الاستقراء و أثره في القواعد الأصولية و الفقهية: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان‌های دیگر =دراسه نظریه تطبیقیه

| پدیدآوران =  

| زبان =عربی

| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏161‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏3‎‏الف‎‏5

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14585AUTOMATIONCODE

| چاپ =3

| کد پدیدآور =

| پس از =

| پیش از =

}}

كتاب، با مقدمه دكتر يعقوب بن عبدالوهاب الباحسين در اشاره به علمى و صحيح بودن مطالب مطرح شده در آن، آغاز و مطالب در سه فصل و يك خاتمه، ارائه شده است.

مباحث در قالبى نو، منسجم و مرتبط با هم، مطرح شده است؛ به‌گونه‌اى كه كتاب، در بر دارنده بسيارى از مطالبى است كه دانشجويان، درباره تعريف، اهميت و اثر استقراء در علم فقه، اصول و ساير علوم شرعى، بدان نياز دارند.

فصل اول، در پانزده مبحث زير، به بررسى مباحث نظرى مسئله استقراء اختصاص يافته و در آن، حقيقت، اقسام، اساس، شروط و غايت استعمال استقراء و نيز نظر برخى از علماء درباره آن، مورد بحث قرار گرفته است:

در مبحث دوم، در ضمن دو مطلب، اركان ذاتى (كه عبارتند از: محل استقراء، حكم، محكوم‌عليه در نتيجه و عمل مستقرى) و غير ذاتى استقراء، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.

# رابطه بين استقراء در لغت و در اصطلاح؛

# بررسى رابطه ميان استقراء و قياس اصولى از لحاظ قوه يكى بر ديگرى و وجوه افتراق و اتفاق ميان آن دو؛

# رابطه ميان استقراء و قياس منطقى؛

# خطوات استقراء كه در آن، از معنا و محل استقراء و تحقيق از صحت نتيجه آن، بحث شده است؛

در مبحث هفتم، نتيجه استقراء و رابطه ميان جزئيات آن، در قالب سه مطلب زير، بررسى شده است:

# واكاوى و تحرير محل نزاع؛

# بيان ادله اقوال و نقد و بررسى هر يك؛

# گونه‌شناسى اختلافات در حجيت استقراء؛

# بيان قول راجح و نقد و بررسى ادله ترجيح؛

شروط استقراء، در مبحث يازدهم، ضمن شش مطلب زير، بيان شده است:

# شروط محل استقراء كه عبارت است از صحت مقدمات، كثرت تتابعى كه به قوه دلالت منجر شود، جريان مقدمات تحت مسماى واحد، انتفاء خصوصيت محل به واسطه حكم و ثبوت حكم در محل؛

# شروط حكم؛

در مبحث سيزدهم، اقوال برخى از علما از جمله غزالى، القرافى، [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] و الشاطبى، پيرامون استقراء مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.

# اهمال و نپرداختن به آن؛

در تمهيد، معناى قاعده اصولى به اعتبار مفردات و نيز لقب مركب تركيبى وصفى بودن آن بيان و ضمن بررسى مصادر تكوين آن، به اهميت استقراء در مباحث اصولى، اشاره شده است.

مبحث دوم، اثر استقراء امور فوق در ترجيح قواعد اصولى را بررسى كرده و در مبحث سوم، اثر آن در تأسيس اجماع، عرف و تواتر، بررسى شده است.

در مبحث چهارم، انواع قواعد اصولى كه مبنى بر استقراء مى‌باشد، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.

اول، اثر استقراء در تأسيس قواعد فقهيه كه در آن، پيرامون حقيقت قاعده فقهيه و اركان، شروط و حجيت آن، اقوال علماء در مورد آن، طرق تقعيد قواعد فقهيه و اثر استقراء نصوص شرعى و فروع فقهى در تأسيس قاعده فقهيه، بحث شده است؛

دوم، اثر استقراء در علم فقه كه مهم‌ترين مباحث آن عبارتند از: بررسى استقراء تغليبى در مسائل فقهى، الحاق فرد به اعم اغلب، وقايعى كه از لحاظ حسى با اعم اغلب مخالفت مى‌كنند، مانند كوتاه‌ترين مدت حمل، قلت و كثرت مدت حيض و نفاس و اثر استقراء نافى در مسائل فقهى.

== وضعيت كتاب ==

در پاورقى‌ها، ضمن اشاره به منابع، برخى از كلمات و عبارات متن، توضيح داده شده است.

مقدمه و متن كتاب.

[[رده:کتاب‌شناسی]]