اخلاق محتشمی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |'
جز (جایگزینی متن - '‌ ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
رساله در تولا و تبرا/ مقالة فی فضائل امیرالمؤمنین علی(ع)
رساله در تولا و تبرا/ مقالة فی فضائل امیرالمؤمنین علی(ع)
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ابن‌مقفع، عبدالله بن دادویه]] (نویسنده)
[[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه]] (نویسنده)


[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (مترجم)
[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (مترجم)
خط ۲۱: خط ۲۱:
| مکان نشر =تهران - ایران
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1377 ش  
| سال نشر = 1377 ش  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10219AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10219AUTOMATIONCODE
| چاپ =3
| چاپ =3
| شابک =964-03-3989-X
| شابک =964-03-3989-X
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14950
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10219
| کتابخوان همراه نور =10219
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
'''اخلاق محتشمى'''، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] و به زبان فارسی است. این کتاب، در موضوعات مختلف اخلاقى است و پند و اندرز و سخنان حكيمانه و امثال و تمثيلات فراوان در آن به چشم مى‌خورد و جنبه عملى آن از جنبه نظريش بيشتر است و یک دوره اخلاق اسلامى كه رنگ تشيع دارد، از آن آشكار و هویداست.
'''اخلاق محتشمى'''، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]] و به زبان فارسی است. این کتاب، در موضوعات مختلف اخلاقى است و پند و اندرز و سخنان حكيمانه و امثال و تمثيلات فراوان در آن به چشم مى‌خورد و جنبه عملى آن از جنبه نظريش بيشتر است و یک دوره اخلاق اسلامى كه رنگ تشيع دارد، از آن آشكار و هویداست.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۸: خط ۳۷:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خواجه، در این کتاب، علاوه بر آيات و احاديث، از رأى‌ها و گفته‌هاى بوذرجمهر، انوشيروان، روشنك دختر دارا و مانند اينها و از گفته‌هاى سقراط، افلاطون، [[ارسطو]]، ديوجانس، اسكندر، فيثاغورث و... نيز بهره برده است. وى كوشيده است بدون هيچ تعصبّى همه آراى برگزيده و صحيح را درباره اخلاق نظرى از كليه منابعى كه در عصر او در دسترس دانشمندان بوده است، خواه قرآن كريم و احاديث نبوى و خواه عقايد صوفيان و زاهدان و خواه انديشه‌هاى ایرانيان باستان و فيلسوفان هند و يونان، گرد آورد و به ویژه از گفته‌هاى اخوان الصفا و سخنان داعيان فرقه اسماعيليه، بسيار استفاده كرده است. مرحوم دانش‌پژوه به نقل از يادنامه خواجه نصير، يادآورى نموده كه «خواجه به جنبه انسانى، بيشتر اهمیت مى‌داد و آزادانديش بود و مزه آزادى فيلسوفانه را چشيده و با همه گونه دانشمندان از اسماعيلى و شيعى و سنّى نشست و برخاست داشت و به آنها احترام مى‌گذاشت و چندان تعصّب مذهبى روا نمى‌داشت».
خواجه، در این کتاب، علاوه بر آيات و احاديث، از رأى‌ها و گفته‌هاى بوذرجمهر، انوشيروان، روشنك دختر دارا و مانند اينها و از گفته‌هاى سقراط، افلاطون، [[ارسطو]]، ديوجانس، اسكندر، فيثاغورث و... نيز بهره برده است. وى كوشيده است بدون هيچ تعصبّى همه آراى برگزيده و صحيح را درباره اخلاق نظرى از كليه منابعى كه در عصر او در دسترس دانشمندان بوده است، خواه قرآن كريم و احاديث نبوى و خواه عقايد صوفيان و زاهدان و خواه انديشه‌هاى ایرانیان باستان و فيلسوفان هند و يونان، گرد آورد و به ویژه از گفته‌هاى اخوان الصفا و سخنان داعيان فرقه اسماعيليه، بسيار استفاده كرده است. مرحوم دانش‌پژوه به نقل از يادنامه خواجه نصير، يادآورى نموده كه «خواجه به جنبه انسانى، بيشتر اهمیت مى‌داد و آزادانديش بود و مزه آزادى فيلسوفانه را چشيده و با همه گونه دانشمندان از اسماعيلى و شيعى و سنّى نشست و برخاست داشت و به آنها احترام مى‌گذاشت و چندان تعصّب مذهبى روا نمى‌داشت».


با تمامى این اوصاف، وى در کتاب، به ویژه در باب‌هاى دوم و سوم، اعتقاد خویش را به تشيع نشان داده است و بى‌نظرى و عدم تعصب او در نقل گفته‌هاى داعيان و حكيمان و فيلسوفان، دليل بر مشرب حكيمانه و وسعت نظر و پيروى از روش علمى در تأليف کتاب است.
با تمامى این اوصاف، وى در کتاب، به ویژه در باب‌هاى دوم و سوم، اعتقاد خویش را به تشيع نشان داده است و بى‌نظرى و عدم تعصب او در نقل گفته‌هاى داعيان و حكيمان و فيلسوفان، دليل بر مشرب حكيمانه و وسعت نظر و پيروى از روش علمى در تأليف کتاب است.
خط ۴۴: خط ۴۳:
چهل بابى كه در اخلاق محتشمى آمده، با باب نخست كه در دين و شناسايى آفريننده است آغاز مى‌شود و با باب چهلم كه در حكايت‌ها و نادره‌ها و نكته‌ها و پندها است پایان مى‌يابد.
چهل بابى كه در اخلاق محتشمى آمده، با باب نخست كه در دين و شناسايى آفريننده است آغاز مى‌شود و با باب چهلم كه در حكايت‌ها و نادره‌ها و نكته‌ها و پندها است پایان مى‌يابد.


پس از پایان يافتن ابواب چهل‌گانه کتاب اخلاق محتشمى، سه نوشته ديگر با نام‌هاى زير ذكر شده است: 1- «ترجمه الادب الوجيز للولد الصغير» كه اصل آن از [[ابن‌مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] و ترجمه آن از خواجه است و در موضوع پندها و دستورهایى است به كودكان و جوانان، درباره خوى‌ها و آيين‌هاى زندگى و... 2- «رساله در تولّى و تبرّى» كه در آن، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] مسئله تولّى و تبرّى را كه از نشانه‌هاى تشيّع است، به شيوه فلسفى تجزيه و تحليل مى-كند. نكته قابل توجه اينكه نثر این رساله، با ديگر رساله‌هاى وى بسيار متفاوت است و جنبه علمى آن بر جنبه ادبى غلبه دارد، زيرا نویسنده از هر روشى كه به تصنّع انجامد، در این رساله، پرهيز مى‌كند و حتى از عطف‌هاى تفسيرى مكرّر و ناسودمند، دورى مى‌جوید. در این رساله، اسلوب نثر خواجه، چنان است كه بيشتر كلمه‌ها و فعل‌ها را با پيشوندهای «فرا» و «باز» و «در» به معنى‌هاى مختلف به كار مى‌برد و گاه به شيوه تازى، مفعول مطلق نوعى به كار مى‌گيرد.3- «مقالة في فضائل [[امام على(ع)|امیرالمؤمنين على(ع)]]» كه در آن، حديث‌هاى فراوانى در فضيلت على(ع)، گرد آمده و یک نمونه از آن این است كه طبق روايتى از پيامبر(ص)، [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، با چهار تن از پيامبران نخستين (نوح، ابراهيم، موسى و عيسى(ع)) برابر است.
پس از پایان يافتن ابواب چهل‌گانه کتاب اخلاق محتشمى، سه نوشته ديگر با نام‌هاى زير ذكر شده است: 1- «ترجمه الادب الوجيز للولد الصغير» كه اصل آن از [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] و ترجمه آن از خواجه است و در موضوع پندها و دستورهایى است به كودكان و جوانان، درباره خوى‌ها و آيين‌هاى زندگى و... 2- «رساله در تولّى و تبرّى» كه در آن، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] مسئله تولّى و تبرّى را كه از نشانه‌هاى تشيّع است، به شيوه فلسفى تجزيه و تحليل مى-كند. نكته قابل توجه اينكه نثر این رساله، با ديگر رساله‌هاى وى بسيار متفاوت است و جنبه علمى آن بر جنبه ادبى غلبه دارد، زيرا نویسنده از هر روشى كه به تصنّع انجامد، در این رساله، پرهيز مى‌كند و حتى از عطف‌هاى تفسيرى مكرّر و ناسودمند، دورى مى‌جوید. در این رساله، اسلوب نثر خواجه، چنان است كه بيشتر كلمه‌ها و فعل‌ها را با پيشوندهای «فرا» و «باز» و «در» به معنى‌هاى مختلف به كار مى‌برد و گاه به شيوه تازى، مفعول مطلق نوعى به كار مى‌گیرد.3- «مقالة في فضائل [[امام على(ع)|امیرالمؤمنين على(ع)]]» كه در آن، حديث‌هاى فراوانى در فضيلت على(ع)، گرد آمده و یک نمونه از آن این است كه طبق روايتى از پيامبر(ص)، [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، با چهار تن از پيامبران نخستين (نوح، ابراهیم، موسى و عيسى(ع)) برابر است.


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}