ابن ندیم، محمد بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۴ نوامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران'
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران')
خط ۳۵: خط ۳۵:
در مورد تاريخ تولد وى، گزارشى كه خود او در الفهرست (ص 295) درباره ملاقاتش با فقيه خارجى، ابوبكر بردعى در 340ق به دست داده، تا حدودى راهگشاست. باتوجه به اطلاعاتى كه ابن نديم از آثار و عقايد بردعى در اين ديدار گردآورى كرده، مى‌توان دريافت كه وى در زمان ملاقات، از بلوغ علمى برخوردار بوده است. ديدار ابن نديم از کتابخانه على بن احمد عمرانى (د 344ق) نيز در اين‌باره قابل تأمل است.
در مورد تاريخ تولد وى، گزارشى كه خود او در الفهرست (ص 295) درباره ملاقاتش با فقيه خارجى، ابوبكر بردعى در 340ق به دست داده، تا حدودى راهگشاست. باتوجه به اطلاعاتى كه ابن نديم از آثار و عقايد بردعى در اين ديدار گردآورى كرده، مى‌توان دريافت كه وى در زمان ملاقات، از بلوغ علمى برخوردار بوده است. ديدار ابن نديم از کتابخانه على بن احمد عمرانى (د 344ق) نيز در اين‌باره قابل تأمل است.


درباره خاستگاه وى نمى‌توان به قطع سخن گفت، اما با توجه به اين‌كه وى در نسبت يا وابستگى خود به قبيله‌اى از قبايل عرب در الفهرست مطلبى نياورده، مى‌توان گفت كه احتمالاً عرب نبوده است. همچنين شواهدى چون نپرداختن وى به اديان ايرانى در بخش مربوط به مذاهب و اديان الفهرست و نيز مطالبى كه در صفحات 239-240 آن آورده است، مى‌تواند احتمال ايرانى نبودن وى را تقویت كند. از سوى ديگر، علاقه او به علوم اوائل و دوستى وى با عالمان مسيحى بغداد و شناخت درخور ستايش او از وضعيت بين‌النهرين، پيش از اسلام، شايد بتواند شاهدى برای انتساب او به اقوامی‌باشد كه قبل از ظهور اسلام در بين النهرين ساكن بودند، چنان‌كه نام پدر و نيايش- اسحاق - و كنيه‌هاى خود او و پدرش- ابوالفرج و ابویعقوب- به اين احتمال قوت مى‌بخشد.
درباره خاستگاه وى نمى‌توان به قطع سخن گفت، اما با توجه به اين‌كه وى در نسبت يا وابستگى خود به قبيله‌اى از قبايل عرب در الفهرست مطلبى نياورده، مى‌توان گفت كه احتمالاً عرب نبوده است. همچنين شواهدى چون نپرداختن وى به اديان ایرانى در بخش مربوط به مذاهب و اديان الفهرست و نيز مطالبى كه در صفحات 239-240 آن آورده است، مى‌تواند احتمال ایرانى نبودن وى را تقویت كند. از سوى ديگر، علاقه او به علوم اوائل و دوستى وى با عالمان مسيحى بغداد و شناخت درخور ستايش او از وضعيت بين‌النهرين، پيش از اسلام، شايد بتواند شاهدى برای انتساب او به اقوامی‌باشد كه قبل از ظهور اسلام در بين النهرين ساكن بودند، چنان‌كه نام پدر و نيايش- اسحاق - و كنيه‌هاى خود او و پدرش- ابوالفرج و ابویعقوب- به اين احتمال قوت مى‌بخشد.


در مورد شغل وى، گرچه ياقوت احتمال داده كه او ورّاق بوده است و برخى منابع ديگر ظاهراً او را به عنوان ورّاق مى‌شناخته‌اند، اما در خود کتاب الفهرست، در اين‌باره، ناهمگونى به چشم مى‌خورد: در بسيارى از موارد مى‌توان «وراق» را مربوط به پدر و در برخى از موارد مربوط به خود وى دانست. به هر روى، دليل استوارى بر وراق بودن او در دست نيست، هرچند برخى از خاورشناسان، چون داج و كرمر احتمال داده‌اند كه پدر و فرزند هر دو وراق بوده باشند.
در مورد شغل وى، گرچه ياقوت احتمال داده كه او ورّاق بوده است و برخى منابع ديگر ظاهراً او را به عنوان ورّاق مى‌شناخته‌اند، اما در خود کتاب الفهرست، در اين‌باره، ناهمگونى به چشم مى‌خورد: در بسيارى از موارد مى‌توان «وراق» را مربوط به پدر و در برخى از موارد مربوط به خود وى دانست. به هر روى، دليل استوارى بر وراق بودن او در دست نيست، هرچند برخى از خاورشناسان، چون داج و كرمر احتمال داده‌اند كه پدر و فرزند هر دو وراق بوده باشند.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش