۸۰٬۶۷۲
ویرایش
ابن عدیم، عمر بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
←وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - '</div> '''' به '</div> '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01035.jpg|بندانگشتی|ابن عدیم، عمر بن احمد]] | [[پرونده:NUR01035.jpg|بندانگشتی|ابن عدیم، عمر بن احمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن عدیم، عمر بن احمد | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | آل اب‍ی ج‍راده، عمر بن احمد | ||
ابن اب‍ی ج‍راده، عمر بن احمد | |||
ابن ال‍ع‍دی‍م، عمر بن احمد | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |احمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |ذو الحجه سال 586 ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |حلب | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |660 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |احمد بن هبةالله | ||
حيناء بن دهن الحصا | |||
عبدالرحمن بن علوان | |||
ثابت بن شرف | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[بغية الطلب في تاريخ حلب]] | ||
|-class= | |||
ترجمة الإمام الحسین علیه‌السلام | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01035AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''كمال‌الدين ابوالقاسم عمر بن احمد بن | '''كمال‌الدين ابوالقاسم عمر بن احمد بن هبةالله بن عبدالعزيز بن ابى جرادة معروف به ابن عديم عقيلى حلبى''' (588-660ق)، از تاريخ‌نگاران و محدثين قرن ششم و هفتم هجرى است. نسب وى به صحابى [[امام على(ع)|امیرالمؤمنين(ع)]]، ابوالجرادة مى‌رسد. خانواده وى خانواده‌اى صاحب‌نام در حلب بوده‌اند. [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] درباره آنان مى‌گوید: «بيت ابى جرادة، بيتى مشهور در حلب است. اديبان، شاعران، فقيهان، زاهدان، عابدان، قاضيان در این خانواده به چشم مى‌خورند و فضل و دانش را به ارث مى‌برند.<ref>معجم الادباء، ج 5، ص16</ref> | ||
كمال‌الدين ابن عديم، در ذى‌حجه سال 588ق (1192م)، در حلب ديده به جهان گشود. در هفت سالگى به مكتب رفت و در نه سالگى قرآن را ختم كرد و با پا نهادن به سن ده سالگى به آموختن ديگر علوم پرداخت. نقل است كه پدرش خطى ناخوش داشت و ازاين‌رو پسرش را به | == ولادت == | ||
كمال‌الدين ابن عديم، در ذى‌حجه سال 586ق<ref>[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/6F379H/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%AD%D9%84%D8%A8%DB%8C?rowNumber=1 پایگاه جامع تاریخ]</ref> یا 588ق (1192م)، در حلب ديده به جهان گشود. | |||
== تحصیلات == | |||
در هفت سالگى به مكتب رفت و در نه سالگى قرآن را ختم كرد و با پا نهادن به سن ده سالگى به آموختن ديگر علوم پرداخت. نقل است كه پدرش خطى ناخوش داشت و ازاين‌رو پسرش را به فراگیرى خط تشویق مى‌نمود. وى نيز با علاقه، به آموزش این فن پرداخت؛ به‌گونه‌اى كه [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]]، خط او را با خط ابن مقله مقايسه مى‌كند.<ref>معجم الادباء، ج 16، ص42</ref> | |||
