التفسير المنسوب إلى الإمام أبي‌محمد الحسن بن علي العسكري عليهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ،' به '،'
جز (جایگزینی متن - ' »' به '»')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
خط ۶۸: خط ۶۸:
دربارۀ سهل بن احمد هم [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] .<ref>ص 186</ref>، ضمن معرفى او، وى را از جمله كسانى دانسته كه بر آنها خرده‌اى نيست. [[خطيب بغدادى]] .<ref>ج 9، ص 122</ref> تنها به تشيع سهل بن احمد و نمازگزاردن [[شيخ مفيد]] (متوفى 413) بر جنازۀ وى اشاره كرده است كه اين مطلب بر جلالت مكان وى در بين اماميه دلالت دارد.
دربارۀ سهل بن احمد هم [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] .<ref>ص 186</ref>، ضمن معرفى او، وى را از جمله كسانى دانسته كه بر آنها خرده‌اى نيست. [[خطيب بغدادى]] .<ref>ج 9، ص 122</ref> تنها به تشيع سهل بن احمد و نمازگزاردن [[شيخ مفيد]] (متوفى 413) بر جنازۀ وى اشاره كرده است كه اين مطلب بر جلالت مكان وى در بين اماميه دلالت دارد.


نكتۀ جالب توجه ديگر قرار داشتن پدر [[غضایری، حسین بن عبیدالله|ابن غضائرى]]  در طريق روايت تفسير با همين سلسله سند متداول است .<ref>مجلسى، ج 105، ص 78</ref> برخى گفته‌اند كه طريق [[شيخ صدوق]] در روايت اين تفسير، متعدد است، زيرا در مواردى به جاى محمد بن قاسم استرآبادى از محمد بن على استرآبادى، در طريق خود از دو راوى تفسير، ياد كرده است .<ref>-[[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] ،  1417، ص 240؛[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص 286، پانويس</ref> بعيد نيست كه اين دو، يكى بوده باشند، زيرا ذكر نام جد به جاى پدر متداول بوده است.
نكتۀ جالب توجه ديگر قرار داشتن پدر [[غضایری، حسین بن عبیدالله|ابن غضائرى]]  در طريق روايت تفسير با همين سلسله سند متداول است .<ref>مجلسى، ج 105، ص 78</ref> برخى گفته‌اند كه طريق [[شيخ صدوق]] در روايت اين تفسير، متعدد است، زيرا در مواردى به جاى محمد بن قاسم استرآبادى از محمد بن على استرآبادى، در طريق خود از دو راوى تفسير، ياد كرده است .<ref>-[[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]،  1417، ص 240؛[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص 286، پانويس</ref> بعيد نيست كه اين دو، يكى بوده باشند، زيرا ذكر نام جد به جاى پدر متداول بوده است.


همچنين ذكر شده كه حسن بن خالد برقى تفسيرى در 120 جزء به املاى امام حسن عسكرى نگاشته است .<ref>[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]،  معالم العلماء، ص 34</ref>، اما [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] .<ref>متوفى 460؛ص 462</ref> حسن بن خالد برقى را جزو كسانى دانسته كه ائمه را درك نكرده و از آنان به طور غير مستقيم روايت كرده‌اند. [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]]  (متوفى 1320؛ج 5، ص 188)، با استناد به گفتۀ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]  (متوفى 588)، قاطعانه تفسير برقى را طريق ديگر روايت متن تفسير امام عسكرى دانسته است، اما مشكل پذيرش اين قول اين است كه هيچ روايتى از اين تفسير وجود ندارد كه نام برقى در آن ذكر شده باشد. همچنين [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]] .<ref>ج 4، ص 283- 285</ref> اشاره كرده كه مراد از عسكرى در قول [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]،  امام هادی‌عليه‌السلام است و حسن بن خالد نمى‌تواند از راويان امام حسن عسكرى باشد .<ref>قس تسترى، ج 3، ص 228</ref>
همچنين ذكر شده كه حسن بن خالد برقى تفسيرى در 120 جزء به املاى امام حسن عسكرى نگاشته است .<ref>[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]،  معالم العلماء، ص 34</ref>، اما [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] .<ref>متوفى 460؛ص 462</ref> حسن بن خالد برقى را جزو كسانى دانسته كه ائمه را درك نكرده و از آنان به طور غير مستقيم روايت كرده‌اند. [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]]  (متوفى 1320؛ج 5، ص 188)، با استناد به گفتۀ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]  (متوفى 588)، قاطعانه تفسير برقى را طريق ديگر روايت متن تفسير امام عسكرى دانسته است، اما مشكل پذيرش اين قول اين است كه هيچ روايتى از اين تفسير وجود ندارد كه نام برقى در آن ذكر شده باشد. همچنين [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]] .<ref>ج 4، ص 283- 285</ref> اشاره كرده كه مراد از عسكرى در قول [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]،  امام هادی‌عليه‌السلام است و حسن بن خالد نمى‌تواند از راويان امام حسن عسكرى باشد .<ref>قس تسترى، ج 3، ص 228</ref>
خط ۸۹: خط ۸۹:




