۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''الإعجاز و الإيجاز'''، اثر [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد |ابومنصور عبدالملك بن محمد ثعالبى]]، حاوى كلماتى است كه كملفظ و پرمعنا هستند؛ كلماتى كه در آنها اقسام حسن و ايجاز و... گرد آمده است. | '''الإعجاز و الإيجاز'''، اثر [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد |ابومنصور عبدالملك بن محمد ثعالبى]]، حاوى كلماتى است كه كملفظ و پرمعنا هستند؛ كلماتى كه در آنها اقسام حسن و ايجاز و... گرد آمده است. | ||
اين عنوان، نامى است كه محقق و مهذب كتاب، محمد ابراهيم سليم به آن داده است؛ وگرنه اين كتاب، با نامهاى متفاوت در منابع آمده است. از جمله صاحب «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» از آن با عنوان «إعجاز الإيجاز» ياد مىكند. اما كارل بروكلمان در «تاريخ الأدب العربي» ج 5، ص195 تحت دو عنوان: «إيجاز الإعجاز» و «الإيجاز و الإعجاز» از آن نام مىبرد. اما محقق، عنوان چهارمى را كه همان «الإعجاز و الإيجاز» است، با توجه به گفتار خود مؤلف در ابتداى باب اول، برای كتاب مناسب دانسته است. چرا كه اعجاز را بر ايجاز كه همان اختصار است، مقدم داشته و | اين عنوان، نامى است كه محقق و مهذب كتاب، محمد ابراهيم سليم به آن داده است؛ وگرنه اين كتاب، با نامهاى متفاوت در منابع آمده است. از جمله صاحب «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» از آن با عنوان «إعجاز الإيجاز» ياد مىكند. اما كارل بروكلمان در «تاريخ الأدب العربي» ج 5، ص195 تحت دو عنوان: «إيجاز الإعجاز» و «الإيجاز و الإعجاز» از آن نام مىبرد. اما محقق، عنوان چهارمى را كه همان «الإعجاز و الإيجاز» است، با توجه به گفتار خود مؤلف در ابتداى باب اول، برای كتاب مناسب دانسته است. چرا كه اعجاز را بر ايجاز كه همان اختصار است، مقدم داشته و یکى را بر ديگرى عطف نموده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
از جمله اين كلمات، آيهاى از سوره واقعه در وصف خمر بهشت مىباشد كه فرموده است: '''«لا يصدعون عنها و لا ينزفون»''' و نويسنده معتقد است خداوند در اين آيه، با دو كلمه، تمام معايب خمر را برشمرده است.<ref>همان، ص17</ref> | از جمله اين كلمات، آيهاى از سوره واقعه در وصف خمر بهشت مىباشد كه فرموده است: '''«لا يصدعون عنها و لا ينزفون»''' و نويسنده معتقد است خداوند در اين آيه، با دو كلمه، تمام معايب خمر را برشمرده است.<ref>همان، ص17</ref> | ||
در باب دوم، كلمات موجزى از پيامبر(ص) فقط نقل شده است، بدون توضيح يا تشريح آنها؛ برخى از اين كلمات عبارتند از: «بپرهيزيد از خضراء الدمن»، «مؤمن از | در باب دوم، كلمات موجزى از پيامبر(ص) فقط نقل شده است، بدون توضيح يا تشريح آنها؛ برخى از اين كلمات عبارتند از: «بپرهيزيد از خضراء الدمن»، «مؤمن از یک سوراخ، دو مرتبه گزيده نمىشود»، «هدايتكننده بر خير، مانند فاعل آن است»، «قلبها بهواسطه گناه، زنگ زده و با استغفار، جلا مىيابد»، «مؤمن، آينه برادرش است»، «اموال خود را با زكات، حفظ كنيد» و.<ref>همان، ص18 - 30</ref> | ||
در باب سوم، كلماتى از خلفاى راشدين، صحابه و تابعين نقل شده است، از جمله: خليفه اول: «قبل از مرگ، آسان و بعد از آن، سخت است»؛ خليفه دوم: «كسى كه شر را نشناسد، در آن مىافتد»؛ خليفه سوم: «با خداوند بهواسطه صدقات، تجارت كنيد».<ref>همان، ص33 - 34</ref> | در باب سوم، كلماتى از خلفاى راشدين، صحابه و تابعين نقل شده است، از جمله: خليفه اول: «قبل از مرگ، آسان و بعد از آن، سخت است»؛ خليفه دوم: «كسى كه شر را نشناسد، در آن مىافتد»؛ خليفه سوم: «با خداوند بهواسطه صدقات، تجارت كنيد».<ref>همان، ص33 - 34</ref> | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
كلماتى كه از سه خليفه اول ذكر شده، از تعداد انگشتان دست فراتر نرفته است، اما كلماتى كه از [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نقل گرديده، بسيار زياد مىباشد؛ بهگونهاى كه فقط از قول ابوعثمان [[جاحظ، عمرو بن بحر|عمرو بن بحر جاحظ]]، فقط صد كلمه قصار و سرشار از حكمت، نقل گرديده است. برخى از كلمات، عبارتند از: «نترس مگر از گناه خود»؛ «اميد نداشته باش، مگر به خداى خود»؛ «مردم به زمان خود، شبيهترند از پدران خود»؛ «شرافتى با سوء ادب نيست» و.<ref>همان، ص34</ref> | كلماتى كه از سه خليفه اول ذكر شده، از تعداد انگشتان دست فراتر نرفته است، اما كلماتى كه از [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نقل گرديده، بسيار زياد مىباشد؛ بهگونهاى كه فقط از قول ابوعثمان [[جاحظ، عمرو بن بحر|عمرو بن بحر جاحظ]]، فقط صد كلمه قصار و سرشار از حكمت، نقل گرديده است. برخى از كلمات، عبارتند از: «نترس مگر از گناه خود»؛ «اميد نداشته باش، مگر به خداى خود»؛ «مردم به زمان خود، شبيهترند از پدران خود»؛ «شرافتى با سوء ادب نيست» و.<ref>همان، ص34</ref> | ||
در باب چهارم، كلماتى از ملوك دوران جاهليت نقل شده است. برخى از اين ملوك، عبارتند از: فريدون، منوچهر، پشنگ، افراسياب، طهماسب، | در باب چهارم، كلماتى از ملوك دوران جاهليت نقل شده است. برخى از اين ملوك، عبارتند از: فريدون، منوچهر، پشنگ، افراسياب، طهماسب، كیکاوس، زال پسر سام، رستم فرزند زال، كيخسرو فرزند سياوش، اسفنديار، بهمن فرزند اسفنديار و.<ref>همان، ص48 - 70</ref> | ||
پنجمين باب، در مورد سخنان ملوك و امراى اسلام مىباشد كه برخى از آنها عبارتند از: معاوية بن ابىسفيان، عمروعاص، مغيرة بن شعبه، زياد بن ابيه، احنف بن قيس، عبدالله بن زبير، مصعب بن زبير، عبدالملك بن مروان، حجاج بن يوسف، قتيبة بن مسلم، مهلب بن ابىصفره و.<ref>همان، ص71 - 94</ref> | پنجمين باب، در مورد سخنان ملوك و امراى اسلام مىباشد كه برخى از آنها عبارتند از: معاوية بن ابىسفيان، عمروعاص، مغيرة بن شعبه، زياد بن ابيه، احنف بن قيس، عبدالله بن زبير، مصعب بن زبير، عبدالملك بن مروان، حجاج بن يوسف، قتيبة بن مسلم، مهلب بن ابىصفره و.<ref>همان، ص71 - 94</ref> |
ویرایش