ابن ‌نظر، احمد بن ‌سلیمان: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۶: خط ۶۶:
#الدعائم  
#الدعائم  
#:این کتاب مشهورترین اثر ابن  ‌نظر است در واقع مجموعه‌ای از 28 منظومه است که 4 منظومه آن در اصول عقاید و باقی در موضوعات گوناگون فقهی است. بر پایه گزارش درجینی منظومه‌های الدعائم در اندک زمانی به مغرب (شمال آفریقا) راه یافت، چنانکه ابوعمار عبدالکافی، در سدۀ 6ق نسخه‌ای از آن را به هنگام تحصیل در تونس با خود همراه داشته است. در عمان نیز چندی پس از قتل سراینده، محمد بن ‌وصاف نزوی این منظومه‌ها را گرد آورد و همو بود که نام الدعائم را بر آن نهاد. نسخه ابن  ‌وصاف در اواخر سدۀ 6 یا اوایل سدۀ 7ق توسط ابوموسی عیسی  بن ‌زکریا به مغرب برده شد و شواهد مختلف نشان از آن دارد که این کتاب تا حدودی در سدۀ 7ق و به‌طور گسترده در سدۀ 8ق و پس از آن، در مغرب رونق داشته و گاه به عنوان متن درسی تدریس می‌شده است. تا آنجا که به گفته شماخی وجود الدعائم مانع از آن بود که دیگر منظومه‌های فقهی، رونقی یابند. همپای مغرب در عمان، وطن ابن ‌نظر، نیز الدعائم در طی قرون مورد توجه بوده و وجود شروحی از رقیشی و منصور  بن ‌محمد شاهدی بر این مدعاست.  
#:این کتاب مشهورترین اثر ابن  ‌نظر است در واقع مجموعه‌ای از 28 منظومه است که 4 منظومه آن در اصول عقاید و باقی در موضوعات گوناگون فقهی است. بر پایه گزارش درجینی منظومه‌های الدعائم در اندک زمانی به مغرب (شمال آفریقا) راه یافت، چنانکه ابوعمار عبدالکافی، در سدۀ 6ق نسخه‌ای از آن را به هنگام تحصیل در تونس با خود همراه داشته است. در عمان نیز چندی پس از قتل سراینده، محمد بن ‌وصاف نزوی این منظومه‌ها را گرد آورد و همو بود که نام الدعائم را بر آن نهاد. نسخه ابن  ‌وصاف در اواخر سدۀ 6 یا اوایل سدۀ 7ق توسط ابوموسی عیسی  بن ‌زکریا به مغرب برده شد و شواهد مختلف نشان از آن دارد که این کتاب تا حدودی در سدۀ 7ق و به‌طور گسترده در سدۀ 8ق و پس از آن، در مغرب رونق داشته و گاه به عنوان متن درسی تدریس می‌شده است. تا آنجا که به گفته شماخی وجود الدعائم مانع از آن بود که دیگر منظومه‌های فقهی، رونقی یابند. همپای مغرب در عمان، وطن ابن ‌نظر، نیز الدعائم در طی قرون مورد توجه بوده و وجود شروحی از رقیشی و منصور  بن ‌محمد شاهدی بر این مدعاست.  
#:مهم‌ترین شروحی که بر الدعائم نوشته شده، اینهاست: 1. شرح محمد بن ‌وصاف نزوی با عنوان الحلّ و الاصابه در دو جلد که ریو احتمال داده، نسخه شماره 328 در موزه بریتانیا، جزء دوم همین شرح باشد. نسخه‌ای از شرح ابن  ‌وصاف در حدود پایان سدۀ 6ق به مغرب راه یافت و ابونصر ملوشائی در آن تصحیحاتی انجام داد. هرچند شیوه ابن  ‌وصاف در این شرح گاه مورد انتقاد برخی قرار گرفته است، ولی شماری از شارحان بعدی آن را الگوی کار خود قرار داده‌اند؛ 2. شرح احمد بن ‌عبداللـه رقیشی از کوی با عنوان مصباح الظلام در دو جلد  که به گفته یحیی  بن ‌خلفان خروصی، کوشی در تکمیل شرح ابن  ‌وصاف بوده است. حارثی شرح رقیشی بر قصیدۀ لامیۀ الدعائم را در دست داشته و بخش‌هایی از آن را نقل کرده است؛ 3. شرح ابوالقاسم برادی بر پاره‌ای از الدعائم با عنوان شقاء الحائم ؛ 4. شرح منصور بن ‌محمد بن ‌ناصر بر قصیده لامیه آن در باب حج که خروصی آن را وصف کرده است؛ 5. شرح ابوزکریا یحیی  بن ‌ابی العز شماخی در دو جلد که در آن از شیوه ابن ‌وصاف پیروی کرده است؛ 6. شرح احمد بن ‌سعید شماخی با عنوان اعراب مشکل الدعائم.  
#:مهم‌ترین شروحی که بر الدعائم نوشته شده، اینهاست: 1. شرح محمد بن ‌وصاف نزوی با عنوان الحلّ و الاصابه در دو جلد که ریو احتمال داده، نسخه شماره 328 #:در موزه بریتانیا، جزء دوم همین شرح باشد. نسخه‌ای از شرح ابن  ‌وصاف در حدود پایان سدۀ 6ق به مغرب راه یافت و ابونصر ملوشائی در آن تصحیحاتی انجام داد. هرچند شیوه ابن  ‌وصاف در این شرح گاه مورد انتقاد برخی قرار گرفته است، ولی شماری از شارحان بعدی آن را الگوی کار خود قرار داده‌اند؛ 2. شرح احمد بن ‌عبداللـه رقیشی از کوی با عنوان مصباح الظلام در دو جلد  که به گفته یحیی  بن ‌خلفان خروصی، کوشی در تکمیل شرح ابن  ‌وصاف بوده است. حارثی شرح رقیشی بر قصیدۀ لامیۀ الدعائم را در دست داشته و بخش‌هایی از آن را نقل کرده است؛ 3. شرح ابوالقاسم برادی بر پاره‌ای از الدعائم با عنوان شقاء الحائم ؛ 4. شرح منصور بن ‌محمد بن ‌ناصر بر قصیده لامیه آن در باب حج که خروصی آن را وصف کرده است؛ 5. شرح ابوزکریا یحیی  بن ‌ابی العز شماخی در دو جلد که در آن از شیوه ابن ‌وصاف پیروی کرده است؛ 6. شرح احمد بن ‌سعید شماخی با عنوان اعراب مشکل الدعائم.  
در موزه بریتانیا نسخه‌ای با عنوان دیوان ابن ‌نظر وجود دارد که همان متن الدعائم است، ولی منظومه‌های آن به شیوه دواوین به ترتیب الفبایی تنظیم شده است و 25 منظومه را در بردارد. متن الدعائم بارها از جمله در 1400ق/1980م به کوشش محمود عسیران، به چاپ رسیده بود.  
در موزه بریتانیا نسخه‌ای با عنوان دیوان ابن ‌نظر وجود دارد که همان متن الدعائم است، ولی منظومه‌های آن به شیوه دواوین به ترتیب الفبایی تنظیم شده است و 25 منظومه را در بردارد. متن الدعائم بارها از جمله در 1400ق/1980م به کوشش محمود عسیران، به چاپ رسیده بود.  
# سلک الجمان فی سیر اهل عمان، که اصل آن در 2 مجلد بوده و گویا تنها 9 جزوۀ نیم سوخته آن از حریق به درآمده بوده است.
# سلک الجمان فی سیر اهل عمان، که اصل آن در 2 مجلد بوده و گویا تنها 9 جزوۀ نیم سوخته آن از حریق به درآمده بوده است.