۱۳٬۶۷۸
ویرایش
الإشارة في أصول الكلام للإمام فخرالدين محمد بن عمر بن الحسين الرازي (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۹
، ۱۲ فوریهجایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | '
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ن' به 'ه‌ن') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[عايدي، ربيع صبحي]] (محقق) | [[عايدي، ربيع صبحي]] (محقق) | ||
[[ | [[موصلی، اکرم عبدالوهاب]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[فقير، علي]] (مقدمه‌نويس) | [[فقير، علي]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[عايدي، محمد صبحي]] (محقق) | [[عايدي، محمد صبحي]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
| زبان = | |||
| کد کنگره =BP 205/2 /ف3الف5 | | کد کنگره =BP 205/2 /ف3الف5 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
| مکان نشر = | | مکان نشر = | ||
| سال نشر = |مجلد1: 2007م , 1428ق , | | سال نشر = |مجلد1: 2007م , 1428ق , | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14810AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14810AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14810 | ||
| کتابخوان همراه نور =14810 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الإشارة في أصول الكلام للإمام فخرالدين محمد بن عمر بن الحسين الرازي'''، به تحقیق [[عايدي، محمد صبحي|محمد صبحی عایدی]] و [[عايدي، ربيع صبحي|ربیع صبحی عایدی]] و با مقدمه [[موصلی، اکرم عبدالوهاب|عبدالوهاب موصلی]] و علی فقیر، کتابی است به زبان عربی با موضوع کلام اسلامی. [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] این کتاب را به‌عنوان مقدمه‌ای برای طالبان شناخت علوم کلام و اصول دین نگاشته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/5 ر.ک: تقدیم دکتر اکرم عبدالوهاب موصلی، ص5]</ref>. | |||
'''الإشارة في أصول الكلام للإمام فخرالدين محمد بن عمر بن الحسين الرازي'''، به تحقیق [[عايدي، محمد صبحي|محمد صبحی عایدی]] و [[عايدي، ربيع صبحي|ربیع صبحی عایدی]] و با مقدمه [[ | |||
این اثر مختصر، کتابی است مفید در بیان عقاید اهل سنت و جماعت بر مذهب [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]]<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/11 ر.ک: تمهید، ص11]</ref>. | این اثر مختصر، کتابی است مفید در بیان عقاید اهل سنت و جماعت بر مذهب [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]]<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/11 ر.ک: تمهید، ص11]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، دارای دو تقدیمیه از [[ | کتاب، دارای دو تقدیمیه از [[موصلی، اکرم عبدالوهاب|دکتر اکرم عبدالوهاب]] و [[فقير، علي|دکتر علی فقیر]]، مقدمه، تمهید (شامل توضیحاتی درباره کتاب و نویسنده و نسخه‌های خطی آن)، محتوای مطالب شامل مقدمه نویسنده ([[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]) و مطالب آن در پنج فن و خاتمه می‌باشد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
این اثر، همان طور که از نام آن (الإشارة) برمی‌آید، مقدمه‌ای است برای طالبان معرفت در علوم کلام و اصول دین. دکتر اکرم موصلی می‌گوید: پرواضح است که این اثر از کتاب‌هایی است که در دوران پختگی نویسنده تألیف شده و همچنین روشن است که آن را بعد از کتاب «الأربعين» نوشته، به‌ویژه به این دلیل که بسیاری از عناوین موضوعات این اثر، عنوان‌های همان کتاب (الأربعين) است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/5 ر.ک: تقدیم دکتر اکرم عبدالوهاب موصلی، ص5]</ref>. | این اثر، همان طور که از نام آن (الإشارة) برمی‌آید، مقدمه‌ای است برای طالبان معرفت در علوم کلام و اصول دین. دکتر اکرم موصلی می‌گوید: پرواضح است که این اثر از کتاب‌هایی است که در دوران پختگی نویسنده تألیف شده و همچنین روشن است که آن را بعد از کتاب «الأربعين» نوشته، به‌ویژه به این دلیل که بسیاری از عناوین موضوعات این اثر، عنوان‌های همان کتاب (الأربعين) است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/5 ر.ک: تقدیم دکتر اکرم عبدالوهاب موصلی، ص5]</ref>. | ||
همان گونه که دکتر علی فقیر می‌نویسد، [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]، در دوران اختلاط فرهنگهای مختلف و دیالوگ آنها باهم، زیست می‌کرده؛ ازاین‌رو، در کتاب‌های او و | همان گونه که دکتر علی فقیر می‌نویسد، [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]، در دوران اختلاط فرهنگهای مختلف و دیالوگ آنها باهم، زیست می‌کرده؛ ازاین‌رو، در کتاب‌های او و هم‌دوره‌ای‌هایش از فلاسفه، بحث از مطالبی یافت می‌شود که پیش از آن وجود نداشته است... [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در دورانی که برخی از افراد امت اسلامی (مانند ابوداود در قول به حدوث قرآن در مقابله با مسیحیانی که قائل به قدم «كلمةالله»، یعنی عیسی بودند) مشغول به اختلافات بودند، حرف آخر (كلمةالفصل) را گفت تا فساد راه برخی را نشان دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/7 ر.ک: تقدیم دکتر علی فقیر، ص7-8]</ref>. | ||
به‌هرحال [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] این اثر را در بیان عقاید اهل سنت بر مذهب [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] نوشته است. شیوه وی در نگارش کتاب این است که در ابتدای هر باب یا فصل با عبارت «إعلم أن الحق...» نظر اهل سنت را بیان می‌کند (به‌استثنای مواردی که در میان خود سنی‌ها اختلاف نظر باشد). وی سپس متعرض نظریات مخالفان می‌شود و عادتش در بیان نظریات آنها، ذکر کلیات اعتقادی اهل آن فرقه است (البته گاهی آرای یک فرقه را به‌تفصیل بیان می‌کند؛ به این ترتیب که برخی از صاحبان آن آرا را با نامهایشان یاد می‌نماید). پس از این دو مرحله، رازی ادله هر مذهب یا نظر را ذکر می‌نماید، پس از آن به تحلیل آرا و مناقشه در آنها می‌پردازد و دست آخر، آنچه را بدان معتقد است (هرچند مخالف نظر ائمه مذهبش باشد؛ البته در مواردی که باعث خروج از اصول اعتقاد مذهب نیست) ترجیح داده و ذکر می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/12 ر.ک: تمهید، ص12]</ref>. | به‌هرحال [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] این اثر را در بیان عقاید اهل سنت بر مذهب [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] نوشته است. شیوه وی در نگارش کتاب این است که در ابتدای هر باب یا فصل با عبارت «إعلم أن الحق...» نظر اهل سنت را بیان می‌کند (به‌استثنای مواردی که در میان خود سنی‌ها اختلاف نظر باشد). وی سپس متعرض نظریات مخالفان می‌شود و عادتش در بیان نظریات آنها، ذکر کلیات اعتقادی اهل آن فرقه است (البته گاهی آرای یک فرقه را به‌تفصیل بیان می‌کند؛ به این ترتیب که برخی از صاحبان آن آرا را با نامهایشان یاد می‌نماید). پس از این دو مرحله، رازی ادله هر مذهب یا نظر را ذکر می‌نماید، پس از آن به تحلیل آرا و مناقشه در آنها می‌پردازد و دست آخر، آنچه را بدان معتقد است (هرچند مخالف نظر ائمه مذهبش باشد؛ البته در مواردی که باعث خروج از اصول اعتقاد مذهب نیست) ترجیح داده و ذکر می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/12 ر.ک: تمهید، ص12]</ref>. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۷: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
محققان، در انتهای این اثر خطاها و تحریفاتی که در چاپ قبلی (به تحقیق محمد ادریس و مراجعه بلال نجار و اشراف شیخ سعید فوده) صورت گرفته را تحت عنوان ملحقات ذکر کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/21 ر.ک: تمهید، ص21]</ref>. آنان این خطاها را در قالب، خطاهای روشی (مانند خطاهای روشی در تحقیق نسخه خطی، میزان ارزش نسخه و تخریج احادیث و ارجاعشان به اصولشان) و اشتباهات نوشتاری (مانند تحریفات، اضافات و کاستی‌ها) دسته‌بندی کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/357 ر.ک: ملحقات کتاب، ص357-411]</ref>. آنان می‌نویسند: با | محققان، در انتهای این اثر خطاها و تحریفاتی که در چاپ قبلی (به تحقیق محمد ادریس و مراجعه بلال نجار و اشراف شیخ سعید فوده) صورت گرفته را تحت عنوان ملحقات ذکر کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/21 ر.ک: تمهید، ص21]</ref>. آنان این خطاها را در قالب، خطاهای روشی (مانند خطاهای روشی در تحقیق نسخه خطی، میزان ارزش نسخه و تخریج احادیث و ارجاعشان به اصولشان) و اشتباهات نوشتاری (مانند تحریفات، اضافات و کاستی‌ها) دسته‌بندی کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/357 ر.ک: ملحقات کتاب، ص357-411]</ref>. آنان می‌نویسند: با چشم‌پوشی از بسیاری از خطاها و تحریفات در نسخه سابق، بیش از سیصد مورد اشتباه در آن یافتیم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/411 ر.ک: همان، ص411]</ref>. | ||
فهرستهای منابع و مطالب، در انتهای اثر ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/413 ر.ک: کتاب، ص413-425]</ref>. | فهرستهای منابع و مطالب، در انتهای اثر ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/413 ر.ک: کتاب، ص413-425]</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۳: | ||
محققان کتاب، پنج دلیل، از جمله وحدت سیاق عبارات این کتاب با سایر کتاب‌های رازی، ذکر نام پدرش در این اثر و... را برای صحت انتساب آن به نویسنده، ارائه می‌کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/13 ر.ک: تمهید، ص13-14]</ref>. | محققان کتاب، پنج دلیل، از جمله وحدت سیاق عبارات این کتاب با سایر کتاب‌های رازی، ذکر نام پدرش در این اثر و... را برای صحت انتساب آن به نویسنده، ارائه می‌کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/13 ر.ک: تمهید، ص13-14]</ref>. | ||
در تحقیق این کتاب، از دو نسخه خطی استفاده شده است. نسخه‌ای که غالباً | در تحقیق این کتاب، از دو نسخه خطی استفاده شده است. نسخه‌ای که غالباً در این اثر، اصل قرار گرفته با حرف «ص» رمزگذاری شده و نسخه دیگر با حرف «ب»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/19 ر.ک: همان، ص19-21]</ref>. | ||
برخی از کارهای تحقیقی محققان کتاب، از این قرار است: مقایسه بین نسخه‌های خطی و بیان تفاوتهای مهم میان آن دو، تقسیم مطالب کتاب بر اساس استاندارد رایج به چهار قسمت (مقدمات و الهیات و نبوات و سمعیات)، ارجاع آیات قرآن کریم، تخریج احادیث کتاب (که به دست شیخ حمزه بکری انجام شده)، ترجمه اعلام وارده در کتاب، معرفی اجمالی فرقه‌های ذکرشده در اثر، معرفی منابع بیشتر جهت مطالعه به خواننده در مسائلی که نیاز به تفصیل دارند، تعلیقه و توضیح در مواردی که نیاز به توضیح دارند، افزودن لفظ «تعالی» به کلمه «الله» و «الصلاة عليهم» هنگام ذکر نام انبیای الهی(ع)، افزودن ملحقاتی به کتاب در جهت روشن‌سازی اشتباهات و تحریفات محققان چاپ سابق این اثر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref>. | برخی از کارهای تحقیقی محققان کتاب، از این قرار است: مقایسه بین نسخه‌های خطی و بیان تفاوتهای مهم میان آن دو، تقسیم مطالب کتاب بر اساس استاندارد رایج به چهار قسمت (مقدمات و الهیات و نبوات و سمعیات)، ارجاع آیات قرآن کریم، تخریج احادیث کتاب (که به دست شیخ حمزه بکری انجام شده)، ترجمه اعلام وارده در کتاب، معرفی اجمالی فرقه‌های ذکرشده در اثر، معرفی منابع بیشتر جهت مطالعه به خواننده در مسائلی که نیاز به تفصیل دارند، تعلیقه و توضیح در مواردی که نیاز به توضیح دارند، افزودن لفظ «تعالی» به کلمه «الله» و «الصلاة عليهم» هنگام ذکر نام انبیای الهی(ع)، افزودن ملحقاتی به کتاب در جهت روشن‌سازی اشتباهات و تحریفات محققان چاپ سابق این اثر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35745/1/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref>. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۵: | ||
مقدمه‌ها و متن کتاب. | مقدمه‌ها و متن کتاب. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[المحصل]] | |||
[[تلخیص المحصل]] | |||
[[شرح العقيدة الإصفهانية]] | |||
[[تلخيص الأدلة لقواعد التوحيد]] | |||
[[شرح المقاصد]] | |||
[[الأربعين في أصول‌الدين (رازی)]] | |||
[[الرسالة الكمالية في الحقائق الإلهية]] | |||
[[شرح كتاب الفقه الأكبر]] | |||
[[المسائل الخمسون في أصول‌الدين]] | |||
[[شرح النسفیة فی العقیدة الإسلامیة (شرح عقاید اهل سنت و جماعت)]] | |||
[[شرح العقائد النسفية (شرح)]] | |||
[[الأربعين في أصول‌الدين (رازی)]] | |||
[[المطالب العالية من العلم الإلهي]] | |||
[[المواقف]] | |||
[[شرح العقائد النسفية]] | |||
[[شرح جوهرة التوحيد]] | |||
[[أساس التقديس]] | |||
[[طوالع الأنوار من مطالع الأنظار]] | |||
[[شرح جوهرة التوحيد المسماة إتحاف المريد بجوهرة التوحيد]] | |||
[[غاية المرام في علم الكلام]] | |||
[[المواقف في علم الكلام]] | |||
[[القول السديد في شرح جوهرة التوحيد]] | |||
[[شرح العلامة الخيالي علی النونية]] | |||
[[مقدمات المراشد إلی علم العقائد في دفع شبهات المطلين و الملحدين]] | |||
[[أبكار الأفكار في أصول‌الدين]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۹۱: | خط ۱۳۷: | ||
[[رده:آثار کلامی اشاعره. ماتریدیه (قرن 6 – 11)]] | [[رده:آثار کلامی اشاعره. ماتریدیه (قرن 6 – 11)]] | ||