۸۰٬۶۳۰
ویرایش
التحصيل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مى' به 'مى'
جز (جایگزینی متن - 'خوانساری، محمدباقر بن زین‌العابدین' به 'خوانساری، سید محمدباقر بن زین‌العابدین') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مى' به 'مى') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| شابک =964-03-3757-9 | | شابک =964-03-3757-9 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01802 | ||
| کتابخوان همراه نور =01802 | | کتابخوان همراه نور =01802 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|التحصيل (ابهام زدایی)}} | |||
'''التحصیل'''، نوشته [[بهمنیار بن مرزبان]]، کتابی است به زبان عربی و با موضوع فلسفه اسلامی. این اثر، به تصحیح [[مطهری، مرتضی|شهید مرتضی مطهری]] رسیده است. [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در «التحصيل»، مطالب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلی]] را با افزوده‌های خودش طبق ترتیب حکمت علائی بیان کرده است. او در این کتاب به مباحث مربوط به منطق، مابعدالطبیعه و علم اعیان موجودات پرداخته است. | '''التحصیل'''، نوشته [[بهمنیار بن مرزبان]]، کتابی است به زبان عربی و با موضوع فلسفه اسلامی. این اثر، به تصحیح [[مطهری، مرتضی|شهید مرتضی مطهری]] رسیده است. [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در «التحصيل»، مطالب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلی]] را با افزوده‌های خودش طبق ترتیب حکمت علائی بیان کرده است. او در این کتاب به مباحث مربوط به منطق، مابعدالطبیعه و علم اعیان موجودات پرداخته است. | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
مقدمه اول کتاب، حاوی مطالبی درباره اهمیت تصحیح متون قدیمی، مشقت‌های این کار، اهداف دانشکده معارف اسلامی در این مورد، اهمیت کتاب التحصيل [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] و سپردن تصحیح آن به [[مطهری، مرتضی|استاد مرتضی مطهری]] که به تدریس فلسفه اسلامی در آن دانشگاه مشغول بوده‌اند، مشکلات پیش‌آمده در روند تصحیح این اثر و تعریف و تشکر از [[مطهری، مرتضی|مرتضی مطهری]] و عبدالحمید گلشن ابراهیمی است.<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، صفحات یک تا سه</ref>. | مقدمه اول کتاب، حاوی مطالبی درباره اهمیت تصحیح متون قدیمی، مشقت‌های این کار، اهداف دانشکده معارف اسلامی در این مورد، اهمیت کتاب التحصيل [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] و سپردن تصحیح آن به [[مطهری، مرتضی|استاد مرتضی مطهری]] که به تدریس فلسفه اسلامی در آن دانشگاه مشغول بوده‌اند، مشکلات پیش‌آمده در روند تصحیح این اثر و تعریف و تشکر از [[مطهری، مرتضی|مرتضی مطهری]] و عبدالحمید گلشن ابراهیمی است.<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، صفحات یک تا سه</ref>. | ||
[[مطهری، مرتضی|شهید مطهری]] می‌نویسد: من در ابتدا تمام نسخه‌های خطی را مشاهده می‌کردم «و گاهى که عبارت نامفهوم بود، به کتب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ]]، مانند [[الشفاء|شفا]] و نجات و اشارات مراجعه مى‌کردم، اما زود متوجه شدم که بهترین راه تصحیح این کتاب، مقابله آن با کتب شیخ است؛ زیرا مؤلف نه‌تنها همچنان‌که خود در اول کتاب اعتراف کرده است مطالبش همان مطالب استادش [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] است، بلکه غالباً | [[مطهری، مرتضی|شهید مطهری]] می‌نویسد: من در ابتدا تمام نسخه‌های خطی را مشاهده می‌کردم «و گاهى که عبارت نامفهوم بود، به کتب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ]]، مانند [[الشفاء|شفا]] و نجات و اشارات مراجعه مى‌کردم، اما زود متوجه شدم که بهترین راه تصحیح این کتاب، مقابله آن با کتب شیخ است؛ زیرا مؤلف نه‌تنها همچنان‌که خود در اول کتاب اعتراف کرده است مطالبش همان مطالب استادش [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] است، بلکه غالباً عین عبارت استاد را مورد استفاده قرار داده است... [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]]، فوق‌العاده بر کتب استادش [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلى]] احاطه داشته است؛ هر مطلبى را مىدانسته که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ]] استاد آن را در چند جا متعرض شده و در کجا بهتر ادا کرده و برای اقتباس مناسب‌تر است، همان را انتخاب کرده است»<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ج</ref>. | ||
البته ذکر این نکته به این معنی نیست که التحصيل تماما مطالب شیخ را آورده؛ «مثلاًدر منطق، فصل مربوط به مواد قضایا که تحت عنوان «في القضايا من جهة ما يصدق بها» ذکر شده است، تمام مطالب، عین عبارات اشارات است، به‌استثنا پنج شش سطر در صفحه 97 و 98 که از خود [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] است. | البته ذکر این نکته به این معنی نیست که التحصيل تماما مطالب شیخ را آورده؛ «مثلاًدر منطق، فصل مربوط به مواد قضایا که تحت عنوان «في القضايا من جهة ما يصدق بها» ذکر شده است، تمام مطالب، عین عبارات اشارات است، به‌استثنا پنج شش سطر در صفحه 97 و 98 که از خود [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] است. | ||
در فصل مربوط به «كيفية وقوع الشر في القضاء الإلهي» (صفحه 658)، مطلبى دارد که حکماى بعد از او مانند [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]] در ایقاظات و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] در اسفار جلد سوم، از آن نقل و یا استفاده کردهاند. | در فصل مربوط به «كيفية وقوع الشر في القضاء الإلهي» (صفحه 658)، مطلبى دارد که حکماى بعد از او مانند [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] در ایقاظات و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] در اسفار جلد سوم، از آن نقل و یا استفاده کردهاند. | ||
در صفحه 784، مطلبى درباره حس مشترک دارد و آن را با کلمه «و عندي» بیان مى‌کند. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] در جلد 4 اسفار، چاپ قدیم، صفحه 51، آن را نقل و تأیید مى‌کند. | در صفحه 784، مطلبى درباره حس مشترک دارد و آن را با کلمه «و عندي» بیان مى‌کند. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] در جلد 4 اسفار، چاپ قدیم، صفحه 51، آن را نقل و تأیید مى‌کند. | ||
ایضا [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]]، در مباحث قوه و فعل، برهانى بر امتناع وقوع حرکت در مقوله «أن يفعل» و «أن ينفعل» می‌آورد و به آن اعتماد مى‌کند و در شرح هدایه مى‌گوید: این برهان را اولین بار [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] اقامه کرده است»<ref>ر.ک: همان، صفحه و</ref>. | ایضا [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]]، در مباحث قوه و فعل، برهانى بر امتناع وقوع حرکت در مقوله «أن يفعل» و «أن ينفعل» می‌آورد و به آن اعتماد مى‌کند و در شرح هدایه مى‌گوید: این برهان را اولین بار [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] اقامه کرده است»<ref>ر.ک: همان، صفحه و</ref>. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۹: | ||
از نگاه [[مطهری، مرتضی|استاد مطهری]]، کتاب التحصيل، برای تدریس فلسفه مشاء، بهترین است؛ زیرا از شفا مختصرتر و از النجاة مفصل‌تر و از اشارات جامع‌تر است. [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]]، التحصيل را برای دایی خویش ابومنصور بهرام بن خورشید بن ایزدیار نوشته است. این امر از عبارات ابتدایی [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در مقدمه‌اش بر کتاب مشخص می‌شود. همچنین از عبارات ابتدایی او در مقدمه روشن می‌شود که وی بیان در ترتیب فصول از دانشنامه علایی پیروی کرده و در مطالبی که نگاشته به تمام کتاب‌های [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلی]] و همچنین مذاکرات شفاهی میان خود و استادش نظر داشته است؛ به‌علاوه مطالبی فرعی یا تکمیلی بر نظرات استاد داشته که در این کتاب بیان کرده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه و و ز</ref>. | از نگاه [[مطهری، مرتضی|استاد مطهری]]، کتاب التحصيل، برای تدریس فلسفه مشاء، بهترین است؛ زیرا از شفا مختصرتر و از النجاة مفصل‌تر و از اشارات جامع‌تر است. [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]]، التحصيل را برای دایی خویش ابومنصور بهرام بن خورشید بن ایزدیار نوشته است. این امر از عبارات ابتدایی [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در مقدمه‌اش بر کتاب مشخص می‌شود. همچنین از عبارات ابتدایی او در مقدمه روشن می‌شود که وی بیان در ترتیب فصول از دانشنامه علایی پیروی کرده و در مطالبی که نگاشته به تمام کتاب‌های [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلی]] و همچنین مذاکرات شفاهی میان خود و استادش نظر داشته است؛ به‌علاوه مطالبی فرعی یا تکمیلی بر نظرات استاد داشته که در این کتاب بیان کرده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه و و ز</ref>. | ||
«التحصيل، همچنان‌که خود مؤلف در ابتدا مى‌گوید مشتمل بر سه بخش یا سه کتاب است: منطق، مابعدالطبیعه و علم اعیان موجودات. منطق، مشتمل بر سه مقاله و مابعدالطبیعه مشتمل بر شش مقاله و علم اعیان موجودات، مشتمل بر دو مقاله است و البته هر مقالهاى مشتمل بر چند فصل است. در بخش اول، مسائل منطق را متعرض شده و در بخش دوم امور عامه فلسفه را و در بخش سوم الهیات بالمعنى الاخص و قسمتى از طبیعیات و مسائل نفس را ذکر کرده است. از مقدمه کتاب معلوم | «التحصيل، همچنان‌که خود مؤلف در ابتدا مى‌گوید مشتمل بر سه بخش یا سه کتاب است: منطق، مابعدالطبیعه و علم اعیان موجودات. منطق، مشتمل بر سه مقاله و مابعدالطبیعه مشتمل بر شش مقاله و علم اعیان موجودات، مشتمل بر دو مقاله است و البته هر مقالهاى مشتمل بر چند فصل است. در بخش اول، مسائل منطق را متعرض شده و در بخش دوم امور عامه فلسفه را و در بخش سوم الهیات بالمعنى الاخص و قسمتى از طبیعیات و مسائل نفس را ذکر کرده است. از مقدمه کتاب معلوم مىشود که همه التحصيل همین است، اما نمىدانم به چه سبب، [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|صاحب الذريعة]] و صاحب ريحانة الأدب، نوشتهاند که التحصيل مشتمل بر منطق و ریاضى و طبیعى و الهى است. ظاهرا ذکر ریاضى، غفلتى است از این مؤلفان»<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>. | ||
[[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در مقدمه‌اش، خواندن حکمت علائی را پیش از آغاز آموختن این کتاب، پیشنهاد می‌دهد<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص2</ref>. | [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در مقدمه‌اش، خواندن حکمت علائی را پیش از آغاز آموختن این کتاب، پیشنهاد می‌دهد<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص2</ref>. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۸: | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[جام جهان‌نمای]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:فلسفه نظری]] | [[رده:فلسفه نظری]] | ||
[[رده:آثار جدید و معاصر فلسفه اسلامی]] | |||
[[رده:آثار مرتضی مطهری]] | |||