ابن میثم، میثم بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'كمال‌ الدين ' به 'كمال‌الدين ')
(لینک درون متنی)
خط ۱۳: خط ۱۳:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
| data-type="authorfatherName" |
| data-type="authorfatherName" |علی
|-
|-
|متولد  
|متولد  
خط ۱۹: خط ۱۹:
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |
| data-type="authorBirthPlace" |بحرین
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
خط ۴۰: خط ۴۰:




'''ابن ميثم، كمال‌الدين ميثم بن على بن ميثم بحرانى '''(۶۳۶ - ۶۷۹یا۶۹۹ق)، محدث، فقيه و متكلم مشهور شيعى سدۀ 7ق13/م. برخى لقب او را مفيدالدين آورده‌اند. از زندگى او آگاهى اندكى در دست است.  
'''ابن ميثم، كمال‌الدين ميثم بن على بن ميثم بحرانى '''(۶۳۶ - ۶۷۹یا۶۹۹ق)، فیلسوف، محدث، فقيه و متكلم مشهور شيعى سدۀ 7ق - 13م. برخى لقب او را مفيدالدين آورده‌اند. از زندگى او آگاهى اندكى در دست است.  


همين قدر گفته‌اند كه در 636ق1239/م، زاده شد.
همين قدر گفته‌اند كه در 636ق1239/م، زاده شد.
خط ۵۲: خط ۵۲:
ابن ميثم، معرفت و شناخت خدا را عقلاً واجب دانسته و بر آن است كه اين معرفت از روى تقليد و به موجب نقل قابل حصول نيست. وى ظاهراً در باب اثبات صانع، نظر معتزله را بر اشاعره برترى داده‌است. وى در باب نبوت، سبك دقيق فلسفى در پيش گرفته و آن را به مطالب «ما، هل، لِمَ، كيف و من» تطبيق داده و بيان كرده‌است. دربارۀ حشر و معاد نظر ابوالحسن بصرى را پذيرفته و بر آن است كه اجزاء اصليۀ انسان كه تحول و تغيير نمى يابد، محشور مى شود.  
ابن ميثم، معرفت و شناخت خدا را عقلاً واجب دانسته و بر آن است كه اين معرفت از روى تقليد و به موجب نقل قابل حصول نيست. وى ظاهراً در باب اثبات صانع، نظر معتزله را بر اشاعره برترى داده‌است. وى در باب نبوت، سبك دقيق فلسفى در پيش گرفته و آن را به مطالب «ما، هل، لِمَ، كيف و من» تطبيق داده و بيان كرده‌است. دربارۀ حشر و معاد نظر ابوالحسن بصرى را پذيرفته و بر آن است كه اجزاء اصليۀ انسان كه تحول و تغيير نمى يابد، محشور مى شود.  


به هر حال ابن ميثم در روزگار خود چندان شهرت داشته كه او را با صفاتى چون فيلسوف، محقق و زبدۀ فقها و محدثان و متكلم ماهر و صف كرده و [[طریحی، فخرالدین بن محمد|طريحى]] او را در فقه، چون خواجه نصيرالدين در كلام دانسته‌است. همچنين سليمان ماحوزى بحرانى به درخواست شاگردان و دوستان، رساله‌اى در شرح حال او به نام السلافة البهية في الترجمة الميثمية پرداخته‌است. به گفتۀ همو فقيهان و محدثان و متكلمان و اديبان به آراء و روايات ابن ميثم، به تصريح يا به اشاره استناد جسته‌اند. از جمله گفته‌اند مراد [[جرجانی، علی بن محمد|ميرسيد شريف جرجانى]] از «بعض الافاضل» در حاشيۀ مطول [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] به تصريح فاضل چلبى شارح ديگر مطول، كمال‌الدين ابن ميثم بحرانى است.  
به هر حال ابن ميثم در روزگار خود چندان شهرت داشته كه او را با صفاتى چون فيلسوف، محقق و زبدۀ فقها و محدثان و متكلم ماهر و صف كرده و [[طریحی، فخرالدین بن محمد|طريحى]] او را در فقه، چون خواجه نصيرالدين در كلام دانسته‌است. همچنين سليمان ماحوزى بحرانى به درخواست شاگردان و دوستان، رساله‌اى در شرح حال او به نام السلافة البهية في الترجمة الميثمية پرداخته‌است. به گفتۀ همو فقيهان و محدثان و متكلمان و اديبان به آراء و روايات ابن ميثم، به تصريح يا به اشاره استناد جسته‌اند. از جمله گفته‌اند مراد [[جرجانی، علی بن محمد|ميرسيد شريف جرجانى]] از «بعض الافاضل» در حاشيۀ مطول [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] به تصريح فاضل چلبى شارح ديگر مطول، كمال‌ الدين ابن ميثم بحرانى است.  


==وفات==
دربارۀ تاريخ درگذشت ابن ميثم اگرچه بيشتر منابع679ق/ 1280م را ذكر كرده‌اند، ولى با توجه به اين نكته كه وى در 681ق تأليف الشرح الصغير لنهج‌البلاغة را به پايان رساند، مى بايست پس از آن تاريخ درگذشته باشد؛ كنتورى نيز در يك جا 699ق1300/م را تاريخ درگذشت او دانسته‌است (قبر او را در دو جا: الدونج يا هلتا در ماحوز بحرين دانسته‌اند.
نورى يادآور شده كه براساس قراين و شواهد قبر او مى بايست در هلتا باشد، ولى برخى اشاره كرده‌اند كه قبر واقع در الدونج، از آنِ نياى او ميثم بن معلى است نه كمال‌ الدين ابن ميثم.


==آثار==
==آثار==
خط ۶۸: خط ۷۳:


براى ديگر نسخ خطى او مى توان به بروكلمان مراجعه كرد. (GAL,S,I/705)
براى ديگر نسخ خطى او مى توان به بروكلمان مراجعه كرد. (GAL,S,I/705)
==وفات==
دربارۀ تاريخ درگذشت ابن ميثم اگرچه بيشتر منابع679ق/ 1280م را ذكر كرده‌اند، ولى با توجه به اين نكته كه وى در 681ق تأليف الشرح الصغير لنهج‌البلاغة را به پايان رساند، مى بايست پس از آن تاريخ درگذشته باشد؛ كنتورى نيز در يك جا 699ق1300/م را تاريخ درگذشت او دانسته‌است(. قبر او را در دو جا: الدونج يا هلتا در ماحوز بحرين دانسته‌اند.
نورى يادآور شده كه براساس قراين و شواهد قبر او مى بايست در هلتا باشد، ولى برخى اشاره كرده‌اند كه قبر واقع در الدونج، از آنِ نياى او ميثم بن معلى است نه كمال‌الدين ابن ميثم.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش