۹٬۴۵۲
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ') |
||
(۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR16899J1.jpg | |||
| عنوان =البدایة في الأخلاق العملیة | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مهدوی کنی، محمدرضا]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP /م9الف7* | |||
| | | موضوع = | ||
اخلاق اسلامی | |||
| ناشر = | |||
دار الهادي | |||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
|زبان | | سال نشر = 1423 ق یا 2002 م | ||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16899AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16899 | |||
| کتابخوان همراه نور =16899 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|البداية (ابهام زدایی)}} | |||
'''البداية في الأخلاق العملية''' كتابى است اخلاقى و تربيتى در باب اخلاق عملى كه به قلم روان و شيواى آيتالله [[مهدوی کنی، محمدرضا|محمدرضا مهدوى كنى]] به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است. | |||
== ساختار== | |||
كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب بدون فصلبندى خاصى ارائه شده است. | |||
نویسنده از جنبههاى مختلفى به مسأله اخلاق و اهميت آن برای هر فرد(مسلمان) پرداخته و بحثهایى مهم و اساسى در اين علم را مورد بررسى و كنكاش قرار داده است؛ بحثهایى همچون: | |||
معرفت نفس و اهميت آن، تذكر و بيدارى از غفلت، احساس مسئولیت هر فرد نسبت به اصلاح خويش، سير در آفاق و انفس، حب و بُغض، انتخاب دوست دلسوز و متدين، ضرورت آگاهى نسبت به احكام فقهى و ضرورت دورى از محرمات و گناهان، زبان و آفتهاى آن، گناهان صغيره و كبيره، غيبت افراد و پستى آن، توبه، استغفار و... | |||
معرفت نفس و اهميت آن، تذكر و بيدارى از غفلت، احساس | |||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه، با توجه به آيات قرآن و احاديث معصومين(ع)، به ضرورت تزكيه و تهذيب نفس از معصيت و گناه اشاره كرده و آن را عاملى مهم در ساختن جهانى عارى از شقاوت و بدبختى دانسته است. | |||
به باور نویسنده، پرداختن به مسائل اخلاقى و اهتمام به آنها، يك مسأله عقلى است. اما با اين وجود، در فرهنگ قرآنى و كلمات معصومين(ع)، سفارش زيادى به اين موضوع شده تا آنجا كه خداوند در سوره (شمس) و بعد از آوردن يازده قَسَم مىفرمايد: سوگند به آفتاب و روشنىاش به هنگام چاشت... كه هر كه در پاکى آن (نفس) كوشيد رستگار شد و هر كه در پليدىاش فرو پوشيد نوميد گرديد. | |||
نویسنده اخلاق را شكل (و صورت) باطنى هر انسانى معرفى نموده كه به دو دسته تقسيمبندى مىشود: فطرى (طبيعى) و اكتسابى (اختيارى). | |||
به | صفات فطرى عبارت از ويژگىهایى است كه در نهاد هر انسانى وجود دارد. همانند: علاقه داشتن به عدل و عدم ظلم، داشتن شهرت و نامى پرآوازه، آزادگى، قواى عقل و شهوت كه به وسيله اين ويژگىها، صفات فطرى انسان از صفات فطرى ساير مخلوقات تمييز داده مىشود و پرواضح است كه در داشتن و بودن اينگونه از صفات، راهى برای اختيار انسان وجود ندارد. | ||
به نظر نویسنده، التزام به رياضتهاى روحىِ عملى برای رسيدن به فضائل اخلاقى، اجتنابناپذير بوده و برای به دست آوردن اين مهم، لازم است كه مراحل ذيل طى شود: | |||
به نظر | |||
1- معرفت و شناخت فضائل و رذايل اخلاقى. 2- شناخت حقيقت انسان. 3- مجاهدت نفس. كه بدون مجاهده، پيروز شدن بر خواستههاى نفسانى ممكن نخواهد بود. | 1- معرفت و شناخت فضائل و رذايل اخلاقى. 2- شناخت حقيقت انسان. 3- مجاهدت نفس. كه بدون مجاهده، پيروز شدن بر خواستههاى نفسانى ممكن نخواهد بود. | ||
به اعتقاد وى، با توجه به اينكه در بحثهاى اخلاقى، مسائل گوناگونى مورد بررسى قرار | به اعتقاد وى، با توجه به اينكه در بحثهاى اخلاقى، مسائل گوناگونى مورد بررسى قرار مىگیرد، از اينرو مىتوان علم اخلاق را به رشتهها (و شاخههاى) ذيل تقسيمبندى نمود: | ||
#اخلاق نظرى يا فلسفه اخلاق؛ كه موضوع آن در مورد معيارهاى حُسن و قُبح (خوب يا بد بودن عملى) است. | |||
#اخلاق تطبيقى؛ كه بدان معنى است كه مذاهب مختلف اخلاقى، مورد مطالعه و بررسى قرار گرفته و پس از آن، بهترين روش از بين تمامى نظريات، با توجه به معيارهاى اخلاقى موجود، انتخاب مىگردد. | |||
#اخلاق عملى يا روشهاى اخلاقى؛ كه منظور از آن، سلسله آداب و احكامى است كه عمل نمودن به آنها برای حصول تزكيه نفس و تهذيب آن، ضرورى مىباشد. | |||
نویسنده در ادامه، توصيههایى چند برای شروع نمودن مراحل تزكيه نفس پيشنهاد كرده است از جمله: | |||
#همانگونه كه فعالیتهای ورزشى برای سلامتى بدن لازم است، رياضتهاى روحى نيز برای پاک نمودن جان از رذايل اخلاقى ضرورى است. | |||
#انسان فعالیتهای ورزشى خود را با نرمش و حركات ساده آغاز كرده و اندكاندك فعالیتهای سنگین را انجام مىدهد، بنابراین در امر تزكيه و تهذيب نيز بايد در ابتدا از عبادتهاى ساده شروع نمود و پس از عادت دادن روح، نوبت به مراحل بالاتر مىرسد. | |||
#همانگونه كه تداوم در فعالیتهای ورزشى شرط مهمى است، در رياضتهاى روحى و نفسى نيز استمرار لازم است. | |||
نویسنده معتقد است مدوامت بر يك عمل و ملتزم بودن به آن، همراه با داشتن نيتى پاک و خالص برای خداوند، سبب مىشود كه انوار الهى برای فرد سالك هويدا شود تا آنكه به مرحله (الفناء في الله) رسيده و هرآنچه كه به غير از خداوند است را ترك نموده و فقط متوجه ذات اقدس ربوبى گردد. | |||
در ادامه، بيست و يك مرحله سير و سلوك برشمرده شده است كه عبارتند از: | در ادامه، بيست و يك مرحله سير و سلوك برشمرده شده است كه عبارتند از: | ||
خط ۸۷: | خط ۶۵: | ||
معرفت نفس، بيدارى (از غفلت)، تذكر، تفكر و تدبر (سير در آفاق و انفس)، دوست داشتن دوستان خدا و دشمن داشتن دشمنان خدا، آگاهى و علم به مسائل فقهى و احكام شرعى، بهدست آوردن رفيقى مؤمن و دورى نمودن از افراد غير صالح و لاابالى، دورى جستن از محرمات، توبه و استغفار، بهجا آوردن واجبات، التزام عملى به نوافل و مستحبات و ترك مكروهات، مرابطه، مراقبه، محاسبه و معاقبه، نيت و اخلاص، پرهيز از شرك، ريا و نفاق، رياضت (شرعى) و مجاهدت با نفس، نظم و انظباط، تقسيم نمودن وقت، غيمت شمردن فرصتها، خدمت به بندگان خدا، توكل، خوشرفتارى با مردم، زهد و قناعت. | معرفت نفس، بيدارى (از غفلت)، تذكر، تفكر و تدبر (سير در آفاق و انفس)، دوست داشتن دوستان خدا و دشمن داشتن دشمنان خدا، آگاهى و علم به مسائل فقهى و احكام شرعى، بهدست آوردن رفيقى مؤمن و دورى نمودن از افراد غير صالح و لاابالى، دورى جستن از محرمات، توبه و استغفار، بهجا آوردن واجبات، التزام عملى به نوافل و مستحبات و ترك مكروهات، مرابطه، مراقبه، محاسبه و معاقبه، نيت و اخلاص، پرهيز از شرك، ريا و نفاق، رياضت (شرعى) و مجاهدت با نفس، نظم و انظباط، تقسيم نمودن وقت، غيمت شمردن فرصتها، خدمت به بندگان خدا، توكل، خوشرفتارى با مردم، زهد و قناعت. | ||
به اعتقاد | به اعتقاد نویسنده، بر هر فردى لازم است تا تمام مراحل بيست و يكگانه سير و سلوك را طى نموده تا به درجات بالاترى از تقوا و پارسايى نائل گردد. | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. | فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. | ||
در پاورقىها بيشتر به ذكر منابع پرداخته شده است. | در پاورقىها بيشتر به ذكر منابع پرداخته شده است. | ||
== | == منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن كتاب. | |||
# ترجمه قرآن كريم، اثر استاد [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آیتی]]. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[نقطههای آغاز در اخلاق عملی]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] |