اقتصاد، ترجمه الاقتصاد إلی طريق الرشاد: تفاوت میان نسخه‌ها

[[طوسی، محمد بن حسن]] (نويسنده)

| زبان =فارسي

 

| ناشر =بنياد فرهنگي امام رضا (عليه السلام)  

 

| مکان نشر =ايران - تهران  

| کتابخانۀ دیجیتال نور =

'''اقتصاد'''، ترجمه فارسی کتاب «[[الاقتصاد الهادي إلی طريق الرشاد|الاقتصاد إلی طريق الرشاد]]» [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] به قلم [[مشکوه‌الديني، عبدالمحسن|عبدالمحسن مشکات‎الدینی]] است. مترجم، در میلاد امام حسن مجتبی(ع) آن را به پیشگاه امام عصر(عج) تقدیم کرده است<ref>ر.ک: اهدائیه کتاب، ص5</ref>.

ناشر (حسن سعید) در ابتدای کتاب، درباره چگونگی تصمیم بر ترجمه این کتاب می‎گوید: چند روز پس از ارائه متن چاپی اصل کتاب، دکتر [[مشکوه‌الديني، عبدالمحسن|عبدالمحسن مشکات‎الدینی]] برای تشکر از چاپ آن به من مراجعه کرد که در همان جا از او درخواست ترجمه این اثر را کردم و پذیرفت. این ترجمه اولین اثر ارائه‎شده مؤسسه امام رضا(ع) است که به همت شیخ مهدی حائری تهرانی و حسن تهرانی در مسجد ارک تهران، تأسیس شد. هزینه چاپ آن از ثلث اموال حاج رضا تهرانی، تأمین شده است<ref>ر.ک: سخن ناشر، ص7</ref>.

مهدی حائری تهرانی، پیشگفتاری بر ترجمه نوشته و در آن به معرفی شیخ طوسی و برخی خدمات و آثارش و موارد مربوط به چاپ این اثر، پرداخته است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص11-13</ref>.

الاقتصاد في ما يجب علی العباد، نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ‎الطایفه محمد بن حسن طوسی]]، کتابی است در علم کلام اسلامی به شیوه شیعی. خود [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ]] در فهرست آثار علمای امامیه به همین نام از این اثر یاد می‎کند. در این کتاب، اصول عقاید اسلامی به روش شیعه امامیه با ادله عقلی و نقلی ثابت شده است. پیش از آنکه شیخ کتابی در علم کلام بنویسد، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]]، رساله‎ای به نام جمل العلم و العمل نوشته بود و شیخ بخش نظری آن را شرح کرد. او در فهرست آثارش از آن به نام شرح الجمل یاد می‎کند و شاید به دلیل خوبی ترتیب و استحکامش در روش استدلال، بعدها آن را تمهيد الأصول نامید. کتاب الاقتصاد في ما يجب علی العباد، خلاصه همان شرح الجمل است و چنان‎که ملاحظه می‎شود در آخر فصل‎ها و بیشتر جاهای این کتاب، تفصیل مطلب را به شرح الجمل، ارجاع می‎دهد<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص1</ref>.

کار ترجمه این اثر بیش از یک سال طول کشیده است<ref>ر.ک: همان</ref>. «[[طوسی، محمد بن حسن|شیخ]] در اول این کتاب می‎گوید: آنچه درباره خداوند باید بدانیم، دو است: توحید و عدل. پس از آن گفتگو از توحید را مشتمل بر پنج جزء دانسته... عدل را نیز مشتمل بر پنج بخش بیان کرده است... و بنابراین کتاب ما باید مشتمل بر ده فصل باشد»<ref>همان، ص3</ref>.

همچنین، شیخ مطالب شرح الجمل را در چهار بخش کلی جای داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

«اهم مسائل در این علم چهار چیز است و بقیه از توابع و فروع این چهار می‎باشند: اول شناختن خداوند که شرح‎دهنده و معرفی‎کننده کارهایی است که عقل خودمان ما را به آن مکلف می‎داند. دوم سخن گفتن خداوند است که از این راه تکالیف را برای ما روشن می‎کند و کسانی از نوع انسان هستند که سخنان او را برای ما می‎آورند. سوم وعد و وعید است که نتیجه کار کردن به تکلیف یا سرپیچی کردن از آن را روشن می‎کند. چهارم امامت است که سرآمد همه سه اصل اول است؛ زیرا امام مجری و شارح قوانین مربوط به ادای تکالیف فردی و اجتماعی می‎باشد. با در نظر گرفتن این مطالب ترجمه کتاب «الاقتصاد في ما يجب علی العباد» که کتاب حاضر است نیز در چهار بخش نهاده شد و دو فصل اول که در حقیقت خارج از مسائل خود آن علم است، مقدمه کتاب قرار داده شد»<ref>همان، ص3-4</ref>.

مترجم، درباره کارهای دیگری که برای ترجمه این اثر انجام داده، می‎نویسد: برای آسانی دسترسی به جزئیات مسائل، ابتدا فصل‎ها، به‎ترتیب در هر بخشی، با شماره ذکر شده تا معلوم شود که هر بخشی چند فصل دارد. سپس مطالب عمده و اصلی هر بخش، با حروف هجایی و به‎ترتیب ابجد مشخص شده و مسائل کوچک و فرعی با شماره تعیین شد. فهرست کلی مطالب به این ترتیب در ابتدای اثر تنظیم شده تا یافتن هر موضوع کلی یا جزئی به‎آسانی انجام گیرد<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>.

ترجمه این اثر از روی نسخه چاپی آن انجام شده و مؤسسه چهل‎ستون مسجد جامع تهران آن را از روی نسخه خطی کتابخانه چهل‎ستون و نسخه متعلق به کتابخانه آقای روضاتی چاپ کرده است. چون این نسخه غلط‎های فاحشی داشته، مترجم مشکلاتش را از روی نسخه خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و با مراجعه به کتاب «تمهيد الأصول» شیخ، اصلاح کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

در آخر نسخه کتابخانه آقای روضاتی از طرف کاتب نوشته شده: «تم كتاب الاقتصاد الهادي إلی طريق الرشاد» و همین عبارت در پشت جلد نسخه چاپی نیز قید شده است، ولی ازاین‎رو که خود [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ]] در کتاب فهرستش این اثر را «الاقتصاد في ما يجب علی العباد» ذکر کرده و دیگران نیز به همین نام از آن یاد کرده‎اند، ترجمه حاضر نیز به همین عنوان، معنون شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

<references />

== وابسته‌ها ==