البته وى به همه علوم پرداخت؛ آن‌چنان‌كه حموى او را چنين وصف نموده است: «لم يعتن بشىء الا و كان فيه بارزاً و لا تعاطى امراً الا و جاء فيه مبرزاً». | البته وى به همه علوم پرداخت؛ آن‌چنان‌كه حموى او را چنين وصف نموده است: «لم يعتن بشىء الا و كان فيه بارزاً و لا تعاطى امراً الا و جاء فيه مبرزاً». | ||
در بيست و هشت سالگى به پايه‌اى از فضل و دانش رسيد | در بيست و هشت سالگى به پايه‌اى از فضل و دانش رسيد كه به‌عنوان استاد مدرسه حلاویه حلب برگزيده شد و پس از آن منصب قضاوت به او واگذار شد. | ||
پس از آنكه مغول به فرماندهى هلاكوخان به حلب حمله نمودند، وى منصب قضاوت را كه ازجانب هلاكو به او پيشنهاد شده بود، نپذيرفت و به‌سوى برزه كه از روستاهاى اطراف دمشق بود گريخت و از آنجا به غزه در فلسطين و سپس به مصر مهاجرت نمود. | پس از آنكه مغول به فرماندهى هلاكوخان به حلب حمله نمودند، وى منصب قضاوت را كه ازجانب هلاكو به او پيشنهاد شده بود، نپذيرفت و به‌سوى برزه كه از روستاهاى اطراف دمشق بود گريخت و از آنجا به غزه در فلسطين و سپس به مصر مهاجرت نمود. | ||
در سال 659ق كه مغولان از حلب بيرون رفتند، ابن عديم دوباره به حلب بازگشت و از آنچه مغولان بر سر حلب آورده بودند، سخت آزرده شد و طاقت ماندن در حلب را نداشت؛ | در سال 659ق كه مغولان از حلب بيرون رفتند، ابن عديم دوباره به حلب بازگشت و از آنچه مغولان بر سر حلب آورده بودند، سخت آزرده شد و طاقت ماندن در حلب را نداشت؛ بنابراین، دوباره به مصر بازگشت و در قاهره سكنى گزيد، البته مدت اقامت این بار او در مصر، یک سال و اندى بيش به طول نينجامید و ديده از جهان فروبست. | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
ابن عديم، از اساتيد بسيارى بهره جست كه به‌عنوان نمونه مى‌توان به این افراد اشاره كرد: | |||
# پدرش، احمد بن هبةالله كه اولین معلم او به شمار مى‌رود؛ | |||
# پدرش، احمد بن | |||
# حيناء بن دهن الحصا: ابن عديم از محضر وى کتاب القدورى را كه در فقه حنفى نگاشته شده، آموخت؛ | # حيناء بن دهن الحصا: ابن عديم از محضر وى کتاب القدورى را كه در فقه حنفى نگاشته شده، آموخت؛ | ||
# عمر بن طبرزد؛ | # عمر بن طبرزد؛ | ||
| خط ۶۲: | خط ۷۳: | ||
اين جماعت، اساتيد وى در شهر حلب بودند. | اين جماعت، اساتيد وى در شهر حلب بودند. | ||
وى در دمشق نيز از محضر | وى در دمشق نيز از محضر این اساتيد، دانش اندوخت: | ||
# ابواليمن، زيد بن حسن كندى؛ | # ابواليمن، زيد بن حسن كندى؛ | ||
# حسن بن صعرى؛ | # حسن بن صعرى؛ | ||
# احمد بن عبدالله عظار؛ | # احمد بن عبدالله عظار؛ | ||
# عماد | # عماد ابراهیم بن عبدالواهه؛ | ||
# ابوالقاسم عبدالصمد بن قاضى حرستانى؛ | # ابوالقاسم عبدالصمد بن قاضى حرستانى؛ | ||
# ابن المنى. | # ابن المنى. | ||
علاوه بر | علاوه بر این افراد، وى در بغداد و بيت‌المقدس نيز از محضر افرادى كسب فيض نمود. به سبب فضل و دانش بى‌نظير او بسيارى نيز نزد او تلمذ نمودند، از جمله: | ||
