ابن ملقن، عمر بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
 
(۷۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR02391.jpg|بندانگشتی|ابن‌ملقن، عمر بن علی]]
[[پرونده:NUR02391.jpg|بندانگشتی|ابن‌ ملقن، عمر بن علی]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|ابن‌ملقن، عمر بن علی
! نام!! data-type="authorName" |ابن‌ ملقن، عمر بن علی
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| ابن‌ملقن، ابوحفص سراج‌الدین عمر بن علی
| data-type="authorOtherNames" | ابن‌ ملقن، ابوحفص سراج‌الدین عمر بن علی


مصری، ابی‌حفص عمر
مصری، ابی‌حفص عمر
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |علی
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|1323 م
| data-type="authorbirthDate" |723ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |قاهره
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|804 هـ.ق یا 1401 م
| data-type="authorDeathDate" |804 ق یا 1401 م
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |عيسى مغربى
تقى‌الدين سبکی
 
[[ابن جماعه، محمد بن ابی‌بکر|عزالدين ابن جماعه]]
 
ابوحيان غرناطى
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[طبقات الأولیاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
| data-type="authorWritings" |[[طبقات الأولیاء]]  


[[خصایص النبی صلی الله علیه و سلم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[خصائص النبي صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم]]  


[[ ‏حدائق الاولیاء، 134 مجلسا فی شتی فروع المعرفة من الفقه و التفسیر و الأحوال و المقامات و مکارم الأخلاق و غیرها]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[تفسیر غریب القرآن (ابن ملقن، عمر بن علی)]]  
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مولف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE2391AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE02391AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


'''ابن مُلَقَّن، ابوحفص سراج‌الدين عمر بن على بن احمد بن محمد ابن عبدالله انصارى''' (723-804ق)، فقيه، محدث و رجالى شافعى مصرى بود.
==ولادت==
ابن ملقن در 22 ربيع‌الاول 723ق/ 31 مارس 1323م به دنيا آمد. وى به نسبت تبحر پدرش در نحو، خود را ابن نحوى مى‌خواند و در يمن نيز به همین كنيه شهرت يافت. در كودكى پدر خود را از دست داد. پدرش كه اندلسى الاصل بود، قبل از فوت، او را به یکى از دوستان خود به نام شرف‌الدين عيسى مغربى كه یکى از صلحاى مغرب بود و در مسجد ابن طولون به كار تلقين قرآن (تدريس قرآن به نوآموزان) اشتغال داشت، سپرد. عيسى بعد از مرگ پدر عمر، با مادر او ازدواج كرد و به همین سبب عمر به ابن ملقن معروف شد، اما او خود از اشتهار به این كنيه خشنود نبود.


«ابن مُلَقَّن»، ابوحفص سراج‌الدين عمر بن على بن احمد بن محمد ابن عبدالله انصارى، فقيه، محدث و رجالى شافعى مصرى بود كه در 22 ربيع الاول 723ق/ 31 مارس 1323م به دنيا آمد. وى به نسبت تبحر پدرش در نحو، خود را ابن نحوى مى‌خواند و در يمن نيز به همين كنيه شهرت يافت. در كودكى پدر خود را از دست داد. پدرش كه اندلسى الاصل بود، قبل از فوت، او را به يكى از دوستان خود به نام شرف‌الدين عيسى مغربى كه يكى از صلحاى مغرب بود و در مسجد ابن طولون به كار تلقين قرآن (تدريس قرآن به نوآموزان) اشتغال داشت، سپرد. عيسى بعد از مرگ پدر عمر، با مادر او ازدواج كرد و به همين سبب عمر به ابن ملقن معروف شد، اما او خود از اشتهار به اين كنيه خشنود نبود. او ابتدا قرآن و سپس عمدة الاحكام مقدسى را از عيسى آموخت و آن‌ها را حفظ كرد. آن‌گاه با راهنمايى همو كه خود مالكى بود، بر مذهب مالك بار آمد؛ ولى با اشاره ابن جماعه، يكى از ياران پدرش، عيسى کتاب «منهاج الطالبين محيى‌الدين نووى»، در فقه شافعى را نيز به او آموخت.
==اساتید==
او ابتدا قرآن و سپس عمدة الاحكام مقدسى را از عيسى آموخت و آن‌ها را حفظ كرد. آن‌گاه با راهنمايى همو كه خود مالكى بود، بر مذهب مالك بار آمد؛ ولى با اشاره ابن جماعه، یکى از ياران پدرش، عيسى کتاب «منهاج الطالبين محيى‌الدين نووى»، در فقه شافعى را نيز به او آموخت.


ابن ملقن علاوه بر عيسى مغربى، فقه را از مشاهير شافعى، مانند تقى‌الدين سبكى، جمال‌الدين [[اسنوی، عبدالرحیم بن حسن|اسنوى]] و عزالدين ابن جماعه؛ ادب عربى را از ابوحيان غرناطى، جمال‌الدين ابن هشام، شمس‌الدين ابن صائغ؛ قرائت را از برهان‌الدين رشيدى و حديث را از ابوالفتح ابن سيد الناس، قطب‌الدين حلبى و ديگران فرا گرفت. آن‌گاه ملازمت زين‌الدين رحبى و علاءالدين مغلطاى را اختيار كرد، تا اين‌كه در 770ق‌به منظور اخذ حديث، به دمشق سفر كرد و درآن‌جا از شاگردان فخرالدين ابن‌بخارى، مانند ابن اميله و جز او تحصيل علم كرد. در قاهره و دمشق از مزّى و شمس الدين عسقلانى و عده‌اى ديگر از علماى زمان خود اجازه روايت كسب نمود.
ابن ملقن علاوه بر عيسى مغربى، فقه را از مشاهير شافعى، مانند تقى‌الدين سبکی، [[اسنوی، عبدالرحیم|جمال‌الدين اسنوى]] و [[ابن جماعه، محمد بن ابی‌بکر|عزالدين ابن جماعه]]؛ ادب عربى را از ابوحيان غرناطى، جمال‌الدين ابن هشام، شمس‌الدين ابن صائغ؛ قرائت را از برهان‌الدين رشيدى و حديث را از ابوالفتح ابن سيد‌ ‎الناس، قطب‌الدين حلبى و ديگران فرا گرفت. آن‌گاه ملازمت زين‌الدين رحبى و علاءالدين مغلطاى را اختيار كرد، تا اين‌كه در 770ق‌به منظور اخذ حديث، به دمشق سفر كرد و درآن‌جا از شاگردان فخرالدين ابن‌ بخارى، مانند ابن امیله و جز او تحصيل علم كرد. در قاهره و دمشق از مزّى و شمس‌الدين عسقلانى و عده‌اى ديگر از علماى زمان خود اجازه روايت كسب نمود.


منصب مهم و قابل ذكرى كه به وى محول شده باشد در زندگيش ديده نمى‌شود، جز آن‌كه در برهه‌اى سمت نيابت حاكم شرع را داشته و چندى بعد خواهان استقلال شده است. سيف‌الدين برقوق در نظر داشت او را به جاى بدرالدين ابن ابى البقاء در منصب قضاى قاهره بگمارد، ولى ابن ابى البقاء از اين موضوع آگاه شد و توطئه‌اى ترتيب داد كه سبب شد ابن ملقن مورد خشم برقوق واقع شود. البته به وساطت عده‌اى از علما، وى مورد بخشش سلطان قرار گرفت و در سمت نيابت باقى ماند، ولى بعد از مدتى از اين شغل كناره گرفت و به تدريس اكتفا كرد.
منصب مهم و قابل ذكرى كه به وى محول شده باشد در زندگیش ديده نمى‌شود، جز آن‌كه در برهه‌اى سمت نيابت حاكم شرع را داشته و چندى بعد خواهان استقلال شده است. سيف‌الدين برقوق در نظر داشت او را به جاى بدرالدين ابن ابى البقاء در منصب قضاى قاهره بگمارد، ولى ابن ابى البقاء از این موضوع آگاه شد و توطئه‌اى ترتيب داد كه سبب شد ابن ملقن مورد خشم برقوق واقع شود. البته به وساطت عده‌اى از علما، وى مورد بخشش سلطان قرار گرفت و در سمت نيابت باقى ماند، ولى بعد از مدتى از این شغل كناره گرفت و به تدريس اكتفا كرد.


وى کتابخانه‌اى تشكيل داد و در آنجا کتاب‌هاى مهم و با ارزش متعلق به خود و اوقاف مدارس به خصوص مدرسه فاضليه را گردآورد. متأسفانه اين کتابخانه با بسيارى از يادداشت‌هاى خود او، در اواخر عمرش دچار آتش‌سوزى شد و اكثر آن‌ها از بين رفت. وى بعد از اين واقعه دچار اندوه بزرگى شد و فراموشى بر او مستولى گرديد. وى سرانجام در 6 ربيع الاول 804ق/ 14 اكتبر 1401م، در قاهره وفات يافت.
وى کتابخانه‌اى تشكيل داد و در آنجا کتاب‌هاى مهم و با ارزش متعلق به خود و اوقاف مدارس به خصوص مدرسه فاضليه را گردآورد. متأسفانه این کتابخانه با بسيارى از يادداشت‌هاى خود او، در اواخر عمرش دچار آتش‌سوزى شد و اكثر آن‌ها از بين رفت. وى بعد از این واقعه دچار اندوه بزرگى شد و فراموشى بر او مستولى گرديد.


== آثار==
==وفات==
وى سرانجام در 6 ربيع‌الاول 804ق/ 14 اكتبر 1401م، در قاهره وفات يافت.


==آثار==


شمار تأليفاتش را در حدود 300 نوشته‌اند، اما اكثر آثارش مستخرج از كتب ساير نويسندگان و شرح و تلخيص آثار آنان است. برخى از اين آثار به شكل جزوه‌هايى است كه از حدود 6 -7 صفحه تجاوز نمى‌كند و به طورى كه خود مى‌گويد، اين تلخيص به منظور حفظ كردن به عمل آمده است. برخى گفته‌اند او در آثارش چندان تحقيق و تدقيق نداشته‌است.
شمار تأليفاتش را در حدود 300 نوشته‌اند، اما اكثر آثارش مستخرج از كتب ساير نویسندگان و شرح و تلخيص آثار آنان است. برخى از این آثار به شكل جزوه‌هایى است كه از حدود 6 -7 صفحه تجاوز نمى‌كند و به طورى كه خود مى‌گوید، این تلخيص به منظور حفظ كردن به عمل آمده است. برخى گفته‌اند او در آثارش چندان تحقيق و تدقيق نداشته‌است.


آثار چاپى:  
آثار چاپى:  


1- طبقات الاولياء؛
#طبقات الاولیاء؛
 
#الكلام على سنّة الجمعة قبلها و بعدها؛
2- الكلام على سنّة الجمعة قبلها و بعدها؛
#مختصر البدر المنير في تخريج احاديث الشرح الكبير يا احاديث تتعّلق باحكام مختلفة المراتب؛
 
3- مختصر البدر المنير فى تخريج احاديث الشرح الكبير يا احاديث تتعّلق باحكام مختلفة المراتب؛


آثار خطى  
آثار خطى  


1- الاعلام بفوائد عمدة الاحكام؛
#الاعلام بفوائد عمدة الاحكام؛
#اكمال التهذيب في اسماء الرجال، اختصار و ذيلى بر تهذيب الكمال مزى؛
#خصائص النبى(ص)<ref>دیانت، ابوالحسن، ج4، ص690</ref>.
==پانویس==
<references/>


2- اكمال التهذيب فى اسماء الرجال، اختصار و ذيلى بر تهذيب الكمال مزى؛
==منابع مقاله==


3- خصائص النبى(ص)؛
دیانت، ابوالحسن، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377


== منابع ==
{{پیامبر اعظم(ص)}}


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج4، ص690.


[[طبقات الأولیاء]]


== وابسته‌ها ==
[[خصائص النبي صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم]]  
{{وابسته‌ها}}
[[طبقات الأولیاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


[[خصایص النبی صلی الله علیه و سلم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المقنع في علوم الحدیث]]


[[تفسیر غریب القرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[تفسیر غریب القرآن (ابن ملقن، عمر بن علی)]]  


[[طبقات الأولیاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[طبقات الأولیاء]]  


[[ حدائق الاولیاء، 134 مجلسا فی شتی فروع المعرفة من الفقه و التفسیر و الأحوال و المقامات و مکارم الأخلاق و غیرها]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[حدائق الاولیاء، 134 مجلسا فی شتی فروع المعرفة من الفقه و التفسیر و الأحوال و المقامات و مکارم الأخلاق و غیرها]]  


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]