۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'مى باشد' به 'میباشد') |
||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
مؤلف در ادامه به ديدگاه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در علم لغت اشاره مىكند. گويا [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] احاطهى علمى پژوهشگر علوم بلاغتى بر علم لغت و اوضاع آن را واجب و ضرورت معرفت اين علم و توجه به آن، قبل از شناخت بلاغت كلام و نظم آن را لازم مىدانند. | مؤلف در ادامه به ديدگاه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در علم لغت اشاره مىكند. گويا [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] احاطهى علمى پژوهشگر علوم بلاغتى بر علم لغت و اوضاع آن را واجب و ضرورت معرفت اين علم و توجه به آن، قبل از شناخت بلاغت كلام و نظم آن را لازم مىدانند. | ||
[[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در بسيارى از موارد هنگام مواجهه با مفردات قرآنى در وقوع كلمات و سازگارى آنها با سياق تامّل كرده و نظر در مفردات قرآنى را از لازمترين مسائل براى مفسّر و كليد فهم معانى آنها داشته و بر اين باور است پژوهشگر هرچقدر در مفردات كنكاش بيشترى داشته باشد، قدرت او در تركيب و فهم معانى افزون خواهد شد. اهتمام مؤلف در اين بخش فقط بيان ديدگاه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در كلمات مفرد از جهت ماده، هيأت و انواع آن نمىباشد بلكه غرض اصلى به تصوير كشاندن حساسيت دقيق رمخشرى در مواجهه با مفردات نصوص قرآنى و عنايت او در اين بحث كه علماى بلاغت به آن توجهى نداشتهاند بوده است. مثلاً وى در بيان وجه استعمال كلمه '''«عوج»''' در آيه 28 سوره زمر '''«قرآناً عربياً غير ذى عوج»''' دلالت نفى عوج را اثبات استقامت قرآن دانسته و از اين تعبير دو فايده اتخاذ مىكند: اول اينكه هرگونه عوجى در قرآن منتفى | [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در بسيارى از موارد هنگام مواجهه با مفردات قرآنى در وقوع كلمات و سازگارى آنها با سياق تامّل كرده و نظر در مفردات قرآنى را از لازمترين مسائل براى مفسّر و كليد فهم معانى آنها داشته و بر اين باور است پژوهشگر هرچقدر در مفردات كنكاش بيشترى داشته باشد، قدرت او در تركيب و فهم معانى افزون خواهد شد. اهتمام مؤلف در اين بخش فقط بيان ديدگاه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در كلمات مفرد از جهت ماده، هيأت و انواع آن نمىباشد بلكه غرض اصلى به تصوير كشاندن حساسيت دقيق رمخشرى در مواجهه با مفردات نصوص قرآنى و عنايت او در اين بحث كه علماى بلاغت به آن توجهى نداشتهاند بوده است. مثلاً وى در بيان وجه استعمال كلمه '''«عوج»''' در آيه 28 سوره زمر '''«قرآناً عربياً غير ذى عوج»''' دلالت نفى عوج را اثبات استقامت قرآن دانسته و از اين تعبير دو فايده اتخاذ مىكند: اول اينكه هرگونه عوجى در قرآن منتفى میباشد، دوم؛ اينكه لفظ عوج مخصوص معانى است نه اشياء. | ||
در بررسى نظريات وى در مفردات، سرّ بلاغتى إفراد، جمع قلّه و كثرت، صيغهى افعال، مشتقات، تنوع ادات و حروف فهميد مىشود. مثلاً در آيه 123 سوره آلعمران '''«ولقد نصركم الله ببدر و انتم اذلّه»''' مىگويد: اذلّه جمع قلّه و اذلاّء جمع كثرت است، با جمع قلّه آمده تا دلالت كند تعداد اينها كم بوده است و ذلّت آنها مربوط به ضعف حال، كمى اسلحه، مال و مركب نمىباشد. | در بررسى نظريات وى در مفردات، سرّ بلاغتى إفراد، جمع قلّه و كثرت، صيغهى افعال، مشتقات، تنوع ادات و حروف فهميد مىشود. مثلاً در آيه 123 سوره آلعمران '''«ولقد نصركم الله ببدر و انتم اذلّه»''' مىگويد: اذلّه جمع قلّه و اذلاّء جمع كثرت است، با جمع قلّه آمده تا دلالت كند تعداد اينها كم بوده است و ذلّت آنها مربوط به ضعف حال، كمى اسلحه، مال و مركب نمىباشد. | ||
به نظر مؤلف، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] يك نحوى | به نظر مؤلف، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] يك نحوى میباشد كه توانسته بين تفكر نحوى و روح بلاغتى به خوبى تناسب برقرار كند. بحث تقديم، استفهام و... از عناوين مورد توجّه او در اين فصل مىباشد. به عنوان نمونه در آيه 44 سوره «ق» '''«ذلك حشرٌ علينا يسير»''' تقديم ظرف را دال بر اختصاص مىداند يعنى چنين امر با عظمتى بر هيچ كسى بجز خداوند قادر فراهم نمىباشد. در بحث فصل و وصل كه از مباحث ترتيب جملات قرآن از منظر تفسير كشاف است، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] معتقد است، جملاتى كه اسلوب بيانى واحد دارند، احتياج به لفظى جهت ارتباط آنها نمىباشد و مادامى كه اينگونه هستند مثل اجزاى يك جملهمى باشند. در ادامه نظريات [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در صور بيانى و تأثير او در آثار علما مثل مفتاح، مثل السّاير، الطّرار را بررسى مىكنند. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == |
ویرایش