# پسرش، مجد‌الدين عبدالرحمن؛ | # پسرش، مجد‌الدين عبدالرحمن؛ | ||
# ابن مسدى؛ | # ابن مسدى؛ | ||
# [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]]؛ | # [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]]؛ | ||
# | # دمیاطى؛ | ||
# ابوالقاسم احمدبن محمد بن | # ابوالقاسم احمدبن محمد بن حسین. | ||
ابن عديم، علاوه بر مراتب بالاى فضل و كمال، شاعرى چيره‌دست نيز به شمار مى‌رود. نمونه‌اى از اشعار دل‌انگیز او را [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] در «معجم الادباء» نقل كرده است. | |||
==آثار== | |||
ابن عديم، آثار گوناگونى در علوم مختلف نگاشته است كه البته بسيارى از آنها اكنون به دست ما نرسيده است. برخى از آثار وى به | ابن عديم، آثار گوناگونى در علوم مختلف نگاشته است كه البته بسيارى از آنها اكنون به دست ما نرسيده است. برخى از آثار وى به این شرح است: | ||
# «الدرارى في ذكر الذرارى»: | # «الدرارى في ذكر الذرارى»: این اثر به چاپ رسيده است؛ | ||
# «الأخبار المستفادة في ذكر بنى جرادة»: | # «الأخبار المستفادة في ذكر بنى جرادة»: گویا این کتاب درباره شرح حال خانواده‌اش نگارش يافته است. این کتاب اكنون به دست ما نرسيده است؛ | ||
# «ضوء الصباح في الحث على السماح»: حاجى خليفه نام | # «ضوء الصباح في الحث على السماح»: حاجى خليفه نام این اثر را «ضوء المصباح في الحث على السماح» ضبط كرده است. ([[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]، ج 4، ص1126). این کتاب نيز مفقود شده است؛ | ||
# «الخط و علومه و وصف آدابه و اقلامه و طروسه»: | # «الخط و علومه و وصف آدابه و اقلامه و طروسه»: این کتاب نيز امروزه به دست ما نرسيده است؛ | ||
# «الانصاف و التحرى في دفع الظلم و التجرى عن ابى العلاء المعرى»: | # «الانصاف و التحرى في دفع الظلم و التجرى عن ابى العلاء المعرى»: این کتاب به چاپ رسيده است؛ | ||
# «تذكرة ابن العديم»: مؤلف، | # «تذكرة ابن العديم»: مؤلف، این اثر را در سن بيست و پنج سالگى نگاشته است. این کتاب نيز چاپ و منتشر شده است؛ | ||
# «الوصلة الى الحبيب في وصف الطيبات و الطيب»: درباره | # «الوصلة الى الحبيب في وصف الطيبات و الطيب»: درباره این اثر، به‌تفصيل سخن خواهيم گفت؛ | ||
# «تبريد حرارة الاكباد في الصبر على فقد الاولاد»؛ | # «تبريد حرارة الاكباد في الصبر على فقد الاولاد»؛ | ||
# «مراد المراد و مواد المواد»؛ | # «مراد المراد و مواد المواد»؛ | ||
# «الإشعار بما للملوك من النوادر و الأشعار»: | # «الإشعار بما للملوك من النوادر و الأشعار»: این اثر به دست ما نرسيده است؛ | ||
# «بغية الطلب في تاريخ حلب»: | # «بغية الطلب في تاريخ حلب»: این اثر كه مفصل‌ترين نگاشته ابن عديم است، در چهل جزء تأليف شده، ولى قبل از تدوین نهایى، مؤلف از دنيا رفت؛ | ||
# «ترجمة الامام الحسين(ع)». | # «ترجمة الامام الحسين(ع)». | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وى در 20 جمادى‌الاول سال 660ق، در مصر درگذشت و در سفح المقطم به خاک سپرده شد. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۲۳: | ||
[[بغية الطلب في تاريخ حلب]] | [[بغية الطلب في تاريخ حلب]] | ||
[[ترجمة الإمام | [[ترجمة الإمام الحسين(ع)]] | ||
[[الحسين بن علي سيد شباب أهل الجنة و حجر بن عدي أول شهداء آل‌البيت]] | |||
[[الوصلة إلی الحبیب في وصف الطیبات و الطیب]] | [[الوصلة إلی الحبیب في وصف الطیبات و الطیب]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||