[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛ [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] ،  الامالى، قم 1417؛همو، التوحيد، چاپ هاشم حسينى طهرانى، قم[؟ 1357 ش]؛همو، معانى الاخبار، چاپ [[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]]، قم 1361 ش؛همو، [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]]، قم 1413؛[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت 1992/1412؛ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]،  معالم العلماء، نجف 1961/1380؛همو، مناقب آل ابى طالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بى‌تا. ]؛[[استادی، رضا|رضا استادى]]، رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكری‌عليه‌السلام در الرسائل الاربعة عشرة، چاپ [[استادی، رضا|رضا استادى]]، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1415؛محمد حسن بكائى، كتابنامۀ بزرگ قرآن كريم، تهران 1374 ش-؛تسترى؛حسن بن على(ع)، امام يازدهم، التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، چاپ محمد باقر ابطحى، قم 1409؛[[خطيب بغدادى]]؛خوئى؛سعيد رضوى، «نگاهى به تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری‌عليه‌السلام]]»، فصلنامۀ پژوهشهاى قرآنى،‌ش 5-6 (بهار و تابستان 1375)؛[[سزگین، فؤاد|فؤاد سزگين]]، تاريخ التراث العربى، ج 1، جزء 1، نقله الى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1983/1403؛محمد كاظم بن عبدالعظيم طباطبائى يزدى، ال[[العروة الوثقی]]، بيروت 1409؛ احمد بن على طبرسى، ال[[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]]،  چاپ ابراهيم بهارى و محمد هادى به، قم 1413؛محمد بن حسن طوسى، رجال الطوسى، نجف 1961/1380؛محمود طيار مراغى، «فهرست نسخه‌هاى عكسى و ميكروفيلم‌هاى كتابخانۀ محقق طباطبائى»، در المحقق الطباطبائى في ذكراه السنوية الاولى، ج 3، قم: آل البيت، 1417؛ [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]]،  نقض، چاپ جلال‌ الدين محدّث ارموى، تهران 1358 ش؛حسن بن يوسف علامه حلّى، رجال العلامة الحلّى، چاپ محمد صادق بحر العلوم، نجف 1961/1381، چاپ افست قم 1402؛ [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]]،  [[الخرائج و الجرائح]]،  قم 1409؛مجلسى؛ احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب‍ رجال ال[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، چاپ موسى [[شبیری زنجانی، موسی|شبيرى زنجانى]]، قم 1407؛حسين بن محمد تقى نورى، خاتمة [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، قم 1415-1420.
[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛ [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]،  الامالى، قم 1417؛همو، التوحيد، چاپ هاشم حسينى طهرانى، قم[؟ 1357 ش]؛همو، معانى الاخبار، چاپ [[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]]، قم 1361 ش؛همو، [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]]، قم 1413؛[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت 1992/1412؛ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]،  معالم العلماء، نجف 1961/1380؛همو، مناقب آل ابى طالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بى‌تا. ]؛[[استادی، رضا|رضا استادى]]، رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكری‌عليه‌السلام در الرسائل الاربعة عشرة، چاپ [[استادی، رضا|رضا استادى]]، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1415؛محمد حسن بكائى، كتابنامۀ بزرگ قرآن كريم، تهران 1374 ش-؛تسترى؛حسن بن على(ع)، امام يازدهم، التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، چاپ محمد باقر ابطحى، قم 1409؛[[خطيب بغدادى]]؛خوئى؛سعيد رضوى، «نگاهى به تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری‌عليه‌السلام]]»، فصلنامۀ پژوهشهاى قرآنى،‌ش 5-6 (بهار و تابستان 1375)؛[[سزگین، فؤاد|فؤاد سزگين]]، تاريخ التراث العربى، ج 1، جزء 1، نقله الى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1983/1403؛محمد كاظم بن عبدالعظيم طباطبائى يزدى، ال[[العروة الوثقی]]، بيروت 1409؛ احمد بن على طبرسى، ال[[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]]،  چاپ ابراهيم بهارى و محمد هادى به، قم 1413؛محمد بن حسن طوسى، رجال الطوسى، نجف 1961/1380؛محمود طيار مراغى، «فهرست نسخه‌هاى عكسى و ميكروفيلم‌هاى كتابخانۀ محقق طباطبائى»، در المحقق الطباطبائى في ذكراه السنوية الاولى، ج 3، قم: آل البيت، 1417؛ [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]]،  نقض، چاپ جلال‌ الدين محدّث ارموى، تهران 1358 ش؛حسن بن يوسف علامه حلّى، رجال العلامة الحلّى، چاپ محمد صادق بحر العلوم، نجف 1961/1381، چاپ افست قم 1402؛ [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]]،  [[الخرائج و الجرائح]]،  قم 1409؛مجلسى؛ احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب‍ رجال ال[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، چاپ موسى [[شبیری زنجانی، موسی|شبيرى زنجانى]]، قم 1407؛حسين بن محمد تقى نورى، خاتمة [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، قم 1415-1420.


==پانویس ==
==پانویس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش