التذکرة في القراءات الثمان: تفاوت میان نسخه‌ها

شکی نیست که قرائات قرآنی، جایگاه مهمی در مباحث علوم قرآنی دارد و به قطع کتاب‌هایی دراین‌باره نوشته شده است؛ اما پیدایش «التذکرة فی القراءات الثمان» [[ابن غلبون، طاهر بن عبدالمنعم|ابوالحسن طاهر بن عبدالمنعم بن غلبون]]، فتح بزرگی در این جایگاه به‌حساب می‌آید زیرا نویسنده آن، از بارزترین شخصیت‌ها در ادا و تدریس و استادی و تألیف در علم قرائات است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34478/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref> تمام تراجم نویسان بر تعلق این کتاب به ابن غلبون، اجماع دارند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34478/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref> تأثیرات این کتاب را بر دیگرانی که صاحب اثر در علم قرائات هستند می‌توان مشاهده کرد؛ مثلاً [[دانی، عثمان بن سعید|دانی]] در «[[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير]]»، [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در «[[النشر في القراءات العشر]]»، [[ابن باذش، احمد بن علی|ابن باذش]] در «الإقناع»، قسطانی در «[[لطائف الإشارات لفنون القراءات]]».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34478/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> از جمله ویژگی‌های کتاب «التذکرة...» این است که به ارائه صرف قرائات بسنده نکرده و متعرض اعراب و توجیه و توضیح معانی مترتب بر یک قرائت شده و حکم وقف و ابتدا و... را درباره آن توضیح داده است. همچنین توضیحاتی درباره معنی حروف سبعه و ارتباط آن با قرائات سبعه و دفع توهم برخی مبنی بر اینکه احرف سبعه همان قرائات سبعه هستند داده است. او در این کتاب، قرائت یعقوب حضرمی را هم در کنار قاریان هفتگانه مشهور، صحیح دانسته است. از دیگر ویژگی‌های این کتاب این است که مانند سایر مؤلفین در علم قرائات، خود را ملتزم به ذکر دو روایت از هر قاری نکرده بلکه برای برخی از ائمه قرائات بیش از دو روایت ذکر کرده است؛ مثلاً برای نافع روایت اسماعیل بن جعفر و اسحاق بن محمد ابو محمد مسیبی و برای کسائی، نصر بن یوسف ابوالمنذر و قتیبه بن مهران و برای عاصم مفضل ضبی را افزوده است و.... این کتاب، مجال واسعی است برای شناخت شخصیت علمی ابن غلبون که در آن از علم قرائات تجاوز کرده و به نحو و لغت هم پرداخته است. نویسنده کتاب، درباره برخی از مسائل به برخی مؤلفاتش ارجاع داده که در کتاب‌های تراجم جزء آثارش دانسته نشده‌اند؛ مثلاً کتاب‌های «الوقف لحمزه» و «الراءات لورش» که در صفحات 48 نسخه الف و 68 نسخه ب خطی کتاب از آن‌ها یاد کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34478/1/13 ر.ک: همان، ص13-15]</ref>