللّه حسینى شاهمرادى نيز سورۀ فاتحۀ اين تفسير را با عنوان تفسير فاتحة الكتاب از [[امام حسن عسکری(ع)]] سلام اللّه عليه و پژوهشى پيرامون آن (تهران 1404) با مقدمه‌اى مبسوط در اثبات و ثاقت تفسير، ترجمه و منتشر كرده است. | نسخه‌هاى خطى متعددى از اين تفسير موجود است.<ref>- بكائى، ج 5، ص1904-1905؛ سزگين، ج 1، جزء 1، ص95- 96</ref> متن تفسير به فارسی ترجمه شده است.<ref>[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص89-90</ref> قديمترين ترجمۀ فارسی موجود آن، آثار الاخيار نام دارد كه ترجمۀ ابوالحسن على بن حسن زواره‌اى (متوفى 984) و ترجمۀ تمام متن موجود است.<ref>قس بكائى، ج 1، ص2</ref> قدرت اللّه حسینى شاهمرادى نيز سورۀ فاتحۀ اين تفسير را با عنوان تفسير فاتحة الكتاب از [[امام حسن عسکری(ع)]] سلام اللّه عليه و پژوهشى پيرامون آن (تهران 1404) با مقدمه‌اى مبسوط در اثبات و ثاقت تفسير، ترجمه و منتشر كرده است. | ||
سيد حسين بهريلوى (بريلوى؛ متوفى 1361) اين تفسير را به زبان اردو ترجمه كرد و با عنوان آثار حيدرى به چاپ رساند.<ref>بكائى، ج 1، ص3</ref> متن عربى تفسير چند بار چاپ شده است.<ref>-[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص292؛ بكائى، ج 5، ص1904</ref> | |||
اين كتاب، بر اساس شش نسخۀ خطى و به كوشش [[موحد ابطحی اصفهانی، محمدباقر| | اين كتاب، بر اساس شش نسخۀ خطى و به كوشش [[موحد ابطحی اصفهانی، محمدباقر|سيد محمدباقرابطحى]]، در 1409 در قم چاپ انتقادى شد. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||