البصائر و الذخائر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو'
جز (جایگزینی متن - 'امام على(ع)' به 'امام على (ع)')
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو')
خط ۴۳: خط ۴۳:




«البصائر و الذخائر»، اثر ابو حيان توحيدى، از علماى قرن 4 هجرى است كه به زبان عربى، در باره فرهنگ عربى و فلسفى رايج در قرن چهارم هجرى نوشته شده است.
«البصائر و الذخائر»، اثر ابوحيان توحيدى، از علماى قرن 4 هجرى است كه به زبان عربى، در باره فرهنگ عربى و فلسفى رايج در قرن چهارم هجرى نوشته شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۹: خط ۶۹:
وى، مى‌گويد: [[امام على (ع)]] درياى علم است و قرين هدايت... ولى شيعه او در حق او، بسى اختلاف برپا مى‌كنند و به اوامر و نواهى او كمتر گوش مى‌دهند و پيدايش افراط غاليان را در مقابل تفريط خوارج مى‌داند و از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] سخنى نقل مى‌كند كه چون از وى پرسيدند چرا صحابه پيغمبر با هم چونان برادران تنى بودند و با على چونان برادر ناتنى، پاسخ داد: از آن روى كه [[امام على (ع)]] به تنهايى، فضايل همگى ايشان را جمع داشت.
وى، مى‌گويد: [[امام على (ع)]] درياى علم است و قرين هدايت... ولى شيعه او در حق او، بسى اختلاف برپا مى‌كنند و به اوامر و نواهى او كمتر گوش مى‌دهند و پيدايش افراط غاليان را در مقابل تفريط خوارج مى‌داند و از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] سخنى نقل مى‌كند كه چون از وى پرسيدند چرا صحابه پيغمبر با هم چونان برادران تنى بودند و با على چونان برادر ناتنى، پاسخ داد: از آن روى كه [[امام على (ع)]] به تنهايى، فضايل همگى ايشان را جمع داشت.


ارادت ابو حيان به اولين امام معصوم، چنان است كه در نصيحت و زهد وقتى مى‌خواهد قلم‌فرسايى كند، جلوه‌اى از عبارات«نهج البلاغة» در كلامش ظاهر مى‌گردد و نيز در حكايتى، از مكر معاويه و در حكايت ديگرى، از حكومت توأم با فشار او ياد مى‌كند و در داستانى هزل‌آميز، ارادت‌مندان معاويه را به مسخره مى‌گيرد.
ارادت ابوحيان به اولين امام معصوم، چنان است كه در نصيحت و زهد وقتى مى‌خواهد قلم‌فرسايى كند، جلوه‌اى از عبارات«نهج البلاغة» در كلامش ظاهر مى‌گردد و نيز در حكايتى، از مكر معاويه و در حكايت ديگرى، از حكومت توأم با فشار او ياد مى‌كند و در داستانى هزل‌آميز، ارادت‌مندان معاويه را به مسخره مى‌گيرد.


مؤلف در اين كتاب از منابعى همچون قرآن و سنت و عقل و تجربه فراوان بهره برده است.
مؤلف در اين كتاب از منابعى همچون قرآن و سنت و عقل و تجربه فراوان بهره برده است.


مايه اصلى اين اثر، يادداشت‌هايى است كه ابو حيان هنگام استنساخ براى خود برمى‌داشته است و از منابع اصلى كتاب خود، آثارى چون«النوادر» ابن اعرابى، «الكامل» [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، «عيون الاخبار» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، «مجالس» ثعلب، «المنظوم و المنثور» ابن ابى طاهر و... را برمى‌شمارد.
مايه اصلى اين اثر، يادداشت‌هايى است كه ابوحيان هنگام استنساخ براى خود برمى‌داشته است و از منابع اصلى كتاب خود، آثارى چون«النوادر» ابن اعرابى، «الكامل» [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، «عيون الاخبار» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، «مجالس» ثعلب، «المنظوم و المنثور» ابن ابى طاهر و... را برمى‌شمارد.


روش كتاب، همان روش [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] در«البيان» است كه موضوعات مختلف، به‌طور پراكنده و بدون هيچ نظم خاصى در كنار يك‌ديگر قرار گرفته‌اند. گر چه اين اثر، بر نقل و روايت استوار است، اما نقل با نقد همراه است و گاه پرسش‌هاى تفكرانگيز به ميان مى‌آيد. مؤلف، در اين اثر، اطلاعات سودمندى هم در باره فرق مختلف كلامى، همچون اماميه و صوفيه آورده و مغتنم است. ضمن بيان مطالب، گاه ازحدود ادب و اخلاق فراتر مى‌رود و مسائلى ركيك و سخيف بيان مى‌دارد.
روش كتاب، همان روش [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] در«البيان» است كه موضوعات مختلف، به‌طور پراكنده و بدون هيچ نظم خاصى در كنار يك‌ديگر قرار گرفته‌اند. گر چه اين اثر، بر نقل و روايت استوار است، اما نقل با نقد همراه است و گاه پرسش‌هاى تفكرانگيز به ميان مى‌آيد. مؤلف، در اين اثر، اطلاعات سودمندى هم در باره فرق مختلف كلامى، همچون اماميه و صوفيه آورده و مغتنم است. ضمن بيان مطالب، گاه ازحدود ادب و اخلاق فراتر مى‌رود و مسائلى ركيك و سخيف بيان مى‌دارد.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش