۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ق' به 'ق') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR03308.jpg|بندانگشتی|اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان]] | [[پرونده:NUR03308.jpg|بندانگشتی|اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | اعلم الشنتمری، ابو الحجاج یوسف بن سلیمان | ||
شنتمری، ابو | شنتمری، ابو الحجاج یوسف بن سلیمان | ||
شنتمری، اعلم | شنتمری، اعلم | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |سلیمان | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1019 م | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |شنتمريه اندلس | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |476 ق یا 1084 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |ابراهیم افليلى | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[اشعار الشعراء الستة الجاهلیین]] | ||
|-class= | |||
[[النکت في تفسیر کتاب سیبویه و تبیین الخفي من لفظه و شرح أبیاته و غریبه]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03308AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''اَعْلَم شَنْتَمَرى، ابوالحجاج يوسف بن سليمان بن عيسى''' (410 - ذىقعده 476ق / 1019 - مارس 1084م)، اديب، نحوى، لغتشناس و نویسنده مالكىمذهب عصر ملوك الطوايف در اندلس مىباشد. | |||
== ولادت == | |||
وى در شنتمريه ديده به جهان گشود و همان جا پرورش يافت و به سبب شكافى كه در لب داشت، به «اعلم» شهرت يافت. | |||
== اساتید == | |||
او در 433ق / 1042م، برای تكميل دانش خود به قرطبه رفت. پس از چندى به يُمن استادانى چون ابراهیم افليلى، در شعر و ادب و نحو چيرهدست شد. چون در نحو و ادب به كمال رسيد، به سنت اهل اندلس لقب «استاد» يافت و آنگاه دانشمندان و اديبان معروفى مانند ابن عمار (شاعر و وزير نامدار)، ابن عبدون و ابن طراوه نحوى، از دانش او بهره بردند. | |||
در ميان | == شاگردان == | ||
در ميان این شاگردان، ابومحمد عبدالجليل ابن وهبون، مقامى خاص دارد، چرا كه پيوسته در سفر و حضر در ملازمت استاد خويش بهسرمىبرد و با حربهى شعر به مقابله رقيبان سرسخت او مىشتافت. وى پس از وفات اعلم، مرثيهاى شيوا در سوگ او سرود. | |||
اعلم شنتمرى، چون در دانشاندوزى به كمال رسيد، به فرمان المعتضد بالله به اشبيليه رفت و بيشتر عمر خود را در آنجا سپرى كرد. وى بيشتر آثار خويش را به اشارت همين امير نگاشته است. علاوه بر اين، چندى را در شِلب گذراند و به تربيت اديبان پرداخت. | اعلم شنتمرى، چون در دانشاندوزى به كمال رسيد، به فرمان المعتضد بالله به اشبيليه رفت و بيشتر عمر خود را در آنجا سپرى كرد. وى بيشتر آثار خويش را به اشارت همين امير نگاشته است. علاوه بر اين، چندى را در شِلب گذراند و به تربيت اديبان پرداخت. | ||
خط ۴۶: | خط ۵۲: | ||
اعلم پس از وفات معتضد، به دربار معتمد بن عباد پيوست و از حمايت وى برخوردار شد و تعليم و تربيت فرزند او را نيز بر عهده گرفت. | اعلم پس از وفات معتضد، به دربار معتمد بن عباد پيوست و از حمايت وى برخوردار شد و تعليم و تربيت فرزند او را نيز بر عهده گرفت. | ||
بهتدريج آوازهى اعلم در آفاق پيچيد؛ بهگونهاى كه انبوه دانشپژوهان از دور و | == مهارت == | ||
بهتدريج آوازهى اعلم در آفاق پيچيد؛ بهگونهاى كه انبوه دانشپژوهان از دور و نزدیک نزد وى مىشتافتند و از دانش او در نحو، لغت و شعر كه بسيار از حفظ داشت، بهره مىبردند. كمكم، اعلم در زمره استادان بزرگ اشبيليه درآمد و در نحو، حجت گرديد؛ چندان كه در اندلس به اعلم نحوى ملقب شد. بااينهمه، اعلم در تأليفات خود چندان ابداع و ابتكارى نداشت و مانند بسيارى از نحوشناسان سدهى 5ق، به بعد به شرح و تفصيل آثار گذشتگان مىپرداخت. | |||
اعلم در مسائل نحوى، بيشتر پيرو مكتب بصره بود و نظريات نحوى وى در تأليفات نحويان معاصرش و يا نحويان متأخرتر نقل شده است. | اعلم در مسائل نحوى، بيشتر پيرو مكتب بصره بود و نظريات نحوى وى در تأليفات نحويان معاصرش و يا نحويان متأخرتر نقل شده است. | ||
اعلم شنتمرى با بيشتر مشاهير علم و ادب زمانه خود دوستى و مجالست داشت. ابوعبدالله محمد بن شريح، صميمىترين يار او به شمار مىرفت؛ بهگونهاى كه اعلم پس از وفات او بيش از | اعلم شنتمرى با بيشتر مشاهير علم و ادب زمانه خود دوستى و مجالست داشت. ابوعبدالله محمد بن شريح، صميمىترين يار او به شمار مىرفت؛ بهگونهاى كه اعلم پس از وفات او بيش از یک ماه زنده نماند. | ||
اعلم شنتمرى شعر نيز مىسرود، اما اشعار وى بيشتر جنبه تعليمى داشت و از اشعار غير تعليمى، چند بيت در مدح معتمد بن عباد موجود است. او در اواخر عمر، نابينا شد و سرانجام در 66 سالگى، در اشبيليه درگذشت. | اعلم شنتمرى شعر نيز مىسرود، اما اشعار وى بيشتر جنبه تعليمى داشت و از اشعار غير تعليمى، چند بيت در مدح معتمد بن عباد موجود است. | ||
== وفات == | |||
او در اواخر عمر، نابينا شد و سرانجام در 66 سالگى، در اشبيليه درگذشت. | |||
== آثار == | == آثار == | ||
#تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الادب في علم مجازات العرب (اعلم شنتمرى در این کتاب كه به درخواست معتضد بالله گرد آورد، به شرح شواهد «الکتاب» [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] پرداخت)؛ | |||
#تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الادب في علم مجازات العرب (اعلم شنتمرى در | |||
#شرح اشعار الشعراء الستة الجاهليين؛ | #شرح اشعار الشعراء الستة الجاهليين؛ | ||
#شرح ديوان الحماسة (شرحى بر حماسه ابوتمام است كه بر حسب حروف الفبا، در دو مجلد تدوين شده است)؛ | #شرح ديوان الحماسة (شرحى بر حماسه ابوتمام است كه بر حسب حروف الفبا، در دو مجلد تدوين شده است)؛ | ||
#النكت في کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] (گويا | #النكت في کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] (گويا این اثر، شرح ديگرى غير از «تحصيل عين الذهب» بر «الکتاب» [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] است)؛ | ||
#شرح الجمل زجاجى؛ | #شرح الجمل زجاجى؛ | ||
#شرح ابيات الجمل؛ | #شرح ابيات الجمل؛ | ||
خط ۶۸: | خط ۷۶: | ||
#مختصر الانواء؛ | #مختصر الانواء؛ | ||
#المسئلة الرشيدية؛ | #المسئلة الرشيدية؛ | ||
#المسئلة الزنبورية. | #المسئلة الزنبورية<ref>ملاابراهیمی، عزت، ج9، ص398-400</ref>. | ||
==پانويس== | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
ملاابراهیمی، عزت، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1379. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[اشعار الشعراء الستة الجاهلیین]] | [[اشعار الشعراء الستة الجاهلیین]] |
ویرایش